Πάπας Φραγκίσκος: Τα πρόσωπα-«κλειδιά» για τη διαδοχή

Στο πένθος έχει βυθιστεί η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και η Ιταλία καθώς ο πάπας Φραγκίσκος έφυγε από τη ζωή τη Δευτέρα του Πάσχα σε ηλικία 88 ετών.

Ο θάνατος του ποντίφικα σηματοδοτεί την έναρξη εννιαήμερου πένθους για τους Καθολικούς, ενώ θα ακολουθήσει η τελετή της ταφής και από εκεί και πέρα αναμένεται να εκκινήσει η διαδικασία εκλογής του διαδόχου του. 

«Το πώς θα ψηφίσουν οι καρδινάλιοι παραμένει άγνωστο. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει, γιατί κανείς δεν περίμενε ότι θα ψήφιζαν τον Φραγκίσκο», αναφέρει στο SkyNews o Τζέιμς Κέλι, αναπληρωτής καθηγητής στην ιστορία του καθολικισμού στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ.  

Ο καθηγητής κοινωνιολογίας της θρησκείας στο St Mary’s Twickenham, Στέφεν Μπούλιβαντ επίσης εκτιμά ότι η πρόβλεψη του διαδόχου του Φραγκίσκου είναι εξαιρετικά δύσκολη. Ωστόσο, προσθέτει ότι με τις μεταρρυθμίσεις του Φραγκίσκου στο κολέγιο των καρδιναλίων, «θα πρέπει σίγουρα να υποθέσουμε ότι αυξάνει τις πιθανότητες να υπάρξει κι άλλος πάπας εκτός Ευρώπης».

Ενώ ορισμένοι Ιταλοί καρδινάλιοι, συμπεριλαμβανομένων των Πιέτρο Παρόλιν, Ματέο Ζούπι και Πιερμπατίστα Πιτζαμπάλα έχει συζητηθεί ως πιθανοί διάδοχοι, άλλοι πιθανοί υποψήφιοι εκτός Ευρώπης βρίσκονται επίσης στο κάδρο.

Οι καρδινάλιοι Φρίντολιν Αμπόνγκο Μπεσούνγκου από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και ο Λούις Αντόνιο Τάγκλε από τις Φιλιππίνες, για παράδειγμα, θεωρούνται δύο σημαντικές υποψηφιότητες. Στην ονοματολογία έχουν μπει επίσης ο Ούγγρος, Πίτερ Ερντο, ο Αμερικανός, Ρέιμοντ Μπούρκε, ο Ολλανδός Γουιμ Ειτζκ και ο Μαλτέζος, Μάριο Γκρέχ. 

Δύο έως τρεις εβδομάδες μετά την κηδεία του πάπα, το κολέγιο των καρδιναλίων θα συνεδριάσει στην Καπέλα Σιξτίνα για να ξεκινήσει τη διαδικασία εκλογής νέου πάπα. Θεωρητικά, οποιοσδήποτε βαπτισμένος άνδρας ρωμαιοκαθολικός θα μπορούσε να γίνει πάπας, αλλά τα τελευταία 700 χρόνια ο ποντίφικας επιλέγεται πάντα από το κολέγιο των καρδιναλίων.

Ο πάπας Φραγκίσκος, ωστόσο, που γεννήθηκε ως Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, ήταν Αργεντινός και ο πρώτος μη Ευρωπαίος ποντίφικας εδώ και 1.300 χρόνια.

Η εκλογή νέου πάπα

Σε αντίθεση με την κλασική πολιτική, οι υποψήφιοι για τη θέση του επικεφαλής της καθολικής εκκλησίας δεν κάνουν ανοιχτή εκστρατεία. Την ημέρα της ψηφοφορίας, η Καπέλα Σιξτίνα σφραγίζεται και οι καρδινάλιοι, οι οποίοι δίνοντας όρκο εχεμύθειας, κλειδώνονται μέσα.

Εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων, πραγματοποιείται νέος γύρος ψηφοφορίας. Ανά ημέρα προβλέπονται τέσσερις ψηφοφορίες. Η διαδικασία εκλογής του πάπα Φραγκίσκου προέκυψε ύστερα από περίπου 24 ώρες και πέντε ψηφοφορίες. Παρά ταύτα, αυτό δεν σημαίνει ότι η διαδικασία είναι πάντα τόσο γρήγορη: ένα κονκλάβιο τον 13ο αιώνα διήρκεσε περίπου τρία χρόνια, ενώ ένα άλλο τον 18ο αιώνα τέσσερις μήνες.

Μόλις καταμετρηθούν τα ψηφοδέλτια, καίγονται σε μια σόμπα μέσα στην Καπέλα Σιξτίνα, η οποία έχει εγκατασταθεί εκ των προτέρων. Μια δεύτερη σόμπα καίει μια χημική ουσία που στέλνει σήμα καπνού μέσω μιας καμινάδας στον έξω κόσμο: Ο μαύρος καπνός σημαίνει ότι δεν έχει επιλεγεί νέος πάπας ενώ ο λευκός καπνός σημαίνει ότι επελέγη.

Μόλις εκλεγεί ο νέος πάπας, ένας εκπρόσωπος του κολεγίου των καρδιναλίων αναγγέλλει στα λατινικά το γνωστό «habemus papam», που σημαίνει «έχουμε πάπα». Η αναγγελία γίνεται από το κεντρικό μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου με θέα συνήθως χιλιάδες πιστούς.

Στη συνέχεια, ο νεοεκλεγείς πάπας, αφού επιλέξει το παπικό του όνομα (πιθανότατα κάποιο που τιμά έναν άγιο ή προκάτοχο) και φορέσει ένα λευκό ράσο, βγαίνει στο μπαλκόνι για να απευθύνει την πρώτη του ομιλία στους πιστούς. Τότε η καθολική εκκλησία θα αποκτήσει τον νέο ηγέτη της.

Αναλυτικά τα πρόσωπα-«κλειδιά» για την διαδοχή του Πάπα Φραγκίσκου

Συγκεκριμένα πρόσωπα φαίνεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες να διαδεχθούν τον ποντίφικα.

Καρδινάλιος Pietro Parolin

Ως γραμματέας του Βατικανού από το 2013, ο 70χρονος Parolin είναι ο πιο υψηλόβαθμος καρδινάλιος στο εκλογικό κονκλάβιο.

Ο Parolin θεωρείται εδώ και καιρό μια μετριοπαθής προσωπικότητα εντός της εκκλησίας.

Πρόσφατα, ο Παρολίν έδωσε συνέντευξη στην ιταλική εφημερίδα L’Eco di Bergamo στην οποία σχολίασε μια σειρά από γεωπολιτικά ζητήματα, τονίζοντας ότι «ο καθένας μπορεί να συμβάλει στην ειρήνη, αλλά οι λύσεις δεν πρέπει ποτέ να επιδιώκονται μέσω μονομερών επιβολών που κινδυνεύουν να καταπατήσουν τα δικαιώματα ολόκληρων λαών, διαφορετικά, δεν θα υπάρξει ποτέ μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη».

Καρδινάλιος Peter Erdö

Ως πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου των Επισκοπικών Διασκέψεων της Ευρώπης, ο 70χρονος Ούγγρος καρδινάλιος Erdö είναι γνωστό ότι υπήρξε μια πιο συντηρητική φωνή μέσα στην εκκλησία, έχοντας αντιταχθεί στην πρακτική των διαζευγμένων ή ξαναπαντρεμένων καθολικών να λαμβάνουν τη Θεία Κοινωνία λόγω της πίστης του στο ακατάλυτο του γάμου.

Έχει επίσης συγκρίνει την πράξη της υποδοχής προσφύγων με την εμπορία ανθρώπων. Ο Erdö έγινε καρδινάλιος το 2003 από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο ΙΙ.

Καρδινάλιος Luis Antonio Tagle

Ο 67χρονος Tagle είχε γίνει καρδινάλιος από τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ’.

Έχει δείξει χαρακτηριστικά πιο αριστερή πολιτική, παρόμοια με του Πάπα Φραγκίσκου, αφού επέκρινε τη στάση και τη γλώσσα της εκκλησίας απέναντι στους ομοφυλόφιλους, τις ανύπαντρες μητέρες και τους διαζευγμένους ή ξαναπαντρεμένους καθολικούς.

Είχε δηλώσει το 2015: «Οι σκληρές λέξεις που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν για να αναφερθούν στους ομοφυλόφιλους και τους διαζευγμένους και χωρισμένους ανθρώπους, τις ανύπαντρες μητέρες κ.λπ. στο παρελθόν ήταν αρκετά αυστηρές. Πολλοί άνθρωποι που ανήκαν σε αυτές τις ομάδες στιγματίστηκαν και αυτό οδήγησε στην απομόνωσή τους από την ευρύτερη κοινωνία».

Καρδινάλιος Matteo Zuppi

Σύμφωνα με τον Independent, ο καρδινάλιος Zuppi, ο οποίος θεωρείται ευνοούμενος του Πάπα Φραγκίσκου, είναι πρόεδρος της Επισκοπικής Διάσκεψης της Ιταλίας από τον Μάιο του 2022.

Ο 69χρονος έγινε καρδινάλιος από τον Πάπα Φραγκίσκο το 2019 και έκτοτε έχει σταλεί σε πολλά παγκόσμια ταξίδια.

Πριν γίνει καρδινάλιος, ο Zuppi μοιράστηκε τις πιο θετικές του απόψεις για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+, καθώς έγραψε ένα δοκίμιο στο βιβλίο του James Martin το 2018, ‘Building a Bridge, Un ponte da costruire’, το οποίο ήταν «χρήσιμο για την ενθάρρυνση του διαλόγου, καθώς και της αμοιβαίας γνώσης και κατανόησης» με τους πολίτες.

Καρδινάλιος Raymond Leo Burke

Ο καρδινάλιος Burke, που θεωρείται ένα φανερά συντηρητικό άτομο, γεννήθηκε στο Ουισκόνσιν και έγινε καρδινάλιος από τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ’ το 2010.

Έχει συγκρουστεί δημοσίως με τις πιο φιλελεύθερες φιλοσοφίες του Πάπα Φραγκίσκου, ιδίως όσον αφορά την προθυμία του να επιτρέψει σε διαζευγμένα και ξαναπαντρεμένα ζευγάρια να λάβουν τη Θεία Ευχαριστία. Έχει επίσης αποκαλέσει τη νέα γλώσσα της εκκλησίας γύρω από την τεχνητή αντισύλληψη, τους πολιτικούς γάμους και τους ομοφυλόφιλους «ενοχλητική».

Προηγουμένως είχε πει ότι οι καθολικοί πολιτικοί που υποστηρίζουν τις νομιμοποιημένες αμβλώσεις, όπως ο κ. Μπάιντεν, δεν θα πρέπει να λαμβάνουν τη Θεία Ευχαριστία.

Καρδινάλιος Peter Turkson

Σύμφωνα με το Newsweek, ο καρδινάλιος Peter Turkson, 76 ετών, είναι μια πολύ γνωστή προσωπικότητα στους κύκλους της κοινωνικής δικαιοσύνης της Εκκλησίας. Ο Turkson κατά το παρελθόν έχει εκφράσει την άποψή του για θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η φτώχεια και η οικονομική δικαιοσύνη.

Η εκλογή του Turkson θα σηματοδοτήσει μια ιστορική στιγμή ως ο πρώτος αφρικανός Πάπας εδώ και αιώνες.