Η Παναγία η Φιδούσα της Κεφαλονιάς είναι από τους πιο διάσημους ναούς του νησιού καθώς δέχεται κάθε χρόνο, εκτός από χιλιάδες προσκυνητές, και κάποιους άλλους, πιο… ‘‘περίεργους’’ επισκέπτες!
Πρόκειται για φιδάκια μικρού μεγέθους, ακίνδυνα, που φέρουν στο κεφάλι τέσσερις μαύρες μικρές κοκκίδες σε σχήμα σταυρού! Εμφανίζονται από τις 6 έως τις 16 Αυγούστου στα βράχια πίσω από το φράγκικο καμπαναριό της εκκλησίας της Παναγίας Φιδούσας και έρπουν άφοβα ανάμεσα στον κόσμο και μέσα στην εκκλησία.
Ο θρύλος της Παναγίας Φιδούσας λέει πως όλα ξεκίνησαν από έναν σχίνο (θάμνο) που είδαν κάποιοι να καίγεται μέσα στο λόγγο. Πλησιάζοντας για να σβήσουν την φωτιά, είδαν πως είχε καεί ένα και μόνο δέντρο και πως στην ρίζα του υπήρχε η εικόνα της Παναγίας. Την μετέφεραν στην εκκλησία του χωριού τους, όμως την επόμενη μέρα η εικόνα έλειπε! Την βρήκαν και πάλι στο ίδιο σημείο, κι αφού αυτό συνέβη κάμποσες ακόμα φορές, αντελήφθησαν πως επρόκειτο για θεϊκό σημάδι και αποφάσισαν να χτίσουν την Παναγία που την ονόμασαν Λαγκουβάρδα στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, στο βάθος της ρεματιάς. Με τα χρόνια εκεί δημιουργήθηκε γυναικείο μοναστήρι, αφιερωμένο στην Παναγία.
Σύμφωνα πάντα με το θρύλο, κάποτε πειρατές απείλησαν την μονή. Μετά τις προσευχές των μοναχών, φίδια κύκλωσαν το μοναστήρι, απομακρύνοντας τον κίνδυνο! Αυτή ήταν η αρχή των θαυμάτων της Παναγίας Φιδούσας. Το θαύμα επαναλαμβάνεται από τότε κάθε χρόνο και είναι η εξήγηση που δίνει η λαϊκή παράδοση στην εμφάνιση των φιδιών. Θεωρείται μάλιστα κακό σημάδι να μην εμφανιστούν τα φιδάκια κάποια χρονιά, κάτι που, σύμφωνα πάντα με τον θρύλο, δεν συνέβη το 1940 και το 1953, την χρονιά των καταστροφικών σεισμών για την Κεφαλονιά. Η λαϊκή μουσική παράδοση της Κεφαλονιάς έχει μάλιστα ένα πασίγνωστο δίστιχο για την Παναγία Φιδούσα:
Τα φίδια από το Μαρκόπουλο καλαίνω να με φάνε
Μα κείνα είναι της Παναγιάς και με χαϊδολογάνε