Η καθημερινότητα του πολέμου στην Ουκρανία «γράφει» πολλές ιστορίες ανθρώπων που από το καταφύγιο ενός υπόγειου σταθμού του μετρό παίρνουν την δύσκολη απόφαση να φύγουν από τη χώρα. Προορισμός τους δεν είναι μόνο η Ευρώπη, αλλά και άλλες ήπειροι. Όπως η Αφρική.
Να λοιπόν που δεν είναι μόνο η Ευρώπη προορισμός για τους πρόσφυγες από αφρικανικές χώρες, αλλά συμβαίνει και το αντίθετο: Ευρωπαίοι βρίσκουν νέα στέγη και προστασία στην Αφρική.
Με βίζα στο χέρι, όχι με φουσκωτά
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της 37χρονης Ουκρανίδας Ιρίνα Χεντίνα. Μαζί με την μητέρα της Βαλεντίνα κατάφεραν να φτάσουν στην Καζαμπλάνκα του Μαρόκο. Δεν χρειάστηκε να κάνουν το επικίνδυνο ταξίδι στη Μεσόγειο με φουσκωτά, γιατί είχαν κανονική βίζα για τη χώρα. Τί θα γίνει άραγε, όταν αυτή λήξει; Αλλά σημασία έχει ότι προς το παρόν βρίσκονται σε ασφάλεια, στο σπίτι συγγενούς τους, της αδελφής και κόρης, αντίστοιχα, της Ελένα. Τί φέρνουν στις αποσκευές τους; Την γάτα τους Λόλα και τα διαβατήριά τους.
Η Βαλεντίνα, 67 χρονών, φαρμακοποιός, δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι θα γίνονταν πρόσφυγας. Μέσω Ουγγαρίας και Κωνσταντινούπολης ήρθαν στην Καζαμπλάνκα. «Θα επιστρέψουμε, όταν η Ουκρανία κερδίσει τον πόλεμο» λέει αποκαμωμένη η Βαλεντίνα. Η κόρη της Ιρίνα δεν φαίνεται να έχει ακόμη ξεπεράσει τις τραυματικές εμπειρίες.
Η διάθεσή της βρίσκεται ανάμεσα στην λύπη και την παραίτηση από τη μια, και την ανακούφιση από την άλλη. «Χάρηκα τόσο που ήρθα στην αδελφή μου και μπορούμε να αναπνεύσουμε καθαρό οξυγόνο χωρίς καπνό. Που είδα τον γαλάζιο ουρανό χωρίς τανκς και βόμβες. Ζούσαμε στην περιοχή Σαλτάφκα του Χαρκόβου, 30 χιλιόμετρα από τα ρωσικά σύνορα. Ήταν πολύ επικίνδυνο με τις αεροπορικές επιδρομές, τις βόμβες και τις πυρκαγιές. Φοβόμασταν πολύ».
«Δεν υπάρχει εναλλακτική»
Μέχρι τις 7 Μαρτίου, η Ιρίνα και η μητέρα της, περνούσαν πολλές ώρες στο υπόγειο τούνελ του μετρό για να προστατευτούν από τις βόμβες. Η Ιρίνα δείχνει και μια φωτογραφία στο κινητό της, που τράβηξε από το σπίτι τους στον 9ο όροφο πολυκατοικίας. Φαίνεται μια ολόκληρη βιομηχανική περιοχή με μια μεγάλη αποθήκη πετρελαίου να έχει τυλιχτεί στις φλόγες. Όταν βγαίνοντας έξω για ψώνια στο σούπερ-μάρκετ είδαν στο δρόμο κάλυκες, αποφάσισαν να φύγουν για την Καζαμπλάνκα και να βρουν την Ελένα.
Έφτασαν μετά από πολλές στάσεις και ταλαιπωρία στην Ουγγαρία και εκεί πήραν βίζα για το Μαρόκο, με ημερομηνία λήξης τέλος Μαΐου. Δεν ήταν και τόσο εύκολο. Γιατί σε αντίθεση με τους Ρώσους, που παίρνουν εύκολα βίζα, οι Ουκρανοί πρέπει να έχουν συγγενή στη χώρα. Σχεδόν 120 γυναίκες Ουκρανές, παντρεμένες με Μαροκινούς, έκαναν αίτηση στο υπουργείο Εξωτερικών να χορηγήσουν άσυλο και καθεστώς ανοχής στους συγγενείς τους.
Κι αν το υπουργείο αρνηθεί; Η Ιρίνα λέει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Η αδελφή της, η Ελένα, ζει σχεδόν 20 χρόνια στην Καζαμπλάνκα. Με τον μαροκινό σύζυγό της έχουν δύο παιδιά. Σπούδασε μηχανικός και εργάζεται ως ανθοπώλης. Τα παιδιά χαίρονται τώρα που είναι μαζί με τη γιαγιά και τη θεία τους. Η οικογένεια θα κάνει ό,τι μπορεί για να κρατήσει την Βαλεντίνα και την Ιρίνα κοντά της. ΄Άλλα σχέδια δεν υπάρχουν. Δεν μπορούν να υπάρχουν όσο συνεχίζεται ο πόλεμος.
ΠΗΓΗ: Στέφαν Έλερτ/ARD via DW