Σήμερα θα παρουσιαστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να εγκριθεί αύριο από το Eurogroup το σχέδιο για την ενισχυμένη μεταμνημονιακή εποπτεία της Ελλάδος. Η πρόταση της Κομισιόν αναφορικά με τον μηχανισμό αυξημένης εποπτείας της ελληνικής οικονομίας μετά από τις 28 Αυγούστου, δημιουργεί αγωνία για συντάξεις και αφορολόγητο. Αύριο η συνεδρίαση του Eurogroup.
Ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις και ο Γάλλος Επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί θα παρουσιάσουν την πρόταση της Κομισιόν η οποία θα συζητηθεί στο Eurogroup της Πέμπτης.
Τί σημαίνει "μεταμνημονιακή εποπτεία"
Το γενικό πλαίσιο αυτής της επιτήρησης συνίσταται στο ότι κάθε τρεις μήνες έως και το 2022 κλιμάκια της Κομισιόν, του ESM, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ θα αξιολογούν επί αθηναϊκού εδάφους τα δημοσιονομικά μεγέθη της Ελλάδος και τις διαθρωτικές μεταρρυθμίσεις και κυρίως το εάν τηρούνται οι δεσμεύσεις μη αναστροφής μνημονιακών των μεταρρυθμίσεων.
Με την ολοκλήρωση κάθε αξιολόγησης θα συντάσσουν εκθέσεις μετα - προγραμματικής εποπτείας (Post Programme Monitoring- PPM) στις οποίες θα αποτιμούν τις εξελίξεις στα δημοσιονομικά, στο μακροοικονομικό μέτωπο, στα χρηματοπιστωτικά και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Με τις εν λόγω αξιολογήσεις θα αποτιμούν αφενός τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και αφετέρου το εάν η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα αποπληρωμής των δανειακών κεφαλαίων που έχει αντλήσει από τους επίσημους δανειστές της.
Μινι Μνημόνιο - Ελεγχόμενη ελευθερία
Ο λόγος γίνεται για ένα μίνι μνημόνιο, το οποίο θα έχει άλλη ονομασία, αλλά θα στηρίζεται στο μηχανισμό της ενισχυμένης επιτήρησης που ενεργοποιείται για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρωζώνης ειδικά για την Ελλάδα και θα είναι πολύ αυστηρότερος από αυτόν που αντιμετώπισαν μετά την έξοδό τους από το μνημόνιο η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Κύπρος.
Η πρωτοβουλία των κινήσεων είναι της Ευρωπαΐκής Επιτροπής, ωστόσο στη διαμόρφωση των κειμένων συμμετέχουν βάσει των αποφάσεων και οι υπόλοιποι θεσμοί και σύμφωνα με τις επίσημες νόρμες της ΕΕ η διαδικασία στην οποία θα ενταχθεί η χώρα μας από τις 28 Αυγούστου προβλέπει ρητά και την δυνατότητα των θεσμών να εισηγούνται νέα μέτρα προς το Eurogroup.
Μοιραία το ενδιαφέρον εστιάζεται στο αν θα συμπεριλαμβάνεται στο κείμενο της ενισχυμένης επιτήρησης, το οποίο θα ελέγχει η τρόικα με τριμηναιές εκθέσεις, το πακέτο των ψηφισμένων μέτρων για την περικοπή των συντάξεων από τις αρχές του 2019 και το αφορολόγητου του από τις αρχές του 2020.
Υπενθυμίζεται ότι η αρμόδια υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου προανήγγειλε προχθες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τη μη εφαρμογή των περικοπών στις συντάξεις αλλά μετά τις 20 Αυγούστου και χωρίς μονομερείς ενέργειες από την Ελληνική πλευρά. Από την άλλη πλευρά η κυβέρνηση δεν δέχτηκε τη νέα τροπολογία της ΝΔ για να μην εφαρμοστεί το μέτρο.
Τι θα περιλαμβάνει η συμφωνία
Το σχέδιο αυτό της νέας εποπτείας θα εναποθέτει κατ’αρχήν στην ελληνική πλευρά, την ευθύνη να παρουσιάσει τα μέτρα που θα λάβει το 2019.
Ουσιαστικά η Αθήνα θα πρέπει να ικανοποιήσει τρεις παραμέτρους:
1. Το δισέλιδο Προσάρτημα δεσμεύσεων της ελληνικής κυβέρνησης, όπως περιλήφθηκε στην Ανακοίνωση του Eurogroup της 21η Ιουνίου. Σε αυτό δεν υπάρχει ρητή αναφορά στις μειώσεις των συντάξεων που έχουν ψηφιστεί, ωστόσο υπάρχει η δέσμευση για «σεβασμό στους στόχους των θεμελιωδών μεταρρυθμίσεων», δηλαδή στο Ασφαλιστικό (μείωση συντάξεων) και στην φορολογία εισοδήματος (διεύρυνση της φορολογικής βάσης μέσω της μείωσης του αφορολογήτου).
2. Το Συμπληρωματικό Μνημόνιο (SMoU) και την Έκθεση Συμμόρφωσης, τα κείμενα δηλαδή στα οποία στηρίχθηκε εξ' ολοκλήρου η Ανακοίνωση της Συμφωνίας του Eurogroup για ολοκλήρωση της 4ης Αξιολόγησης την 21η Ιουνίου. Εκεί περιλαμβάνονται σαφώς οι μειώσεις στις συντάξεις από 1.1.2019 (3,3 δισ. ευρώ μείωση δαπανών σε σχέση με το 2018) αλλά και του αφορολογήτου το 2020.
3. Το σχέδιο ελάφρυνσης του χρέους, που προβλέπει και «δόσεις» ρευστότητας ανά εξάμηνο για εξαγορά «ακριβού» χρέους, υπό τον όρο της τήρησης των συμφωνηθέντων. Μένει να φανεί αν θα συνδέονται και με πολύ συγκεκριμένα μέτρα.
Σε κάθε περίπτωση, ό,τι και εάν δεχθούν αύριο οι Ευρωπαίοι, το ΔΝΤ θα παραμένει ο «γνωστός – άγνωστος» της μεταμνημονιακής επιτήρησης, αφού ως τεχνικός σύμβουλος θα μπορεί με τις εκθέσεις του να εκφράζει διαρκώς απόψεις ή αντιρρήσεις και να στέλνει μηνύματα στις αγορές, χωρίς να δεσμεύεται από όσα θα έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους κυβέρνηση και ευρωπαίοι δανειστές.
Έτσι, αν και θα έχει ως βάση του τη δέσμευση της κυβέρνησης για εφαρμογή των μειώσεων συντάξεων και αφορολογήτου, η νέα συμφωνία μετά την 4η Αξιολόγηση και το 3ο Μνημόνιο δεν θα τις επιτάσσει ρητώς. Θα επιμένει εμφατικά μεν στους στόχους για υψηλά πλεονάσματα, αλλά –στην παρούσα φάση- θα χαλαρώνει κάπως «τα λουριά» και θα αφήνει το ελληνικό πολιτικό σύστημα να αποκαλύψει την στάση του για τα επίμαχα μέτρα το 2019-2020.
Μετά το καλοκαίρι όμως, η μεταμνημονιακή εποπτεία θα περιλαμβάνει την έγκριση του προσχεδίου του νέου κρατικού Προϋπολογισμού. Εκεί θα περιμένουν την Αθήνα για να «σφίξουν ξανά τα λουριά» αν φανεί ότι επιστρέφει σε «κακές συνήθειες» του παρελθόντος (οπισθοχώρηση στο Ασφαλιστικό, ρουσφετολογικές προσλήψεις στο δημόσιο κλπ), αφήνοντας την κυβέρνηση να πάρει ως τότε και μια πρόγευση από την στάση των αγορών για τις όποιες αλλαγές τυχόν σχεδιάζει ή εξαγγέλλει ως τότε.