Στις 25 Σεπτεμβρίου 1849 πεθαίνει πάμπτωχος στον Πειραιά, μια από τις πιο αγνές και ανιδιοτελείς μορφές της Επαναστάσεως του 1821, ο Στρατηγός Νικήτας (ή Νικηταράς) Σταματελόπουλος, πιο γνωστός σε όλους τους Έλληνες με το προσωνύμιο «Τουρκοφάγος».
Ο Νικήτας Σταματελόπουλος, ο οποίος είχε γεννηθεί το 1781, αποτέλεσε μία ηγετική μορφή της Επαναστάσεως του 1821, καθώς συμμετείχε και διακρίθηκε όλως ιδιαιτέρως στην Άλωση της Τριπολιτσάς, στις μάχες του Βαλτετσίου, των Δολιανών, των Δερβενακίων, της Αράχωβας και σε άλλες μικρότερες. Διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής και μέλος της Γερουσίας, ενώ μεταθανατίως έλαβε το βαθμό του Υποστράτηγου του τακτικού στρατού.
Η φήμη του ξεπέρασε τα στενά όρια της (τότε) Ελλάδας και ήταν ιδιαιτέρως δημοφιλής μεταξύ των φιλελληνικών κύκλων του εξωτερικού.
Αν κάποιος θα ήθελε να περιγράψει τον χαρακτήρα του, θα έλεγε ότι ο Νικηταράς ήταν γενναίος, ατρόμητος, ακαταμάχητος στις μάχες «σώμα-σώμα» (εκ του συστάδην), αλλά ταυτοχρόνως και ρομαντικός και ανιδιοτελής, διακρινόμενος για την ακατάβλητη σταθερότητα του χαρακτήρα του, την αποφασιστικότητα, την μετριοφροσύνη και κυρίως για την αγάπη του προς την Πατρίδα και την Ελευθερία.
Και αν η πλευρά του τρομερού αγωνιστή είναι λίγο-πολύ γνωστή στους περισσότερους Έλληνες, η άλλη του πλευρά, αυτή της ακεραιότητος του χαρακτήρος και της ανιδιοτελείας του, που τον οδήγησαν να πεθάνει πάμπτωχος και επαίτης στον ναό της Ευαγγελίστριας στον Πειραιά, είναι λιγότερο γνωστή.
Πρώτο, ο Λ. Μ. Ρειμπώ γράφει ότι ο Νικηταράς ήταν η μοναδική εξαίρεση στις κατάπτυστες δοσοληψίες και στο όργιο χρηματισμού που προηγήθηκε της Αλώσεως της Τριπολιτσάς και ήταν τότε ο ΜΟΝΟΣ οπλαρχηγός, ο οποίος είχε αρνηθεί να λάβει το μερίδιό του από τα λάφυρα.
Δεύτερο, στη Μάχη των Δερβενακίων, οι Τούρκοι για να διευκολύνουν τη φυγή τους πετούσαν τα υπάρχοντα και τα λάφυρά τους στο δρόμο. Ο ΜΟΝΟΣ που αδιαφορούσε παντελώς για αυτά και τους καταδίωκε χωρίς σταματημό ήταν ο Νικηταράς και οι άνδρες του.
Τρίτο, ήταν από τους λίγους οπλαρχηγούς που πολεμούσε όπου τον διέτασσαν. Στην Πελοπόννησο, από όπου καταγόταν και την οποία ήξερε πολύ καλά, στη Στερεά Ελλάδα, όπου το επέβαλαν οι ανάγκες του αγώνα, χωρίς να προβάλει τοπικά ή άλλα κριτήρια.
Τέταρτο, το Νοέμβριο 1823, μετά την κατάληψη του Ναυπλίου, θα στείλει επιστολή προς τον τότε Υπουργό Εσωτερικών, τον Παπαφλέσσα, στην οποία – μεταξύ άλλων – έγραφε: «εἰς την ἀνθρωπότητα τό πρώτον ἀγαθόν πρᾶγμα εἶναι ἡ παιδεία, καθώς πρός τούτοις εἰς τήν ἰδίαν, ἱερώτατον καί ἡ ὑπεράσπισις τῶν πτωχῶν ἀσθενῶν, μάλιστα δέ τῶν στρατιωτῶν» ζητώντας να δοθούν το τζαμί το Αγά πασά για θέατρο καθώς και δύο μεγάλες τουρκικές οικίες για σχολείο και νοσοκομείο αντιστοίχως!
Το Δεκέμβριο του 1839, επί βασιλείας του Όθωνος, το τότε Ελληνικό κράτος φυλάκισε τον Νικηταρά στις φυλακές της Αίγινας, με την κατηγορία της «συνομωσίας κατά του θρόνου». Οι άθλιες συνθήκες κρατήσεώς του αλλά και τα απάνθρωπα βασανιστήρια που υπέστη από τους Έλληνες δεσμώτες τους προκάλεσαν ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία του. Ζάκχαρο, που τον «χτύπησε» στα μάτια, με αποτέλεσμα να αρχίσει να χάνει σιγά-σιγά την όρασή του, ενώ ο Βαυαρός γιατρός της φυλακής του αρνιόταν επίμονα να δώσει άδεια μεταφοράς του σε νοσοκομείο!
Τον Ιούλιο του 1840, πραγματοποιήθηκε η δίκη του. Το δικαστήριο τον αθώωσε, αλλά ο Βασιλέας Όθων διέταξε τον επανεγκλεισμό του στις φυλακές της Αίγινας, καθώς ο Νικηταράς υποστήριζε το «Ρωσικό» κόμμα και ο Όθων και οι σύμβουλοί του, φοβόντουσαν μήπως φέρουν κανένα Ρώσο πρίγκιπα στη θέση του!
Τελικώς, μετά παρέλευση 14 μηνών ο Όθων του απένειμε χάρη και στις 18 Σεπτεμβρίου 1841 ο Νικηταράς επέστρεψε στο φτωχικό του σπίτι στο λόγο της Καστέλλας του Πειραιά.
Ήταν όμως σε τέτοια κατάσταση που η μικρή του κόρη, όταν τον είδε πως ήταν, τρελάθηκε από τη στεναχώρια της, γεγονός που του έδωσε τη «χαριστική βολή».
Ήταν τόση η φτώχια του, που το κράτος του έδωσε «ειδική άδεια επαιτείας», ώστε να μπορεί να ζητιανεύει κάθε Παρασκευή, στα σκαλιά του Ιερού Ναού της Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, που ήταν κοντά στο σπίτι του, ώστε έτσι να βγάζει «τα προς το ζειν»!
Στις 6 το πρωί της 25ης Σεπτεμβρίου 1849 ο Στρατηγός Νικήτας Σταματελόπουλος έσβησε για πάντα και μόλις έγινε γνωστός ο θάνατός του πλήθος κόσμου άρχισε να συρρέει στο σπίτι του για να προσκυνήσει και να τον αποχαιρετήσει για τελευταία φορά!
Επιθυμία του ήταν να ταφεί στη γενέτειρα Πελοπόννησο. Η οικογένειά του ήθελε στην Καστέλλα. Τελικώς επικράτησε η γνώμη των συναγωνιστών του στρατηγών και γερουσιαστών για να τον θάψουν στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, δίπλα στον θείο του Στρατηγό Θόδωρο Κολοκοτρώνη. Η εξόδιος ακολουθία έγινε στην Αγία Ειρήνη της Αιόλου, τον επικήδειο εκφώνησε ο Νεόφυτος Βάμβας, ενώ τον επιτάφιο ο Παναγιώτης Σούτσος.