Ο χρόνος εξαντλείται -για όλους μας. Οι Έλληνες βιώνουν από πρώτο χέρι αυτό που συμβαίνει.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε η χώρα μας, πολύ απλά, βρέθηκε αντιμέτωπη με τις φλόγες. Βιώσαμε όλοι τις δραματικές και καταστροφικές συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη με θερμοκρασίες-ρεκόρ που παρέμεναν επί πολλές ημέρες πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου. Αυτό που ακολούθησε ήταν μια άνευ προηγουμένου περιβαλλοντική καταστροφή με δασικές πυρκαγιές που κατέστρεψαν πολύτιμα οικοσυστήματα μέσα σε λίγες ημέρες.
Αυτό που συμβαίνει δεν είναι απλά η κλιματική αλλαγή εν δράσει και εν εξελίξει, αλλά μια άνευ προηγουμένου απειλή για τον τρόπο ζωής μας και το μέλλον των παιδιών μας. Και για να την αντιμετωπίσουμε, πρέπει να θέσουμε φιλόδοξους στόχους, να ενεργούμε γρήγορα και να πρωτοπορούμε ανοίγοντας δρόμους. Γιατί αν έχουμε το θάρρος να συνεργαστούμε -με ταχύτητα, σε ευρεία κλίμακα, και αρχίζοντας τώρα- ξεπερνώντας τις χρηματοδοτικές δυσκολίες, μπορούμε μέσα από αυτή την κρίση να χτίσουμε κάτι νέο.
Η Ελλάδα είναι μία μεσαίου μεγέθους ευρωπαϊκή χώρα, μία ναυτιλιακή δύναμη με το 20% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου και ένας σημαντικός τουριστικός προορισμός. Θα μπορούσαμε ενδεχομένως να αρκεστούμε στο ρόλο του παρατηρητή που απλά περιμένει να δράσουν οι άλλοι, οι χώρες που ευθύνονται για τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Άλλωστε, η ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουμε είναι συγκριτικά μικρή. Αλλά δεν θα το κάνουμε. Ακόμη και μικρότερες χώρες, όπως η Ελλάδα, μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την πράσινη μετάβαση σε διεθνές επίπεδο.
Μαζί με άλλα οκτώ κράτη-μέλη της ΕΕ, την Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Κροατία, την Κύπρο, τη Μάλτα και τη Σλοβενία, η Ελλάδα υιοθέτησε πρόσφατα τη Διακήρυξη της Αθήνας για την κλιματική αλλαγή, η οποία επικεντρώνεται στην άμβλυνση των συνεπειών για το κλίμα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Δημιουργήσαμε επίσης το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και υλοποιούμε ένα πρόγραμμα 6+1 σημείων για το κλίμα σε ολόκληρη την Ελλάδα. Έξι πρωτοβουλίες –για τη ναυτιλία, τον τουρισμό, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την απαλλαγή από τη χρήση άνθρακα, τις διασυνδέσεις για τη μεταφορά πράσινης ενέργειας και την προστασία τα οικοσυστημάτων– που υποστηρίζονται από ένα νέο Κλιματικό Νόμο που καλύπτει όλα αυτά τα ζητήματα, το τελικό σχέδιο του οποίου θα εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο αυτή την βδομάδα.
Η πράσινη μετάβαση είναι, ωστόσο, ένας μετασχηματισμός εντάσεως κεφαλαίου. Η Ελλάδα έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να κινητοποιήσει σημαντικούς ευρωπαϊκούς πόρους για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Αυτό όμως δεν αρκεί. Η Ευρώπη χρειάζεται πιο καινοτόμες προσεγγίσεις για τη χρηματοδότηση και την άντληση κεφαλαίων σε κλίμακα ανάλογη με τα εγχειρήματα που αναλαμβάνουμε σε συλλογικό επίπεδο. Αν η πανδημία μας δίδαξε κάτι, είναι ότι όταν η ανάγκη είναι επιτακτική, μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε την έρευνα και την καινοτομία σε μεγάλη κλίμακα με σπουδαία αποτελέσματα.
Πρέπει, επομένως, να εργαστούμε για να υποστηρίξουμε έξυπνες υποδομές που θα είναι διαλειτουργικές και πέρα από τα εθνικά σύνορα, που θα διέπονται από διαφάνεια, θα είναι προσβάσιμες και ασφαλώς εναρμονισμένες με τους κανόνες του ισότιμου ανταγωνισμού. Μπορούμε να κάνουμε πράξη νέες ιδέες και καινοτόμα εγχειρήματα μόνο αν ο ιδιωτικός τομέας, οι κυβερνήσεις και οι επενδυτές συνεργαστούν μεταξύ τους. Πρέπει λοιπόν να άρουμε τα εμπόδια για την επένδυση κεφαλαίων διεθνώς και να υποστηρίξουμε τις αγορές που θα δημιουργηθούν, όπως και τις ιδέες στις οποίες θα βασιστούν η πράσινη τεχνολογία και τα εναλλακτικά καύσιμα.
Αυτό συνεπάγεται επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η υπεράκτια αιολική ενέργεια και project Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D), όπως το νέο ερευνητικό ινστιτούτο της ΕΕ για τη βιώσιμη ναυτιλία μέσω του οποίου υποστηρίζουμε την ανάπτυξη ιδεών για την πράσινη τεχνολογία που αποβλέπει στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ναυτιλίας στο μέλλον. Αλλά και project όπως αυτά της Αστυπάλαιας και της Χάλκης, που θα μετατραπούν τα νησιά αυτά σε 100% πράσινους και ενεργειακά αυτόνομους προορισμούς για βιώσιμο τουρισμό με την υποστήριξη της Volkswagen και της Citroën.
Εάν καταφέρουμε να συνεργαστούμε, μπορούμε να οικοδομήσουμε την πράσινη βιομηχανική επανάσταση του μέλλοντος. Μπορούμε να συνδέσουμε τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας με τα οφέλη της πράσινης μετάβασης. Είναι πια καιρός να αντιληφθούμε ότι η ανάσχεση αυτής της κρίσης δεν συνιστά επιβάρυνση που αυξάνει το κόστος και θέτει σε κίνδυνο την οικονομική ανάπτυξη. Είναι το αντίθετο: μια επανάσταση πράσινης τεχνολογίας με τεράστιες πλουτοπαραγωγικές και αναδιανεμητικές δυνατότητες.