Πριν κάνει ένα διάλειμμα για να περάσει χρόνο με την οικογένειά της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα ζητήσει από τις εθνικές κυβερνήσεις της ΕΕ να στείλουν τα ονόματα των προσώπων που επιθυμούν να συμμετάσχουν στην επόμενη ομάδα των επιτρόπων.
Κάθε χώρα λαμβάνει έναν επίτροπο. Η Φον ντερ Λάιεν θεωρείται η επιλογή της Γερμανίας και η Κάγια Κάλλας, η οποία υποστηρίχθηκε από τους ηγέτες της ΕΕ για να γίνει η επόμενη επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής, θα είναι η εκπρόσωπος της Εσθονίας (ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής διορίζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά είναι αντιπρόεδρος της Επιτροπής).
Η Φον ντερ Λάιεν ζητά από κάθε χώρα να προτείνει έναν άνδρα και μια γυναίκα, εκτός εάν ο εν ενεργεία επίτροπος παραμένει.
Ποιος θα μείνει;
Αρκετές κυβερνήσεις επέλεξαν να αποφύγουν μια δυσάρεστη εσωτερική διαμάχη, στέλνοντας πίσω το πρόσωπο που βρίσκεται στο Berlaymont, την έδρα της Επιτροπής. Εξάλλου, η εμπειρία και η προσωπική τους σχέση με τη Φον ντερ Λάιεν θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην εξασφάλιση ενός καλύτερου χαρτοφυλακίου. Ο Μάρος Σέφκοβιτς (Σλοβακία) και ο Βάλντις Ντομπρόβσκις (Λετονία), για παράδειγμα, θα προσθέσουν άλλα πέντε χρόνια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο βιογραφικό τους. Το ίδιο πιθανότατα ισχύει και για την Ντουμπράβκα Σουίτσα (Κροατία), αν και δεν έχει ακόμη οριστεί επίσημα από την κυβέρνησή της. Ο Ολλανδός επίτροπος, Wopke Hoekstra, μπήκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Οκτώβριο ως αντικαταστάτης του «τσάρου» του κλίματος Φρανς Τίμερμανς και επιστρέφει για άλλα πέντε χρόνια, παρόλο που το κόμμα του δεν συμμετέχει στην ολλανδική κυβέρνηση. Δεν είναι ακόμη σαφές αν οι Γάλλοι και οι Έλληνες ηγέτες θα αποφασίσουν να στείλουν πίσω τους σημερινούς επιτρόπους τους, τον Τιερί Μπρετόν και τον Μαργαρίτη Σχοινά, γράφει το Politico, αν και στην περίπτωση της χώρας μας ακούγονται και τα ονόματα της Νίκης Κεραμέως και του Απόστολου Τζιτζικώστα.
Ποια νέα ονόματα πρέπει να μάθουμε ήδη να προφέρουμε;
Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών έχει αρχίσει να προτείνει ονόματα, ακόμη και πριν η Φον ντερ Λάιεν στείλει το επίσημο αίτημά της. Η Ισπανία ελπίζει να εξασφαλίσει ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο για την ενέργεια και το κλίμα για την υπουργό Οικολογικής Μετάβασης Τερέσα Ριμπέρα, ειδικά καθώς είναι πιθανό να είναι η πιο υψηλόβαθμη σοσιαλιστής στην επόμενη Επιτροπή. Η Σουηδία στέλνει την υπουργό της ΕΕ Τζέσσικα Ρόσβαλ, η Φινλανδία στέλνει την ευρωβουλευτή Henna Virkkunen, η Σλοβενία έστειλε τον πρώην πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου Τομάζ Βέσελ, η Ιρλανδία πρότεινε τον υπουργό Οικονομικών Μίχαελ Μακγκράθ και η Τσεχική Δημοκρατία πρότεινε τον υπουργό Βιομηχανίας και Εμπορίου Τζόζεφ Σίκελα.
Ασαφή τα πράγματα για πάνω από 12 χώρες
Πολλά από τα στοιχεία του παζλ είναι ακόμη ασαφή, παρά το γεγονός ότι ο μύλος των φημών δουλεύει υπερωρίες στις Βρυξέλλες. Όλο και περισσότερες χώρες θα προτείνουν τα ονόματά τους τις επόμενες εβδομάδες.
Μέχρι στιγμής, κανείς δεν έχει προτείνει δημόσια δύο υποψηφίους, όπως ζητήθηκε. Αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Φον ντερ Λάιεν επιδιώκει μια άλλη Επιτροπή με ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, θα υπάρξουν παρασκηνιακά παζάρια σχετικά με τα ονόματα και τα χαρτοφυλάκια προτού βγει οτιδήποτε επίσημο, για να αποφευχθεί η δημόσια βλάβη ενός υποψηφίου που μπορεί να απορριφθεί.
Σε άλλες περιπτώσεις, πολιτικοί μάχονται μεταξύ τους για το χρίσμα. Στη Λιθουανία, ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος τσακώνονται ανοιχτά για τον υποψήφιο. Στην Πολωνία, ο αγώνας γίνεται κεκλεισμένων των θυρών. Άλλες χώρες, όπως η Βουλγαρία και το Βέλγιο, βρίσκονται εν μέσω σχηματισμού νέων κυβερνήσεων, γεγονός που καθιστά δύσκολη την απόφαση για το όνομα.
Ποια είναι τα μεγάλα έπαθλα;
Δεν είναι μυστικό ότι η Γαλλία οραματίζεται ένα οικονομικό υπερ-χαρτοφυλάκιο που θα βοηθήσει να κατευθύνει τη βιομηχανική ατζέντα του μπλοκ απέναντι στον ανταγωνισμό από τις ΗΠΑ και την Κίνα - ενδεχομένως με την εποπτεία τομέων όπου οι Βρυξέλλες έχουν σκληρή ισχύ: το εμπόριο και τον ανταγωνισμό. Αλλά και η Ιταλία ψαρεύει για αυτόν τον ρόλο. Ένα κρίσιμο ερώτημα είναι αν η Φον ντερ Λάιεν θα αποφασίσει να κρατήσει την ακροδεξιά ηγέτιδα Τζόρτζια Μελόνι γλυκιά με μια πρωθυπουργική θέση για έναν Ιταλό από το στρατόπεδό της, ή θα την αφήσει με το πιο συμβολικό νέο χαρτοφυλάκιο της Μεσογείου.
Η διεύρυνση θα είναι ένα χαρτοφυλάκιο κορυφαίου επιπέδου, διότι οι διαπραγματεύσεις για την επέκταση της ΕΕ ώστε να συμπεριλάβει την Ουκρανία θα είναι μία από τις πιο ευαίσθητες πολιτικά δουλειές της Επιτροπής.
Η θέση του Επιτρόπου Γεωργίας είναι επίσης μία που πρέπει να παρακολουθείται, δεδομένου ότι η ΕΕ διαδραματίζει τεράστιο ρόλο στον τομέα της γεωργίας και των τροφίμων. Είναι επίσης μια θέση που αποκαλύπτει πόσο δύσκολο είναι να δημιουργηθεί μια πολιτικά ισορροπημένη Επιτροπή. Ο Christophe Hansen του Λουξεμβούργου από το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα έχει αναδειχθεί ως μια πρώιμη καυτή πληροφορία σε αυτόν τον τομέα, καθώς το στρατόπεδο των Σοσιαλιστών φαίνεται να έχει εγκαταλείψει τις ελπίδες του για τον σημερινό Επίτροπο του Λουξεμβούργου και επικεφαλής υποψήφιο των Σοσιαλιστών κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, Nicolas Schmit, να κάνει άλλη μια θητεία, σβήνοντας ενδεχομένως τις ελπίδες του Hansen.
Η Φον ντερ Λάιεν θα αναζητήσει επίσης έναν επίτροπο αφιερωμένο στη Μεσόγειο, κάτι που ακούγεται υπέροχο, αλλά μάλλον πρόκειται για μια σκληροπυρηνική δουλειά που εξετάζει τη μετανάστευση και την κατάσταση ασφαλείας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Η Κύπρος έχει κάνει πρώιμες εκδηλώσεις ενδιαφέροντος για αυτή τη θέση.
Υπάρχει επίσης η προοπτική ενός επιτρόπου Αμυνας, η οποία προκάλεσε κάποιο πρώιμο ενθουσιασμό μέχρι που οι υποψήφιοι συνειδητοποίησαν πόσο λίγη δύναμη έχει η ΕΕ σε αυτόν τον τομέα. Οι εικασίες επικεντρώθηκαν για λίγο στον Πολωνό υπουργό Εξωτερικών Ράντοσλαβ Σικόρσκι, μέχρι που υπολόγισε τον εαυτό του. Η Πολωνία αναφέρεται μερικές φορές επίσης ως πιθανός υποψήφιος για τη θέση του επιτρόπου διεύρυνσης, δεδομένης της υποστήριξης της Βαρσοβίας προς το Κίεβο, αλλά ο ρόλος αυτός θα μπορούσε να δημιουργήσει ακανθώδη προβλήματα στην εσωτερική πολιτική, με τους Πολωνούς αγρότες να μην είναι και τόσο ενθουσιασμένοι με την ένταξη του τεράστιου αγροτικού τομέα της Ουκρανίας στην ΕΕ.
Ποιος θα πάρει ποιο χαρτοφυλάκιο;
Αυτό εξαρτάται από την Φον ντερ Λάιεν. Πρέπει να λάβει υπόψη της την ισορροπία μεταξύ των φύλων, την ισορροπία μεταξύ των πολιτικών κομμάτων και τη γεωγραφική ισορροπία. Οι ηγέτες θα παζαρέψουν (και το έχουν ήδη κάνει, σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή τους στη Φον ντερ Λάιεν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) για τα χαρτοφυλάκια, ελπίζοντας να εξασφαλίσουν μια ισχυρή θέση. Θα είναι πρόκληση να βρεθούν αρκετές γυναίκες, οπότε οι χώρες που θα προτείνουν μια γυναίκα υποψήφια έχουν πλεονέκτημα έναντι εκείνων που θα στείλουν έναν άνδρα. Η Φον ντερ Λάιεν έχει επίσης καταστήσει σαφές στους ηγέτες ότι θέλει έμπειρους και ικανούς επιτρόπους, ιδανικά με προηγούμενη εκτελεστική εμπειρία στις χώρες τους.
Τι θα συμβεί στη συνέχεια;
Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχουν προθεσμία μέχρι το τέλος Αυγούστου για να στείλουν τους υποψηφίους τους. Η Φον ντερ Λάιεν θα αρχίσει να παίρνει συνεντεύξεις από τους (νέους) υποψηφίους από τα μέσα Αυγούστου και μετά θα αρχίσει να συνθέτει όλα τα κομμάτια του παζλ. Η Φον ντερ Λάιεν, επίσης, από τους ηγέτες να στείλουν έναν υποψήφιο από κάθε φύλο.
Παράλληλα, προετοιμάζεται η κατ' οίκον εργασία για τους επόμενους επιτρόπους. Οι πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές που παρουσίασε η Φον ντερ Λάιεν πριν από την ψηφοφορία για την επικύρωσή της στο Κοινοβούλιο - ουσιαστικά, το σχέδιό της για τα επόμενα πέντε χρόνια - θα αποτελέσουν τη βάση των επιστολών αποστολής που θα αποσταλούν στους νέους επιτρόπους, καθορίζοντας τι θα αναμένεται από αυτούς.
Μόλις ολοκληρωθεί η δουλειά της Φον ντερ Λάιεν, εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εξετάσει τους νέους επιτρόπους σε ακροάσεις που θα πραγματοποιηθούν στα τέλη Σεπτεμβρίου και τον Οκτώβριο. Το Κοινοβούλιο μπορεί να απορρίψει τους υποψηφίους, και του αρέσει να επιδεικνύει τη δύναμή του δίνοντας σε μερικούς τους αντίχειρες προς τα κάτω. Εάν συμβεί αυτό, η εν λόγω χώρα θα πρέπει να ορίσει νέο υποψήφιο. Το 2019, οι πρώτες επιλογές των Γάλλων, Ρουμάνων και Ούγγρων επιτρόπων απορρίφθηκαν.
Η ελπίδα των αξιωματούχων της ΕΕ είναι να έχει συγκροτηθεί η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως την 1η Νοεμβρίου.