Τη βδομάδα που μας πέρασε το ελληνικό κοινό απασχόλησε το θέμα της (επαν)εμφανίσεως των ιταλικών φρεγατών κλάσεως «Μπεργαμίνι» (“Bergamini”), σε σχέση με εκδηλωθέν «ενδιαφέρον» από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό.
Ας δούμε πως έχουν τα πράγματα.
Η είδηση της ιταλικής προτάσεως δύο φρεγατών κλάσεως «Μπεργαμίνι» προς το Πολεμικό Ναυτικό εμφανίστηκε σε άρθρο του καλού συναδέλφου και φίλου Σάββα Βλάσση (www.doureios.com).
Η κλάση «Μπεργαμίνι» είναι αποτέλεσμα της γαλλοϊταλικής συνεργασίας στη ναυπήγηση των φρεγατών τύπου FREMM, της τάξεως των περίπου 6500 τόνων με πλήρες φόρτο, που κατασκευάζονται στην Ιταλία από την εταιρεία “Fincatieri”. Έχει μήκος 144 μέτρα, μέγιστο πλάτος 19,70 μέτρα και μέγιστο βύθισμα 5,10 μέτρα, ενώ μπορεί να αναπτύξει μέγιστη ταχύτητα 27 κόμβων και με οικονομική ταχύτητα 16 κόμβων να διανύσει 6.000 ναυτικά μίλια. Στον εξοπλισμό της φρεγάτας περιλαμβάνονται ένα πυροβόλο OTO MELARA των 5 ιντσών (127mm/64) στην πρώρα, ένα πυροβόλο OTO MELARA Super Rapido των 3 ιντσών (76mm/62), 2 τηλεκατευθυνόμενα πυροβόλα των 25mm, σύστημα δύο κάθετα εκτοξευόμενων βλημάτων επιφανείας – αέρος SYLVER A50 με 16 βλήματα Aster-15/-30, ενώ υπάρχει και χώρος για επιπλέον 16 βλήματα κρουζ SYLVER A70, δύο τριπλούς εκτοξευτές τορπιλλών WASS B515, υπόστεγο για 2 ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα ΝΗ-90 ή AW-101 Merlin, Ενεργό ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών (MFRA) Selex SPY-790 (EMPAR), πλήρες «πακέτο» ενεργών και παθητικών ηλεκτρονικών συστημάτων κλπ.
Στο ιταλικό ναυτικό οι φρεγάτες τις κλάσεως «Μπεργκαμίνι» ναυπηγούνται σε δύο εκδόσεις. Μία «Γενικού Σκοπού» (General Purose) και αυτή τη στιγμή στη δύναμή του επιχειρούν οκτώ σκάφη: η επικεφαλής της κλάσεως “Bergamini”, που καθελκύστηκε το 2013, και ακολουθούν άλλα επτά σκάφη, οκτώ συνολικώς, που έχουν καθελκυστεί αντιστοίχως τα έτη: άλλο ένα το 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 και 2019. Βλέπουμε δηλαδή ότι εκτός από τις δύο πρώτες που καθελκύστηκαν εντός του 2013 και είναι τώρα μόλις 12 ετών, οι υπόλοιπες έχουν καθελκυστεί με σταθερό ρυθμό μία ανά έτος! Αυτό το επισημαίνουμε γιατί όπως θα δούμε στη συνέχεια, έχει ιδιαίτερη σημασία.
Στην πραγματικότητα τα σκάφη της κλάσεως «Μπεργαμίνι» πρόκειται για ουσιαστικά αντιτορπιλλικά και όχι «απλές» φρεγάτες, καθώς από τις 4000-4500 τόνους που είναι για παράδειγμα τώρα οι φρεγάτες ΜΕΚΟ-200HN του ΠΝ, αυτές φτάνουν τους +6500 τόνους και με πολύ υπέρτερο εξοπλισμό κλπ.
Η ιταλική πρόταση προς το ΠΝ μάλιστα αφορούσε δύο σκάφη σε πρώτη φάση, ένα από κάθε έκδοση.
Γιατί όμως έκαναν οι Ιταλοί τέτοια πρόταση για τόσο μικρής ηλικίας και με εξαιρετικά οπλικά και όχι μόνο συστήματα εξοπλισμένα σκάφη;
Η βασική φιλοσοφία των Ιταλών είναι να ναυπηγούν μονάδες για το στόλο τους και μόλις αυτές φτάσουν σε μία μικρή ηλικία να τις μεταπωλούν σε άλλα ναυτικά και να στρέφονται σε κάτι πιο σύγχρονο. Με τον τρόπο αυτό και το ναυτικό τους έχει συνεχώς σύγχρονα και μικρής ηλικίας σκάφη, αλλά και η εγχώρια ναυπηγική τους βιομηχανία είναι συνεχώς απασχολημένη. Διπλό το όφελος.
Το ίδιο έκαναν με τους Αιγύπτιους, όπου τους παραχώρησαν φρεγάτες τύπου FREMM (έναντι πληρωμής φυσικά) αλλά και με τους Ινδονήσιους, οι οποίοι αγόρασαν δύο πρώην ιταλικά σκάφη, που μεταπωλήθηκαν ενώ ακόμα βρίσκονταν στη ναυπηγική κλίνη, ως τα 5ο και 6ο στη σειρά σκάφη «Πολεμικό Πλοίο Γενικού Σκοπού» (Multi Purpose Combat Ship/ΜPCS), που είχε παραγγείλει το ιταλικό ναυτικό. Το συμβόλαιο της πωλήσεώς τους υπογράφτηκε το Μάρτιο του 2024 , έναντι 1,18 δισεκατομμύρια ευρώ, και το πρώτο άρχισε τις δοκιμές εν πλω στις 25 Ιανουαρίου 2025, ενώ αμφότερα θα παραδοθούν στους Ινδονήσιους εντός του τρέχοντος έτους.
Τώρα, οι Ιταλοί στρέφονται προς την εξελιγμένη μορφή της φρεγάτας FREMM/EVO και για το λόγο αυτό προτίθενται να διαθέσουν δύο (ως τέσσερις συνολικώς) φρεγάτες κλάσεως «Μπεργκαμίνι».
Το Ελληνικό ΠΝ ενδιαφέρεται;
Ασφαλώς, αλλά όχι συγκεκριμένα για τα σκάφη αυτή μετά την ιταλική πρόταση, καθώς είναι γνωστό ότι όταν το ΠΝ παραλάβει τις τρεις υπερσύγχρονες FDI-HN, ως το 2027, κλάσεως «Κίμων», θα αποσύρει από την ενεργό υπηρεσία ισάριθμες φρεγάτες τύπου “Standard” (“S”), ενώ αν αποκτηθεί και η τέταρτη – όπως ελπίζεται – FDI-HN τότε θα αποσυρθεί και μία τέταρτη τύπου “S”. Σε κάθε περίπτωση όμως περί το 2030-31 θα πρέπει να έχουν αρχίσει να αποσύρονται, «υποχρεωτικώς» θα λέγαμε, και όλες οι υπόλοιπες “S” που ως τότε θα έχουν παραμείνει σε υπηρεσία καθώς θα είναι σχεδόν 60 ετών!
Επομένως, το ΠΝ που έχει έτσι και αλλιώς πρόβλημα με «πλώρες», δηλαδή του λείπουν οι αριθμοί σκαφών, σε σχέση πάντα με την μοναδική απειλή αλλά και τις αποστολές που εν ειρήνη θα πρέπει να εκτελέσει, έχει ένα σημαντικό «κενό» που θα πρέπει να πληρωθεί, αν θέλει να συνεχίσει να παραμένει στο επιχειρησιακό επίπεδο που απαιτείται.
Για το σκοπό αυτό, το ΠΝ «ρωτά» παντού στην «αγορά», όπου υπάρχει πληροφορία ή διάθεση για να δοθούν σκάφη αμέσως παραδοτέα, ως ένα είδος «ενδιαμέσου λύσεως», μέχρι να προχωρήσει το θέμα της ναυπηγήσεως στην Ελλάδα των σκαφών είτε του προγράμματος των κορβετών, είτε του προγράμματος των φρεγατών “Constellation”, που έχουν εξαγγελθεί μεν, αλλά δεν έχουν προχωρήσει, ιδίως το πρώτο, γιατί το δεύτερο είναι ακόμα σε πρώϊμο στάδιο, είτε και των δύο.
Αυτό το ελληνικό ενδιαφέρον προφανώς το γνώριζαν οι Ιταλοί και γι’ αυτό έκαναν τη σχετική «πρόταση», που όμως έχει ένα σημαντικό μειονέκτημα. Οι Ιταλοί έχουν προγραμματίσει να αποσύρουν τα δύο προτεινόμενα σκάφη μετά το 2030, ενώ εμείς τα θέλουμε άμεσα, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και μπορούν να αποτελέσουν και ένα είδος «προ-σταδίου» για τη μετάβαση στις FDI-HN καθώς έχουν πολλά συστήματα κοινά.
Βεβαίως ουδείς γνωρίζει τι θα γίνει αν οι Ελλάδα είναι πολύ «πειστική» και επέλθει συμφωνία πρωτίστως σε πολιτικό επίπεδο ώστε τα δύο σκάφη να αποδεσμευτούν πιο νωρίς από το ιταλικό ναυτικό.
Όπως όμως έλεγε στην ιστοσελίδα μας ανώτατη ναυτική πηγή, «το όλο θέμα είναι κυρίως πολιτικό. Αν τα βρουν σε πολιτικό επίπεδο οι κυβερνήσεις των δύο χωρών, τα ναυτικά που ακολουθούν σίγουρα θα τα βρουν. Επιπροσθέτως, όλοι μας στο ΠΝ περιμένουμε στις αρχές Απριλίου όταν οι Πρωθυπουργός και Υπουργός Εθνικής Αμύνης της χώρας, παρουσιάσουν επισήμως στη Βουλή το νέο 12ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα των Ενόπλων Δυνάμεων και εκεί θα ξέρουμε επισήμως και στο ΠΝ τι προγραμματίζεται να πάρουμε. Τα ιταλικά σκάφη είναι εξαιρετικά από κάθε άποψη, δεν γεννάται θέμα και αν τα πάρουμε το ΠΝ θα τα αξιοποιήσει άμεσα. Δεν είναι όμως θέμα μόνο δικό μας».
Εν αναμονή λοιπόν – σε πρώτη φάση – της παρουσιάσεως του νέου εξοπλιστικού προγράμματος και από κει και πέρα στη συνέχεια θα έχουμε εξελίξεις!