Αφορμή ήταν η ετήσια έκθεση για τις δραστηριότητες της ΕΚΤ, την οποία οι ευρωβουλευτές θα εγκρίνουν την Πέμπτη. Τρεις οι μεγάλες προκλήσεις για την Τράπεζα της Φρανκφούρτης: η πολιτική χαμηλών επιτοκίων, η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης με μία κοινή ευρωπαϊκή εγγύηση καταθέσεων και η συμμετοχή στο Green Deal της Κομισιόν.
Ως νέα επικεφαλής της Τράπεζας, η Λαγκάρντ δηλώνει ότι λαμβάνει υπόψη την κριτική για «αφαίμαξη των αποταμιεύσεων» μέσω της πολιτικής χαμηλών επιτοκίων, που είχε εγκαινιάσει ο προκάτοχός της Μάριο Ντράγκι.
Ωστόσο, υπενθυμίζει διακριτικά, οι θετικές συνέπειες υπερβαίνουν τις όποιες αρνητικές παρενέργειες. «Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ένα περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων επηρεάζει τα έσοδα από τις αποταμιεύσεις, ενώ ελλοχεύουν κίνδυνοι στην αγορά κατοικίας. Παρακολουθούμε τις αρνητικές επιπτώσεις, ώστε να μην βαρύνουν υπερβολικά απέναντι στη θετική επίδραση των μέτρων που υιοθετούμε για τη χορήγηση δανείων, την απασχόληση και τα έσοδα των νοικοκυριών», λέει η νέα επικεφαλής της ΕΚΤ.
Συνεχίζεται λοιπόν μέχρι νεωτέρας η γραμμή Ντράγκι, αλλά δεν λείπουν και τα περιθώρια βελτίωσης. Το συμπέρασμα από τον ευρωβουλευτή της Ν.Δ. Γιώργο Κύρτσο για τα πρώτα δείγματα γραφής της Κριστίν Λαγκάρντ: «Νομίζω ότι ψάχνεται και είναι λογικό στο ξεκίνημα της θητείας της», τονίζει ο Έλληνας ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.
«Εγώ της είπα να είναι πιο εντυπωσιακή στις παρεμβάσεις της και πιο αποτελεσματική κι από τον Ντράγκι, γιατί θεωρώ ότι ο Ντράγκι έκανε καλή δουλειά υπέρ της ευρωζώνης. Αλλά έχει κι εκείνη τα ερωτήματά της. Το βρίσκω θετικό να ξεκινάει κάποιος σε μία πολύ υψηλή θέση, δεχόμενος ότι ορισμένα πράγματα μπορεί να μην πηγαίνουν καλά».
Κριτική από το «έθνος των αποταμιευτών»
Τα πολύχρωμα πρωτοσέλιδα της Bild για τον «Ντράγκιλα» που πίνει το αίμα των αποταμιευτών φαντάζουν πλέον μακρινά. Η κριτική που ακούστηκε την Τρίτη στο Στρασβούργο για τα χαμηλά επιτόκια και την εγγύηση καταθέσεων ήταν περιορισμένη, ίσως γιατί η Λαγκάρντ βρίσκεται ακόμη στην αρχή.
Χαρακτηριστική πάντως η νουθεσία από τον Γερμανό χριστιανοδημοκράτη Στέφαν Μπέργκερ: «Βλέπουμε ότι μετά από μία δεκαετία αρνητικών επιτοκίων υπάρχουν αρνητικές συνέπειες για μία χώρα όπως η Γερμανία. Είμαστε έθνος αποταμιευτών με υψηλές καταθέσεις, εδώ υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα και παρακαλώ να το λάβετε υπόψη σας. Όσο για την τραπεζική ένωση και την κοινή εγγύηση καταθέσεων, είναι καταρχήν θετική, αλλά αφού προηγουμένως εξασφαλιστούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Δεν υπογράφεις ασφάλεια πυρός για κάποιον, όταν το σπίτι του ήδη φλέγεται...».
Κριτική από άλλη αφετηρία διατυπώνει ο επικεφαλής της ευρωομάδας της Αριστεράς στο Στρασβούργο Μάρτιν Σίρντεβαν. Ναι, όλοι λέμε ότι θέλουμε την τραπεζική ένωση, αλλά μάλλον δεν εννοούμε όλοι το ίδιο, δηλώνει ο Γερμανός ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.
Υποστηρίζει μάλιστα ότι ακόμη και σήμερα «το βασικό πρόβλημα παραμένει: οι τράπεζες είναι υπερβολικά μεγάλες, too big to fail, δεν γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα στην επενδυτική τραπεζική και τη λιανική τραπεζική. Την ίδια στιγμή παραμένουν στην αγορά όλα τα τοξικά χρηματοπιστωτικά προϊόντα, ενώ το ρυθμιστικό πλαίσιο, αλλά και το μέγεθος των ιδίων κεφαλαίων δεν επαρκούν».
«Η ΕΚΤ δεν μπορεί να υποκαταστήσει την κυβέρνηση»
Όλοι- ακόμη και οι αντίπαλοι της ποσοτικής χαλάρωσης ή των χαμηλών επιτοκίων- παραδέχονται ότι ο Μάριο Ντράγκι έχει αγοράσει πολύτιμο χρόνο για την ευρωζώνη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ΕΚΤ μπορεί να υποκαταστήσει τις εθνικές κυβερνήσεις και τις μεταρρυθμίσεις που εκείνες θα όφειλαν να υλοποιήσουν.
Το είχε πει πολλές φορές ο Ντράγκι, το επαναλαμβάνει τώρα η Λαγκάρντ με αφορμή τη συζήτηση για την κλιματική αλλαγή και το Green Deal. «Ουδείς μπορεί να ζητήσει από την ΕΚΤ να υποκαταστήσει εθνικές κυβερνήσεις και τις πολιτικές τους», επισημαίνει η νέα επικεφαλής της Τράπεζας.
«Ως πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ δεν χρειάζεται να σας θυμίσω, ότι ένα από τα κύρια εργαλεία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι η σωστή τιμολόγηση της ενέργειας και του άνθρακα. Και αυτό δεν μπορεί να το αποφασίσει καμία κεντρική τράπεζα στον κόσμο...».