Αν οι ΗΠΑ δώσουν στην Τουρκία F-16, τότε να δώσουν στην Ελλάδα F-35 και ενισχυμένα αντιαεροπορικάεισηγείται στην αμερικανική κυβέρνηση ο Senior Fellow στο American Enterprise Institute, Μάικλ Ρούμπιν.
Μιλώντας στην «Καθημερινή», εξηγεί γιατί το αμερικανικό Κογκρέσο δεν θα πρέπει να ακολουθήσει τον πρόεδρο Μπάιντεν στην υπόσχεση προς τον Ερντογάν και τονίζει ότι αν τελικά προχωρήσει η αναβάθμιση των τουρκικών F-16 τότε θα πρέπει να συνοδευτεί από την προμήθεια F-35 στην Ελλάδα μαζί με ενισχυμένα αντιαεροπορικά συστήματα. Ευρύτερα, προτείνει για την Ελλάδα και την Κύπρο μια συμφωνία στα πρότυπα της στρατηγικής επιλογής, την οποία η αμερικανική γραφειοκρατία υιοθέτησε για το Ισραήλ από τη δεκαετία του ’60.
Προτείνετε οι ΗΠΑ να διασφαλίσουν ένα εξοπλιστικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα και την Κύπρο στη ΝΑ Μεσόγειο, απέναντι στην Τουρκία. Πρόκειται για ένα μοντέλο Ισραήλ; Ποιο είναι το σκεπτικό σας;
Ναι, θα μπορούσατε να το αποκαλέσετε μοντέλο Ισραήλ. Η ρίζα του ζητήματος είναι ότι με το Ισραήλ, στο αποκορύφωμα της αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης στις δεκαετίες του 1960, του 1970 και του 1980, οι Ηνωμένες Πολιτείες καλλιέργησαν τόσο το Ισραήλ όσο και πολλά μετριοπαθή αραβικά κράτη ως συμμάχους ενάντια στον μεγαλύτερο εχθρό του Ψυχρού Πολέμου: τη Σοβιετική Ενωση. Η Ουάσιγκτον δεν ήθελε τότε ούτε να γίνει επιθετική μαζί με το Ισραήλ εναντίον των Αράβων, ούτε να επιτρέψει στους Αραβες να εξολοθρεύσουν το Ισραήλ.
Ξεκινώντας με τον πρόεδρο Λίντον Τζόνσον τη δεκαετία του 1960, αυτό οδήγησε σε ό,τι γνωρίζουμε ως Ποιοτικό Στρατιωτικό Πλεονέκτημα (Qualitative Military Edge): Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες χρειαζόταν να εξοπλίσουν τα αραβικά κράτη για να αμυνθούν ενάντια στο σοβιετικό μπλοκ, τότε θα διασφάλιζε ότι το Ισραήλ θα είχε καλύτερα όπλα ακόμη και αν δεν θα μπορούσε ποτέ να ξεπεράσει τον συνολικό αριθμό των αραβικών αρμάτων μάχης, αεροσκαφών, πυροβολικού ή στρατευμάτων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, για παράδειγμα, το Ισραήλ έλαβε τα F-4 Phantoms τη δεκαετία του 1960 και σε ορισμένες περιπτώσεις πάνω από μια δεκαετία πριν από πιθανούς εμπόλεμους. Ηταν επίσης ο λόγος που η απόφαση του προέδρου Ρόναλντ Ρέιγκαν να πουλήσει αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης AWAC στη Σαουδική Αραβία ήταν τόσο αμφιλεγόμενη εκείνη την εποχή, επειδή θεωρήθηκε ότι παραβίαζε τη συμφωνία του Ποιοτικού Στρατιωτικού Πλεονεκτήματος.
Αυτό που ξεκίνησε ως de facto φόρμουλα τελικά κατοχυρώθηκε στη γραφειοκρατία, έτσι ώστε μια επιτροπή του Πενταγώνου έπρεπε να υπογράψει πως τυχόν πιθανές πωλήσεις ή μεταφορές στα αραβικά κράτη δεν παραβίαζαν το ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα του Ισραήλ.
Θεωρείτε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να ικανοποιήσουν τα εξοπλιστικά αιτήματα της Αγκυρας, όπως η αναβάθμιση των F-16; Σε αυτήν την περίπτωση, πώς θα εξασφαλιστεί το πλεονέκτημα για την Ελλάδα;
Τυχαίνει να πιστεύω ότι η Τουρκία δεν χρειάζεται τα F-16 και τις αναβαθμίσεις τους, που υποσχέθηκε ο Μπάιντεν. Πρώτον, η Αγκυρα είναι πιο πιθανό να τα χρησιμοποιήσει εναντίον της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αρμενίας, της Συρίας ή των Κούρδων του Ιράκ παρά εναντίον των απειλών προς το ΝΑΤΟ και, δεύτερον, ο καλύτερος τρόπος για τον Ερντογάν να ενισχύσει την ετοιμότητα της Τουρκίας θα ήταν να απελευθερώσει τους πιλότους του από τη φυλακή.
Ευτυχώς, έχουμε διάκριση εξουσιών στην Ουάσιγκτον και έτσι ο Μπάιντεν μόνος του δεν μπορεί να διατάξει την πώληση και αμφιβάλλω ότι το Κογκρέσο θα ακολουθήσει σε αυτό. Αλλά, εάν η πώληση πραγματοποιηθεί, τότε η Ελλάδα όχι μόνο θα πρέπει να λάβει F-35, αλλά θα πρέπει επίσης να λάβει ενισχυμένα αντιαεροπορικά συστήματα για να διασφαλίσει ότι κάθε τετραγωνικό εκατοστό των νησιών της στο Αιγαίο παραμένει ασφαλές. Η Τουρκία μπορεί να παραπονεθεί, αλλά δεν έχει κανέναν να κατηγορήσει εκτός από τον εαυτό της: αν δεν απειλούσαν την Ελλάδα και δεν καταλάμβαναν την Κύπρο, τότε δεν θα είχαν καμία ανησυχία.