Ένα σημαντικό, αξιόπιστο εργαλείο στη μάχη για την αντιμετώπιση της πανδημίας covid-19, είναι τα αυτοδιαγνωστικά οικιακά tests (self tests), που μας δίνουν την δυνατότητα να γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή αν είμαστε θετικοί στον ιό, ώστε να μη βάλουμε σε κίνδυνο την υγεία μας ή τις ζωές των αγαπημένων μας προσώπων και των συνανθρώπων μας.
Με το self test ανίχνευσης αντιγόνου Covid-19, το οποίο στην Ελλάδα παρέχεται δωρεάν στους πολίτες, ο έλεγχος για τον ιό γίνεται ευκολότερος και συχνότερος.
Σχετικά με την παρέμβαση δημόσιας υγείας για προσυμπτωματικό έλεγχο με τα αντιγονικά self test, μέχρι τις 13/1/22 έχουν διατεθεί 94 εκατ. συσκευές σε περίπου 7,8 εκατ. πολίτες. Οι δηλώσεις που έχουν περάσει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα είναι 70 εκατ. και το σύνολο των θετικών που έχουν επιβεβαιωθεί από επαγγελματία υγείας είναι 325.000.
Πότε και πως γίνεται ο έλεγχος με το self test
Ο αυτοδιαγνωστικός έλεγχος διενεργείται μία φορά την εβδομάδα, πριν από την προσέλευση του εργαζόμενου στην εργασία του και έχει ισχύ μία εβδομάδα από την ημέρα διενέργειας του. Ο έλεγχος διενεργείται έως και 24 ώρες προ της πρώτης ημέρας της εβδομάδας, που ο υπάλληλος παρέχει την υπηρεσία του με φυσική παρουσία.
Σε περίπτωση που ο υπάλληλος πρέπει εκτάκτως να παρουσιαστεί στην εργασία του δύναται κατ’ εξαίρεση να πραγματοποιείται και αυθημερόν ο έλεγχος, αλλά σε κάθε περίπτωση προ της εισόδου του στο χώρο εργασίας.
Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να συμπληρώσουν στην πλατφόρμα self-testing.gov.gr, την βεβαίωση πραγματοποίησης του οικιακού. Εφόσον δεν υπάρχει δυνατότητα εκτύπωσης της δήλωσης από την πλατφόρμα ο εργαζόμενος μπορεί να συμπληρώσει την δήλωση χειρόγραφα, σύμφωνα με σχετικό υπόδειγμα που υπάρχει στην ιστοσελίδα self-testing.gov.gr.
Στους υπαλλήλους που υποχρεούνται να υποβληθούν σε self test και δεν προσκομίζουν κατά την προσέλευσή τους δήλωση αρνητικού αποτελέσματος η υπηρεσία προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την περικοπή αποδοχών λόγω μη παροχής εργασίας με υπαιτιότητα του υπαλλήλου.
Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θα στείλει στην ΗΔΙΚΑ τα ΑΜΚΑ των εργαζομένων που απασχολούνται σε επιχειρήσεις-εργοδότες στους προαναφερθέντες κλάδους, όπως αυτά είναι καταχωρημένα στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».
Κάθε εβδομάδα, το υπουργείο θα επικαιροποιεί τα στοιχεία των εργαζομένων, στέλνοντας στην ΗΔΙΚΑ τις όποιες μεταβολές, δηλαδή νέες προσλήψεις, λύσεις ή λήξεις συμβάσεων εργασίας, κλπ.
Οι εργαζόμενοι προμηθεύονται τα τεστ δωρεάν από το φαρμακείο, με χρήση του ΑΜΚΑ τους. Αν για κάποιον λόγο ο εργαζόμενος επιλέξει, αντί για self-test, να κάνει rapid ή μοριακό τεστ, με δαπάνη δική του ή του εργοδότη του, έχει αυτή τη δυνατότητα.
Ο εργαζόμενος δηλώνει το αποτέλεσμα του τεστ στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ», με την ακόλουθη διαδικασία:
Εισέρχεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα self-testing.gov.gr και επιλέγει «Δήλωση Αποτελέσματος self test για εργαζόμενο». Στη συνέχεια, θα μεταφέρεται στην πλατφόρμα supportemployees.gov.gr και στη «Δήλωση Αποτελεσμάτων COVID-19 tests» στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ». Εκεί υποβάλλει το αποτέλεσμα του ελέγχου του test με τη συμπλήρωση του ειδικού εντύπου «Υπεύθυνη Δήλωση εργαζομένων καταγραφής αποτελέσματος COVID-19».
Αν το αποτέλεσμα του self-test είναι αρνητικό, ο εργαζόμενος προσέρχεται κανονικά στην εργασία του.
Αν το αποτέλεσμα του self-test είναι θετικό, ο εργαζόμενος θα πρέπει εντός 24 ωρών να κάνει επαναληπτικό έλεγχο είτε σε δωρεάν δημόσια δομή, (μεταξύ αυτών που είναι αναρτημένες στην πλατφόρμα self-testing.gov.gr) είτε σε ιδιωτική δομή της επιλογής του, (με επιβάρυνση δική του ή του εργοδότη του). Μέχρι να βγει το αποτέλεσμα του δεύτερου ελέγχου, ο εργαζόμενος μένει στο σπίτι σε καραντίνα.
Αν το αποτέλεσμα του δεύτερου επαναληπτικού ελέγχου είναι θετικό, εκδίδεται βεβαίωση που αποτελεί δικαιολογητικό, για να μπει ο εργαζόμενος σε καραντίνα, σύμφωνα με το πρωτόκολλο του ΕΟΔΥ.
Αν το αποτέλεσμα του δεύτερου ελέγχου βγει αρνητικό, πάλι εκδίδεται σχετική βεβαίωση και ο εργαζόμενος πρέπει να προσέλθει στην εργασία του.
Το αποτέλεσμα του επαναληπτικού ελέγχου δηλώνεται υποχρεωτικά στην Πλατφόρμα Δήλωσης Αποτελεσμάτων Covid-19 tests, με τη συμπλήρωση του ειδικού εντύπου «Υπεύθυνη Δήλωση εργαζομένων καταγραφής αποτελέσματος Covid-19, έπειτα από θετικό αποτέλεσμα self test».
Οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι να ενημερώσουν τους εργαζομένους τους για την υποχρέωσή τους να κάνουν self-test και τις συνέπειες, που θα επέλθουν, αν δεν τηρηθεί η υποχρέωση.
Μέσω της πλατφόρμας της ΗΔΙΚΑ, θα ενημερώνονται και οι φαρμακοποιοί για το ποιοι εργαζόμενοι είναι δικαιούχοι των self tests.
Εάν ο εργαζόμενος προσέλθει, για να εργαστεί χωρίς να έχει δηλώσει το αποτέλεσμα του self-test, ο εργοδότης υποχρεούται να μην αποδεχθεί την παροχή της εργασίας και απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών, έως ότου ο εργαζόμενος συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του.
Εάν ο εργοδότης δεν τηρήσει την υποχρέωση ενημέρωσης των εργαζομένων του με κάθε πρόσφορο μέσο (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ηλεκτρονικό μήνυμα, ανακοίνωση, κλπ) για τα υποχρεωτικά self-test, του επιβάλλεται από το ΣΕΠΕ πρόστιμο 300 ευρώ.
Εάν σε έλεγχο του ΣΕΠΕ βρεθεί εργοδότης που απασχολεί εργαζόμενο ο οποίος δεν έχει δηλώσει αποτέλεσμα self-test, του επιβάλλεται πρόστιμο 500 ευρώ ανά εργαζόμενο.
Αν βρεθεί εργοδότης που απασχολεί εργαζόμενο με θετικό self-test (είτε στον πρώτο είτε στον επαναληπτικό έλεγχο), του επιβάλλεται πρόστιμο 1.500 ευρώ ανά εργαζόμενο.
Τι είναι τα self tests;
Τα αυτοδιαγνωστικά tests είναι κυρίως ρινικά test ή test λήψης σιέλου, πολύ πιο απλά στη χρήση τους, με απλές οδηγίες χρήσης, ειδικά σχεδιασμένα έτσι ώστε να μπορεί ο καθένας να τα χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά μόνος του.
Που γίνεται το self test;
Το self test πραγματοποιείται εύκολα κατ ́ οίκον, χωρίς να χρειάζεται υποστήριξη από κάποιον επαγγελματία υγείας. Οι ενήλικες μπορούν να διενεργήσουν το test μόνοι τους, ενώ οι ανήλικοι άνω των 13 ετών υπό την επίβλεψη των γονέων ή νόμιμων κηδεμόνων. Σε ανήλικους κάτω των 12 ετών το test θα διενεργείται από ενήλικους.
Πριν ξεκινήσουμε το test, θα πρέπει να έχουμε διαβάσει προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης του.
Διευκρινίζεται ότι το ατομικό test αφορά σε υγιή και ασυμπτωματικά άτομα, ενώ όταν ένας πολίτης έχει συμπτώματα λοίμωξης, δηλαδή, πυρετό, βήχα ή και άλλα, το αρνητικό test θα πρέπει πάντα να επιβεβαιώνεται και με ένα μοριακό έλεγχο. Συνεπώς κάνουμε συχνά self test, ακόμα κι αν δεν έχουμε κάποιο σύμπτωμα ότι νοσούμε από COVID-19, καθώς ένας στους τρεις φορείς του ιού είναι ασυμπτωματικός.
Σημειώνεται ότι οι μαθητές των παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών δεν θα υποβάλλονται σε self test.