Σήμερα αναμένεται να οριστικοποιηθεί το νέο καθεστώς για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και την προστασίας της πρώτης κατοικίας, που θα αντικαταστήσει το Νόμο Κατσέλη, ο οποίος ήταν σε ισχύ τα τελευταία εννέα χρόνια.
Κυβέρνηση και τραπεζίτες θα έχουν σήμερα συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου, η οποία χαρακτηρίζεται ως «τελευταία ευκαιρία» για τη γεφύρωση των μεταξύ τους διαφορών, καθώς ο σχετικός νόμος θα πρέπει να κατατεθεί τις επόμενες ημέρες στη Βουλή για να ενεργοποιηθεί από την 1η Μαρτίου 2019.
Κατά πληροφορίες πριν από τη συνάντηση με τους τραπεζίτες θα προηγηθεί σύσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με κυβερνητικά στελέχη και συγκεκριμένα με τους κ.κ. Αλέκο Φλαμπουράρη, Δημήτρη Λιάκο, Γιάννη Δραγασάκη και Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Η κυβέρνηση έχει καταρτίσει μια πρόταση για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά με την οποία διαφωνούν κάθετα οι τράπεζες. Η πρόταση της κυβέρνησης προβλέπει υψηλά όρια προστασίας της πρώτης κατοικίας, συσχέτιση της δόσης με την αξία του ακινήτου, διαγραφή μέρους του δανείου για τους συνεπείς δανειολήπτες και επιδότηση της δόσης των πιο αδύναμων οικονομικά δανειοληπτών.
Από την άλλη, οι τράπεζες διαμηνύουν σε όλους τους τόνους πως τα κριτήρια ένταξης είναι περισσότερο διευρυμένα από όσο πρέπει και ως εκ τούτου εγκυμονεί ο κίνδυνος δημιουργίας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων από οφειλέτες που ακόμα και αν έχουν τη δυνατότητα αποπληρωμής των χρεών τους, θα θεωρήσουν το νέο πλαίσιο ως έμμεση μορφής «σεισάχθεια».
Να σημειωθεί πως προ διμήνου ο Πρωθυπουργός είχε συγκαλέσει σύσκεψη με τα μέλη της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών με αντικείμενο ξανά τον νόμο Κατσέλη. Σε εκείνη τη σύσκεψη οι τραπεζίτες πρότειναν η προστασία να διατηρηθεί για ακίνητα αξίας μέχρι 100.000 ευρώ και μετέφεραν στην κυβέρνηση ότι η προστασία δεν μπορεί να παρέχεται σε πρόσωπα με ετήσιο εισόδημα μεγαλύτερο των 20.000 ευρώ. Υποστήριξαν δε ότι το νέο πλαίσιο προστασίας θα πρέπει να προσφερθεί αυστηρά για στεγαστικά δάνεια και όχι για επιχειρηματικά.
Ωστόσο, το σχέδιο που κατάρτισε η κυβέρνηση και θα απασχολήσει τη σημερινή σύσκεψη κινείται πολύ μακριά από τις θέσεις των τραπεζών.
Έτσι τις τελευταίες ημέρες διαμορφώθηκε μια νέα πρόταση, η οποία θα αποτελέση και τη βάση της σημερινής συζήτησης.Τα βασικά χαρακτηριστικά της πρότασης είναι τα εξής:
1. Προστασία θα έχουν οι δανειολήπτες με πρώτη κατοικία, η αντικειμενική αξία της οποίας θα είναι έως 100.000 ευρώ και το εισόδημά τους δεν θα ξεπερνά τις 20.000 ευρώ. Προστασία, με το νέο πλαίσιο, σημαίνει ότι οι δανειολήπτες αυτοί θα ρυθμίσουν το κόκκινο δάνειό τους (με επιμήκυνση, χαμηλότερο επιτόκιο και ενδεχομένως κούρεμα) και επιπλέον θα πάρουν επιδότηση από το Δημόσιο για τη δόση που θα προκύψει από τη ρύθμιση.
2. Στο νέο πλαίσιο προστασίας θα μπορούν να ενταχθούν όλα τα φυσικά πρόσωπα που έχουν κόκκινο στεγαστικό δάνειο, ανεξαρτήτως της επαγγελματικής ιδιότητάς τους (μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες κ.λπ)
3. Εκτός από τα στεγαστικά, στο νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας μπορούν να ενταχθούν και επιχειρηματικά κόκκινα δάνεια που έχουν ως υποθήκη την πρώτη κατοικία του δανειολήπτη. Προϋπόθεση βεβαίως αποτελεί να πληρούνται, όπως και στην περίπτωση των στεγαστικών του σημείου 2, τα κριτήρια της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου και του εισοδήματος.
4. Η ρύθμιση και τα χαρακτηριστικά της (κούρεμα, επιμήκυνση, μείωση επιτοκίου) θα αποφασίζονται από την τράπεζα και τον δανειολήπτη, με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας που είναι σε ισχύ.
5. Το κούρεμα, όπου αποφασίζεται, θα γίνεται στο τέλος της διάρκειας του δανείου, κι αφού θα καταβάλλονται οι δόσεις, ώστε να λειτουργεί ως κίνητρο για εξυπηρέτηση της ρύθμισης.
6. Η επιμήκυνση του δανείου δεν θα υπερβαίνει το 80ο έτος ηλικίας του δανειολήπτη.
7. Το επιτόκιο θα έχει ως βάση το Euribo συν 150 – 200 μονάδες βάσης.
Οι αποφάσεις που θα ληφθούν σήμερα θα αποτελέσουν και την τελική κυβερνητική πρόταση που θα σταλεί προς ενημέρωση προς τους θεσμούς.
Πέρα από το ζήτημα της α’ κατοικίας, αυτό καθ’ αυτό, γεννάται ερώτημα και για το δημοσιονομικό κόστος της κυβερνητικής πρότασης, καθώς προφανώς το κονδύλι για την επιδότηση θα υπερβαίνει τα διαθέσιμα 150- 200 εκατ. Ευρώ. Ανεπισήμως, η απάντηση από την κυβέρνηση είναι ότι τα υπόλοιπα θα μπορούσαν να βρεθούν από το υπερπλεόνασμα.