Το Ισραήλ και η Χαμάς έφτασαν σε κατ' αρχήν συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την απελευθέρωση των ομήρων, εγείροντας ελπίδες για τερματισμό του πολέμου μετά από 15 μήνες, μετέδωσε το δίκτυο CBS.
Όπως τονίζεται, εφόσον όλα πάνε καλά, τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται να υπογραφεί η συμφωνία και να ενεργοποιηθεί, προσφέροντας ελπίδα στον άμαχο πληθυσμό.
Οι διαμεσολαβητές «κατάφεραν να ελαχιστοποιήσουν πολλές από τις διαφωνίες μεταξύ των δύο μερών», δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τρίτη ο Μαζέντ αλ-Ανσαρί, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών του Κατάρ. Οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν στις «τελικές λεπτομέρειες για την επίτευξη συμφωνίας», πρόσθεσε.
Ωστόσο, μεσολαβητές, στους οποίους περιλαμβάνονται το Κατάρ, η Αίγυπτος και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προειδοποιήσει ότι ακόμη και η ουσιαστική πρόοδος θα μπορούσε να ανατραπεί την τελευταία στιγμή.
Τι μπορεί να προβλέπει η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός
Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός θα προβλέπει το τέλος του πολέμου στη Γάζα και την ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων.
Η Χαμάς απήγαγε 251 ομήρους όταν επιτέθηκε στο Ισραήλ τον Οκτώβριο του 2023 και εξακολουθεί να κρατά αιχμάλωτους 94 με το Ισραήλ ωστόσο να πιστεύει ότι μόνο 60 είναι ακόμη ζωντανοί.
Το Ισραήλ αναμένεται να απελευθερώσει περίπου 1000 Παλαιστίνιους κρατούμενους, κάποιοι εκ των οποίων παραμένουν φυλακισμένοι για χρόνια στις ισραηλινές φυλακές, σε αντάλλαγμα για τους ομήρους.
Πώς θα λειτουργήσει η κατάπαυση του πυρός
Το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός αναμένεται να εφαρμοστεί σε τρία στάδια, μόλις ανακοινωθεί η συμφωνία.
Οι λεπτομέρειες εξακολουθούν να εξετάζονται από τις δύο πλευρές μέχρι να οριστικοποιηθεί μια συμφωνία.
Πρώτο στάδιο
Κατά το πρώτο στάδιο αναμένεται να απελευθερωθούν 34 όμηροι, που είναι πολίτες, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστίνιων κρατουμένων.
Τρεις όμηροι θα απελευθερωθούν αμέσως, ενώ οι υπόλοιποι σε διάστημα έξι εβδομάδων.
Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, τα ισραηλινά στρατεύματα θα αρχίσουν επίσης να αποσύρονται από κατοικημένες περιοχές στη Γάζα.
Σύμφωνα με την παλαιστινιακή πλευρά, οι λεπτομερείς διαπραγματεύσεις για το δεύτερο και το τρίτο στάδιο θα ξεκινήσουν τη 16η ημέρα της κατάπαυσης του πυρός.
Δεύτερο στάδιο
Στο δεύτερο στάδιο, θα απελευθερωθούν οι υπόλοιποι όμηροι, στρατιώτες και έφεδροι, με αντάλλαγμα Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Από τους 1.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους που φέρεται να έχει συμφωνήσει το Ισραήλ ότι θα απελευθερώσει, περίπου 190 εκτίουν ποινές 15 ετών ή και περισσότερο. Ισραηλινός αξιωματούχος είπε στο BBC ότι όσοι καταδικάστηκαν για φόνο δεν θα απελευθερωθούν.
Σε αυτό το στάδιο, το Ισραήλ θα επιτρέψει στους εκτοπισμένους που βρίσκονται τώρα στα νότια της Γάζας να επιστρέψουν στο βορρά.
Σχεδόν όλος ο πληθυσμός των 2,3 εκατομμυρίων της Γάζας αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα σπίτια του λόγω των μαχών.
Τρίτο στάδιο
Το τρίτο και τελευταίο στάδιο θα περιλαμβάνει την ανοικοδόμηση της Γάζας - κάτι που θα μπορούσε να πάρει χρόνια.
Ισραηλινός αξιωματούχος είπε ότι οι ισραηλινές δυνάμεις θα παραμείνουν σε μια ζώνη ασφαλείας εντός της Γάζας κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε κατάπαυσης του πυρός.
Τα αναπάντητα ερωτήματα της συμφωνίας
Για να φτάσουν οι δύο πλευρές σε αυτό το σημείο χρειάστηκαν μήνες επίπονων έμμεσων διαπραγματεύσεων, κυρίως λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς.
Η Χαμάς ήθελε τον πλήρη τερματισμό του πολέμου πριν απελευθερώσει τους ομήρους, απαίτηση που το Ισραήλ χαρακτήριζε «απαράδεκτο».
Η κατάπαυση του πυρός ουσιαστικά θα σταματήσει τον πόλεμο όσο εκτελούνται οι όροι της. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν αυτό σημαίνει ότι ο πόλεμος θα τελειώσει οριστικά.
Ένας από τους βασικούς πολεμικούς στόχους του Ισραήλ ήταν να καταστρέψει τις στρατιωτικές και κυβερνητικές δομές της Χαμάς. Αν και το Ισραήλ το έχει πλήξει σοβαρά την οργάνωση, η Χαμάς εξακολουθεί να έχει κάποια ικανότητα να λειτουργεί και να ανασυντάσσεται.
Δεν είναι επίσης σαφές ποιοι όμηροι είναι ζωντανοί ή νεκροί ή αν η Χαμάς γνωρίζει πού βρίσκονται όλοι.
Από την πλευρά της, η Χαμάς ζήτησε την απελευθέρωση ορισμένων κρατουμένων τους οποίους το Ισραήλ διαμηνύει ότι δεν πρόκειται να ελευθερώσει. Εκτιμάται ότι σε αυτούς περιλαμβάνονται εκείνοι που συμμετείχαν στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
Δεν είναι επίσης γνωστό εάν το Ισραήλ θα συμφωνήσει να αποχωρήσει από την ουδέτερη ζώνη μέχρι μια συγκεκριμένη ημερομηνία ή αν θα συνεχίσει την παραμονή του επ΄αόριστον.
ΥΠΕΞ Ισραήλ: Θα στηρίξουμε τη συμφωνία
Εν τω μεταξύ, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Γκίντεον Σάαρ, εξέφρασε την εκτίμησή του ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ μπορεί να συγκεντρώσει πλειοψηφία για την υποστήριξη μιας συμφωνίας σχετικά με ομήρους στη Γάζα, παρά την έντονη αντίθεση από εθνικιστικά κόμματα της συμμαχίας.
Σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη, ο Σάαρ δήλωσε: «Πιστεύω ότι αν επιτύχουμε αυτή τη συμφωνία για τους ομήρους, θα έχουμε την πλειοψηφία στην κυβέρνηση που θα τη στηρίξει. Οι συνομιλίες βρίσκονται σε κρίσιμη φάση, αλλά παραμένουν ζητήματα που πρέπει να διευθετηθούν».
Η έκτακτη σύσκεψη του Νετανιάχου
Στο μεταξύ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αναμενόταν να έχει επείγουσα συνάντηση με ανώτατους αξιωματούχους ασφαλείας αργά το βράδυ της Τρίτης, σύμφωνα με Ισραηλινό αξιωματούχο. Η διαβούλευση για την ασφάλεια θα αφορούσε μια πιθανή συμφωνία που θα απελευθερώσει τους ομήρους, ανέφερε ο αξιωματούχος στο CNNi. Ο εκπρόσωπος του Νετανιάχου, Ομέρ Ντόστρι σημείωσε πως η συνάντηση θα είναι μια «συζήτηση για το καθεστώς της συμφωνίας».