Οι αναγκαστικές εκτοπίσεις άγγιξαν νέο ιστορικό ρεκόρ το 2016. Ο πόλεμος στη Συρία και το Ιράκ, όπως και η πολιτική κατάσταση στο Αφγανιστάν, είχαν σημαντική συνεισφορά σε αυτήν την τάση.
Βεβαίως, το μεγάλο βάρος έπεσε στις χώρες που γειτονεύουν με την Συρία: τον Λίβανο, την Ιορδανία και την Τουρκία. Χώρες οι οποίες αξίζουν τον έπαινο και την αλληλεγγύη μας για το γεγονός ότι αντιμετωπίζουν την πρόκληση της φιλοξενίας εκατομμυρίων ανθρώπων, που βρίσκονται σε ανάγκη. Για πρώτη φορά, ωστόσο, αυτές οι ροές ασκούν τεράστιες πιέσεις στην ίδια την Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόκληση του μεταναστευτικού παίρνει για πρώτη φορά τέτοια έκταση, όχι μόνο ως περιφερειακό και παγκόσμιο ζήτημα, αλλά και ως ευρωπαϊκό, υπογραμμίζοντας τις ευθύνες της Ευρώπης.
Οπωσδήποτε, η πρώτη προτεραιότητα στην εξάλειψη των εκτοπισμών, είναι να αντιμετωπίσουμε τις βασικές αιτίες: τον πόλεμο και τις διώξεις. Με αυτήν την έννοια, χρειάζεται να επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας για πολιτική λύση στις συγκρούσεις και για τον σεβασμό του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Πρέπει να ενισχύσουμε τις πρωτοβουλίες μας απέναντι στα δίκτυα των τρομοκρατών, όπως, επίσης, και να προωθήσουμε την μετασυγκρουσιακή πολιτική σταθερότητα.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να ενσωματώσουμε την συνεργασία στο προσφυγικό πεδίο, στην εξωτερική και οικονομική μας πολιτική, σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Αυτό σημαίνει την στήριξη των χωρών προέλευσης και διέλευσης, όχι μόνο με όρους βοήθειας και ενίσχυσης των δυνατοτήτων τους, αλλά επίσης και στην προώθηση της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής.
Κρίσιμη επίσης, είναι η ενίσχυση των προσπαθειών μας για την επανεγκατάσταση των προσφύγων, σε χώρες που μπορούν να τους υποστηρίξουν. Μόνο μέσα από την εγκαθίδρυση ισχυρών νομικών οδών για το άσυλο και τη μετανάστευση, μπορούμε πραγματικά να υπονομεύσουμε τα εγκληματικά κυκλώματα διακίνησης που λειτουργούν στην περιοχή, καθώς και την παράνομη μετανάστευση.
Δυστυχώς, η πρόοδος της μετεγκατάστασης είναι εξαιρετικά φτωχή, ακόμα και προς ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες δεν έχουν επωμισθεί κανένα βάρος προσφυγικών ροών. Από την περασμένη χρονιά, λιγότεροι από χίλιοι άνθρωποι έχουν μετεγκατασταθεί από την Ελλάδα σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη -παρά τις δεσμεύσεις για δεκάδες χιλιάδες- ενώ δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη ένας σταθερός μηχανισμός επανεγκατάστασης προσφύγων από την Τουρκία προς αυτά τα κράτη.
Ζωτικής σημασίας από την άποψη αυτή, είναι επίσης η προώθηση των συμφωνιών επανεισδοχής με τις χώρες διέλευσης και προέλευσης, που θα συνεισφέρουν αποτελεσματικά στην αποθάρρυνση της παράνομης μετανάστευσης, ενώ, παράλληλα, θα διασφαλίζουν όλα τα δικαιώματα στην παροχή ασύλου. Η ελληνοτουρκική συνεργασία στη βάση της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας είναι πολύ καλή και προσβλέπουμε στην περαιτέρω ενίσχυσή της.