Σχεδόν ένας στους δύο Ευρωπαίους πιστεύει ότι αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο να περιέλθει σε «επισφαλή» κατάσταση τους επόμενους μήνες εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης των τιμών και της στασιμότηταςτων μισθών, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Βαρόμετρο για τη φτώχεια και την επισφάλεια.
Από τα άτομα που συμμετείχαν στην έρευνα, το 38% δηλώνει ότι δεν μπορεί πλέον να έχει τρία γεύματα την ημέρα σε τακτική βάση. Άλλοι συμβιβασμοί λόγω του αυξημένου κόστους ζωής περιλαμβάνουν: Περικοπές στη θέρμανση, στονδανεισμό χρημάτων και την σκόπιμη παραμέληση προβλημάτων υγείας.
Οι επιπτώσεις αυτής της οικονομικής πίεσης είναι εμφανείς και στην Ελλάδα. Ειδικότερα, τα αποτελέσματα μιας πρόσφατης έρευνας από την FocusBari αναδεικνύουν ότι το 50% των Ελλήνων δηλώνουν πως στο επόμενο δωδεκάμηνο προτίθενται να μειώσουν τις δαπάνες τους σε τρόφιμα και ποτά, όταν το αντίστοιχο ποσοστό σε διεθνές επίπεδο είναι 24%. Η ανάγκη να περιοριστούν οι αγορές ακόμα και σε βασικά αγαθά αντικατοπτρίζει μια αυξανόμενη οικονομική πίεση που ασκείται στους καταναλωτές με πάνω από 3 στους 5 Έλληνες να δηλώνουν ότι το εισόδημά τους χάνει την αγοραστική του ισχύ.
Το ελληνικό παράδοξο
Την ώρα που η πραγματική οικονομία βρίσκεται σε πληθωριστική δίνη, τα φορολογικά στοιχεία δείχνουν ότι το 2022 στην Ελλάδα ξοδέψαμε 70 δισ. περισσότερα απ’ αυτά που δηλώσαμε. Που οφείλεται αυτό το παράδοξο;
Ένας από τους κύριους λόγους είναι η φοροδιαφυγή, δηλαδή η απόκρυψη ή υποβολή λανθασμένων δηλώσεων εισοδήματος. Επιπλέον, η ύπαρξη παραοικονομίας, δηλαδή οι οικονομικές συναλλαγές που δεν καταγράφονται και δεν φορολογούνται.
Καθοριστικό παράγοντα σε αυτή την αναντιστοιχία έχει και η αγορά ακινήτων
Οι Έλληνες σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο έχουν μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας τους σε ακίνητα παρά σε καταθέσεις. Πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι λόγω έλλειψης ρευστότητας έχουν προβεί σε πώληση της περιουσίας τους προκειμένου να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στις καθημερινές τους υποχρεώσεις. Αυτό δικαιολογεί μέρος του φαινομένου ότι ξοδεύουμε περισσότερα από όσα βγάζουμε καθώς και την αύξηση που παρατηρείται στις τραπεζικές καταθέσεις.
Αξίζει να επισημανθεί επιπλέον ότι μέχρι πρόσφατα η δυνατότητα αγοραπωλησίας ακινήτων με μετρητά διευκόλυνε την διακίνηση μαύρου χρήματος. Η υποχρεωτική μετάβαση στη χρήση πλαστικού χρήματοςπου εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ για τις αγοραπωλησίες ακινήτων, αποτελεί ένα σημαντικό μέτρο που έχει στόχο την καταπολέμηση της μαύρης οικονομίας και της φοροδιαφυγής.
*Η Δάφνη Γρηγοριάδη είναι Οικονομική Αναλύτρια.