Η Τουρκία ανακοίνωσε πρόσφατα την αύξηση των επιτοκίων στο 45%, αφού ο πληθωρισμός αγγίζει πλέον το 65%. Όσο και εάν συνεχίσει η Τουρκία τις επιτοκιακές αυξήσεις, ο πληθωρισμός δεν είναι πιθανό να υποχωρήσει στα επίπεδα που επιθυμεί η κυβέρνηση.
Θα λέγαμε ότι βρίσκεται πλέον εκτός ελέγχου καθώς το timing των επιτοκιακών αυξήσεων διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής. Στην περίπτωση της Τουρκίας, η απόφαση για αυξήσεις ελήφθη αργά.
Οι δύο όψεις του νομίσματος
Πηγαίνοντας κανείς στην Κωνσταντινούπολη συναντά δύο διαφορετικούς κόσμους. Από την μια πολλούς ουρανοξύστες, πληθώρα τουρκικών τραπεζών, μια υπερσύγχρονη μαρίνα με κρουαζιερόπλοια (Μετά τις σημαντικές επενδύσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια Galataport, Kusadası κλπ, η Τουρκία έχει αυξήσει το ποσοστό τουρισμού κρουαζιέρας, καθώς 483 χιλιάδες την επισκέφθηκαν με κρουαζιέρα το πρώτο εξάμηνο 2023.), με εστιατόρια και μουσεία, σκηνικό που θυμίζει τις μακέτες της επένδυσης του Ελληνικού. Συναντά επίσης στις κεντρικές πλατείες ως αξιοθέατα supercars της τουρκικής αστυνομίας, τα οποία επειδή κατασχέθηκαν πέρασαν στα χέρια του κράτους, ωστόσο θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι η τουρκική οικονομία θα μπορούσε να ωφεληθεί περισσότερο από την πώληση αυτών των πανάκριβων αυτοκινήτων. Από την άλλη πλευρά υπάρχουν εικόνες φτώχειας και πείνας, μητέρες που ζουν με τα παιδιά τους στους δρόμους στα πιο μικρά στενά μέχρι τα τουριστικά αξιοθέατα όπως η γέφυρα του Γαλατά.
Η λίρα της Τουρκίας έχει υποστεί σημαντική υποτίμηση κατά περίπου 38% έναντι του δολαρίου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια πάνω από το 80% της αξίας της σε σύγκριση με προηγούμενα επίπεδα. Η υποτίμηση αυτή επηρεάζει σημαντικά την οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα της χώρας και αντικατοπτρίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η τουρκική οικονομία και κοινωνία.
Η διακίνηση μαύρου χρήματος καλπάζει
Σε αυτοψία του thepressroom.gr προσφάτως στην Κωνσταντινούπολη, διαπιστώσαμε ότι τρία πράγματα “κρατούν” την τουρκική οικονομία.
- Οι αυξημένες τουριστικές ροές, στην αυξημένη επισκεψιμότητα συμβάλει και η κατρακύλα της τουρκικής λίρας, κάνοντας την value for money τουριστική επιλογή. Σύμφωνα με την έκθεση Tourism Sector Assessment 2023 που εκπόνησε η Ernst & Young, η Toυρκία φιλοξένησε το 2022 συνολικά 51 εκατομμύρια επισκέπτες κατακτώντας την 5η θέση παγκοσμίως μετά τη Γαλλία, την Ισπανία, τις ΗΠΑ και την Ιταλία. Τα έσοδα από τον τουρισμό της Τουρκίας αυξήθηκαν κατά 27% σε ετήσια βάση το πρώτο εξάμηνο του 2023.
- Ο ιατρικός τουρισμός αποτελεί έναν σημαντικό τομέα για την Τουρκία, καθώς η χώρα φημίζεται για την τεχνογνωσία της και τις ανταγωνιστικές τιμές στην παροχή υπηρεσιών υγείας. Ειδικά στους τομείς της δερματολογίας και της αισθητικής χειρουργικής, η Τουρκία έχει αναπτύξει εξειδικευμένα κέντρα και κλινικές που προσελκύουν ασθενείς από διάφορες χώρες.
- Στην τουρκική αγορά παρατηρείται έντονα η χρήση μαύρου χρήματος. Οι τουρκικές επιχειρήσεις απορροφούν σαν σφουγγάρια τα ευρώ. Αν κάποιος επιθυμεί να πληρώσει με μετρητά σε ευρώ, είναι δεδομένο ότι θα έχει καλύτερη τιμή, είτε στο παζάρι, είτε στο εστιατόριο, είτε ακόμη και στο ξενοδοχείο. Όσο περισσότερο αποδυναμώνεται η τουρκική λίρα, τόσο περισσότερο αυξάνεται η χρήση μαύρου χρήματος.
Οι προσπάθειες ανασυγκροτήσεις - Χρηματοδότηση από το Ηνωμένο Βασίλειο για ηλεκτρικό σιδηρόδρομο υψηλής ταχύτητας
Σύμφωνα με το Γραφείο Ο.Ε.Υ. Κωνσταντινούπολης, η Αγγλία θα παράσχει χρηματοδότηση 680 εκατομμυρίων Λιρών Αγγλίας (περίπου781 εκατ. Ευρώ) για την μετατροπή της υπάρχουσας σιδηροδρομικής γραμμής Μερσίνας-Αδάνων-Οσμάνιγιε-Αντέπ σε γραμμή ηλεκτρικού σιδηροδρόμου υψηλής ταχύτητας. Η χρηματοδότηση παρέχεται από τον Οργανισμό Χρηματοδότησης Εξαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου (UK Export Finance /UKEF) στη Rönesans Holding, η οποία εκτελεί το έργο για λογαριασμό του Τουρκικού Υπουργείου Μεταφορών. Η στήριξη δόθηκε υπό τον όρο συμμετοχής στο έργο βρετανικών εταιρειών.
Η Νέα μονάδα παραγωγής της Sketchers στην Urfa
Η εταιρεία αθλητικών παπουτσιών Skechers με έδρα τις Η.Π.Α., έχει αναπτύξει σημαντική παραγωγική δυνατότητα στην Τουρκία, με την χώρα να είναι η τρίτη χώρα, παγκοσμίως, όπου η Skechers έχει δώσει το δικαίωμα παραγωγής μετά από την Κίνα και την Ινδία. Ωστόσο, η ετήσια παραγωγή του υφιστάμενου εργοστασίου της Sketchers στην περιοχή Hadimkoy στην Κωνσταντινούπολη, όπου παράγονται 1,5 εκατομμύριο τεμάχια και απασχολούνται περίπου 700 άτομα δεν καλύπτει τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς, καθώς ο αριθμός των πωλήσεων στην Τουρκία ανέρχεται σε 4 εκατομμύρια ζεύγη. Με την απόφαση για την ίδρυση νέας μονάδας παραγωγής της Sketchers στην πόλη Urfa, όπου θα παράγεται και ύφασμα για τα αθλητικά παπούτσια, υπολογίζεται ότι η παραγωγή θα ανέβει στα 6.5 εκατομμύρια τεμάχια και οι θέσεις εργασίας στις 3.000.
H εξαγορά της MNG Cargo από την DHL
Ο Όμιλος DHL υπέγραψε συμφωνία για την αγορά του συνόλου (100%) των μετοχώντης τουρκικής εταιρείας μεταφορών MNG Kargo. Η MNG Cargo θα γίνει μέρος της μονάδας ηλεκτρονικού εμπορίου της DHL και θα ολοκληρώσει το ευρωπαϊκό δίκτυο παράδοσης φορτίου DHL e-commerce.
1 στις 5 εταιρείες μεταξύ των 500 μεγαλύτερων της Τουρκίας αποτελεί σύμπραξη με γαλλική εταιρεία
Σύμφωνα με στοιχεία της DEIK, το 20% των μεγαλύτερων 500 εταιρειών στην Τουρκία αποτελεί κοινές επενδύσεις τουρκικών και γαλλικών εταιρειών. Συνολικά, στην Τουρκία βρίσκονται εγκατεστημένες 450 περίπου σημαντικές γαλλικές εταιρείες, που έχουν πραγματοποιήσει συνολικές επενδύσεις 5 δισ. ευρώ μεταξύ 2014 και 2019 και δημιουργήσει άμεσα 130 χιλιάδες θέσεις εργασίας.
*Η Δάφνη Γρηγοριάδη είναι Οικονομική Αναλύτρια.