"Όταν η παρούσα Επιτροπή ανέλαβε τα καθήκοντά της, κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε δύο κρίσεις ταυτόχρονα: τη μεταναστευτική κρίση και την κρίση στην ασφάλεια. Τα εξωτερικά μας σύνορα αποτελούν τον συνδετικό κρίκο των δύο αυτών κρίσεων", ανέφερε μεταξύ άλλων ο Επίτροπος Δ. Αβραμόπουλος, σε εκδήλωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, στις Βρυξέλλες.
"Όταν ξεκίνησα τη θητεία μου ως Επίτροπος και ανέλαβα αυτό το χαρτοφυλάκιο, δεν περίμενα ποτέ ότι θα βρεθούμε αντιμέτωποι με δύο κρίσεις ταυτόχρονα. Αποδείχθηκε ότι οι κρίσεις αυτές θα έθεταν σε κίνδυνο την Ένωση μας, περισσότερο και από την ήδη υπάρχουσα οικονομική κρίση.
Είναι γεγονός ότι κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος. Ούτε εμείς, ούτε τα Κράτη Μέλη. Σήμερα, είμαστε πολύ καλύτερα προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις προκλήσεις.
Πρώτα από όλα εστιάσαμε, στην διαφύλαξη και προστασία των εξωτερικών μας συνόρων. Σε χρόνο ρεκόρ δημιουργήσαμε την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή που αποτελεί κεντρικό πυλώνα της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής και έγινε σύμβολο μιας Ένωσης που έχει απτά αποτελέσματα.
Ο Οργανισμός θα είναι άμεσα πλήρως λειτουργικός. Βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα και μπορεί να υποστηρίξει τα Κράτη Μέλη στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων. Ωστόσο, τα Κράτη Μέλη πρέπει να συμβάλουν για να διασφαλιστεί η πλήρης επιχειρησιακή ετοιμότητα των εφεδρειών ταχείας αντίδρασης συνοριοφυλάκων και εξοπλισμού.
Η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή θα συμβάλει και σε ό,τι αφορά τις επιστροφές. Η επιστροφή των υπηκόων τρίτων χωρών, που δεν έχουν το δικαίωμα παραμονής, αποτελεί σημαντικό στοιχείο της διαχείρισης της μετανάστευσης.
Τα Κράτη Μέλη της πρώτης γραμμής εξακολουθούν να χρειάζονται τη βοήθειά μας. Υπάρχουν σε εξέλιξη σημαντικές επιχειρήσεις στη Βουλγαρία, στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Παράλληλα, η συνεργασία με τους γείτονές μας, είναι σημαντική σε πολιτικό αλλά και σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Θα ήθελα να υπογραμμίσω πως η Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας λειτουργεί και πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τη διατηρήσουμε. Έχει απτά αποτελέσματα.
Δεν βρισκόμαστε στο σημείο που ήμασταν πριν από 2 χρόνια. Τα hotspots λειτουργούν, σχεδόν όλοι όσοι καταφθάνουν καταγράφονται, ταυτοποιούνται, και δακτυλοσκοπούνται. Τα Κράτη Μέλη έχουν κάνει καλή δουλειά.
Όπως διαπιστώσαμε στις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Βερολίνο, αλλά και αλλού, σημαντικό ρόλο για την ασφάλεια έχουν τα εξωτερικά μας σύνορά. Η αλληλεπίδραση των πολιτικών μας στη μετανάστευση και στην ασφάλεια ξεκινά στα εξωτερικά μας σύνορα.
Πρέπει να γνωρίζουμε ποιος διασχίζει τα εξωτερικά σύνορα και πρέπει να γίνεται έλεγχος στις βάσεις δεδομένων για την ασφάλεια. Γι' αυτό το λόγο, την περασμένη Παρασκευή, εισαγάγαμε συστηματικούς ελέγχους για όλους όσους διέρχονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Οι επιθέσεις στις Βρυξέλλες και το Παρίσι, έγιναν από πολίτες της ΕΕ που πήγαν στη Συρία και κατάφεραν να επιστρέψουν στην Ευρώπη απαρατήρητοι.
Ίσως γνωρίζετε ότι έχουν υπάρξει κάποιες αρχικές δυσκολίες στην εφαρμογή. Αύριο, στο πλαίσιο της συνάντησης με εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, θα βοηθήσουμε ώστε να εφαρμοστεί η νομοθεσία και να διασφαλισθεί η ομαλή ροή της κυκλοφορίας, χωρίς να διακυβεύεται η ασφάλεια. Επίσης, τον Δεκέμβριο του 2016, υιοθετήσαμε ένα σχέδιο δράσης για την Ασφάλεια των ταξιδιωτικών εγγράφων.
Πέρα από την απειλή που προέρχεται από εγχώριους τρομοκράτες (home-grown terrorists), υπάρχει έλλειψη πληροφοριών για υπηκόους τρίτων χωρών. Γι' αυτό προτείναμε το σύστημα Εισόδου-Εξόδου στην ΕΕ, για να καταγράφονται οι πολίτες τρίτων χωρών όταν διασχίζουν τα σύνορα της ΕΕ. Το σύστημα Εισόδου-Εξόδου αποτελεί βασική μας πρόταση για τη βελτίωση της ασφάλειας στο χώρο Σένγκεν.
Ένα άλλο κομμάτι του παζλ είναι το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών και Άδειας Ταξιδίου (ETIAS). Η ταχεία έγκρισή του ΕΤΙΑS είναι απαραίτητη, για την ασφάλεια των πολιτών μας και τη σωστή διαχείριση των συνόρων μας.
Τους τελευταίους μήνες, λόγω των ταυτόχρονων κρίσεων στην ασφάλεια και στη μετανάστευση, η ζώνη Σένγκεν βρίσκεται κάτω από μεγάλη πίεση. Ορισμένοι έχουν θέσει και υπό αμφισβήτηση την επιβίωσή της. Η συνθήκη Σένγκεν είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο απτά επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε, προκειμένου να διατηρήσουμε και να υπερασπιστούμε αυτό το επίτευγμα.
Ορισμένα κράτη μέλη έχουν επαναφέρει προσωρινά τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα για να αντιμετωπίσουν την παράνομη μετανάστευση και την τρομοκρατική απειλή. Οι αποφάσεις αυτές είναι σύμφωνες με τον Κώδικα Συνόρων Σένγκεν. Φυσικά, δεν είναι κάτι που μας ευχαριστεί, και θέλουμε να επιστρέψουμε το συντομότερο δυνατόν στην αποκατάσταση του χώρου Σένγκεν.
Με την ενίσχυση των εξωτερικών μας συνόρων, ενισχύουμε και τη διαχείριση της μετανάστευσης. Βελτιώνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών στα εξωτερικά μας σύνορα θα μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε την τρομοκρατία πιο αποτελεσματικά.
Ο στόχος μας παραμένει ίδιος: Μια ανεκτική, φιλόξενη και ανοιχτή Ένωση, η οποία θα εξασφαλίζει την ασφάλεια των πολιτών της, ενώ παράλληλα θα παραμένει πιστή στις ηθικές, νομικές και πολιτικές της αξίες. Απευθύνω έκκληση προς τα κράτη μέλη και τις κυβερνήσεις τους, να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσεις τους".