Ξεκίνησε η έρευνα για τη βομβιστική επίθεση στο Omagh, περισσότερα από 26 χρόνια μετά την έκρηξη βόμβας σε πολυσύχναστο δρόμο της πόλης της Βόρειας Ιρλανδίας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 29 άνθρωποι και να τραυματιστούν περισσότεροι από 200 άλλοι.
Η φονικότερη επίθεση κατά τη διάρκεια των «ταραχών» (The Troubles) όπως αποκαλούνται, έλαβε χώρα στο Omagh, στην κομητεία Tyrone, στις 15 Αυγούστου 1998, τέσσερις μήνες μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής που έφερε ελπίδες για τερματισμό της θρησκευτικής βίας που διήρκεσε πάνω από τρεις δεκαετίες.
Μεταξύ των θυμάτων ήταν μια γυναίκα έγκυος με δίδυμα, καθώς και εννέα παιδιά, μεταξύ των οποίων και ένα μωρό.
Την ευθύνη για τη βομβιστική επίθεση με αυτοκίνητο ανέλαβε ο Real IRA (RIRA), μια αντικαθεστωτική ρεπουμπλικανική ομάδα που πίστευε ότι ο Προσωρινός IRA έκανε λάθος που συμφώνησε σε κατάπαυση του πυρός.
Αν και έχουν απαγγελθεί κατηγορίες σε σχέση με τη βομβιστική επίθεση, κανείς δεν έχει καταδικαστεί ποτέ για το έγκλημα από ποινικό δικαστήριο.
Οι οικογένειες των θυμάτων διεκδικούν εδώ και καιρό τη διεξαγωγή έρευνας για το κατά πόσον η τραγωδία θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.
Ορισμένοι λένε ότι θα μπορούσε να είχε υπάρξει διαφορετική έκβαση αν οι Βρετανοί πράκτορες ασφαλείας είχαν μοιραστεί πληροφορίες με τη βορειοϊρλανδική αστυνομία σχετικά με την RIRA, η οποία είχε πραγματοποιήσει ένα κύμα επιθέσεων πριν από τη βομβιστική επίθεση στο Omagh.
Το 2021, το Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας έκρινε ότι ήταν εύλογο να είχε σταματήσει η βομβιστική επίθεση στο Omagh.
Δύο χρόνια αργότερα, ο τότε υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου για τη Βόρεια Ιρλανδία, Κρις Χίτον-Χάρις, ανακοίνωσε τη διεξαγωγή έρευνας.
«Έχοντας εξετάσει προσεκτικά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, πιστεύω ότι μια ανεξάρτητη νόμιμη έρευνα είναι η καταλληλότερη μορφή περαιτέρω διαδικασίας», δήλωσε.
Πώς θα λειτουργήσει η έρευνα;
Ο λόρδος Turnbull, ο οποίος ηγείται της έρευνας, δήλωσε ότι σκοπός της είναι "να καθορίσει εάν υπήρχαν μέτρα που θα μπορούσαν εύλογα να είχαν ληφθεί από τις κρατικές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου για να αποτραπεί η βομβιστική επίθεση".
"Η ευθύνη για όλα όσα συνέβησαν εκείνη την ημέρα ανήκει εξ ολοκλήρου στους τρομοκράτες που κατασκεύασαν, μετέφεραν και τοποθέτησαν τη βόμβα", πρόσθεσε.
Ο Λόρδος Turnbull δήλωσε ότι η έρευνα, η οποία δεν έχει την εξουσία να καθορίσει την ποινική ευθύνη οποιουδήποτε ατόμου, θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετό χρόνο.
Προειδοποίησε επίσης ότι η έρευνα μπορεί να χρειαστεί να εξετάσει κάποιες ευαίσθητες πληροφορίες πίσω από κλειστές πόρτες.
Η έρευνα άνοιξε την Τρίτη στο Strule Arts Centre στο Omagh, με την ανάγνωση των ονομάτων όλων των θυμάτων.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της, η οποία θα διαρκέσει περίπου ένα μήνα, η έρευνα θα τιμήσει τη μνήμη των θυμάτων της βομβιστικής επίθεσης. Θα ακούσει επίσης προσωπικές δηλώσεις από όσους τραυματίστηκαν ή επηρεάστηκαν άμεσα από την έκρηξη.
Το πρωί της Τρίτης, ο Λόρδος Τέρνμπουλ δήλωσε ότι όσοι παρακολουθούν τις ακροάσεις "θα σοκαριστούν από το επίπεδο της θλίψης που επιβάλλεται σε συνηθισμένα, αξιοπρεπή μέλη της κοινωνίας που δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να ζουν την καθημερινή τους ζωή".
Ο Paul Greaney KC, ανώτερος σύμβουλος της έρευνας, δήλωσε: "Η κατανόηση του αντίκτυπου της βομβιστικής επίθεσης είναι ζωτικής σημασίας για τη διερεύνηση του ζητήματος της δυνατότητας πρόληψης και για το λόγο αυτό δεν θα αποφύγουμε να ρίξουμε ένα λαμπρό φως στις τρομερές συνέπειες εκείνης της ημέρας".
Την πρώτη ημέρα των ακροάσεων θα τιμηθούν δύο θύματα, Ισπανοί πολίτες. Ο Fernando Blasco Baselga, 12 ετών, και η Rocio Abad Ramos, 23 ετών, σκοτώθηκαν ενώ επισκέπτονταν τη χώρα στο πλαίσιο προγράμματος ανταλλαγής γλωσσών.
Πηγή: euronews.gr