Μικρές συγκεντρώσεις φυτοπλαγκτού έχουν παρατηρηθεί τις τελευταίες μέρες στις ακτογραμμές στο βορειοανατολικό τμήμα της Λήμνου. Το γεγονός έχει προκαλέσει ανησυχία σε φορείς του τουρισμού στο νησί, αλιείς και κατοίκους, αφού μεσούσης της τουριστικής περιόδου το φαινόμενο συνδέεται με τη γνωστή βλέννα που έχει παρατηρηθεί στις ακτές του Μαρμαρά και τις τελευταίες μέρες πέρασε στο βόρειο Αιγαίο, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στην Ίμβρο και στην Τένεδο.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο Λήμνου, Δημήτρη Μαρινάκη, η εξέλιξη του φαινομένου παρακολουθείται στενά και λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος του νησιού. «Λαμβάνουμε τα όποια μέτρα χρειάζονται να ληφθούν, αλλά ας σημειωθεί ότι το φαινόμενο δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο. Σύμφωνα με τα όσα έχουν ειπωθεί, τις επόμενες μέρες αναμένεται να διαλυθεί. Τις επόμενες μέρες θα έχουμε και τα αποτελέσματα του εργαστηριακού ελέγχου των δειγμάτων που έχουν ληφθεί προκειμένου να ελεγχθεί η επικινδυνότητα, αλλά και αν μιλάμε για τη βλέννα από τη θάλασσα του Μαρμαρά ή για άλλο φαινόμενο» σημείωσε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Μαρινάκης.
Μιλώντας στον Σταθμό Αιγαίου της ΕΡΤ, ο λιμενάρχης Λήμνου, Γιώργος Αρβανίτης, τόνισε ότι δεν αποκλείεται να έχουμε να κάνουμε με ένα φαινόμενο που εμφανίζεται κάθε χρόνο αυτή την εποχή στις παραλίες της Λήμνου. Με την αύξηση δε της θερμοκρασίας, το φαινόμενο εμφανίζεται πιο έντονα. Όπως ο κ. Αρβανίτης τόνισε, οι ψαράδες είχαν παρατηρήσει και αναφέρει την εμφάνισή του πριν από την αρχή της άνοιξης, πριν τρεις μήνες.
Μιλώντας στον Σταθμό Αιγαίου της ΕΡΤ, ο Βασίλης Ζερβάκης, φυσικός ωκεανογράφος στο Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών του Πανεπιστήμιου Αιγαίου, υποστήριξε πως τέτοια φαινόμενα έχουν καταγραφεί στο παρελθόν, παγκοσμίως αλλά και σε ελληνικές παράκτιες περιοχές. Η άμορφη αυτή βλεννώδης μάζα αποτελείται από συσσωματώματα νεκρών και ζωντανών οργανισμών, αλλά και των απεκκρίσεών τους. Ευνοείται ιδιαίτερα από ασθενή θαλάσσια κυκλοφορία και αυξημένες εισροές θρεπτικών ουσιών στο σύστημα, συχνά ανθρωπογενείς.
Για την εμφάνισή του στη θάλασσα του Μαρμαρά εξήγησε ότι οι ακτές της Προποντίδας δέχονται τα πλούσια σε οργανική ύλη νερά της Μαύρης θάλασσας, αλλά και αυξημένα αστικά απόβλητα από την Κωνσταντινούπολη και υπολείμματα λιπασμάτων από τις ακτές. Επιπλέον, η συγκεκριμένη περιοχή χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλή στρωμάτωση. Τα παραπάνω συνιστούν ιδανικές συνθήκες για δημιουργία ανθίσεων τοξικού φυτοπλαγκτού, και κάνουν τη συγκεκριμένη περιοχή πολύ ευαίσθητη στη ανθρώπινη παρέμβαση, αλλά και την κλιματική μεταβλητότητα.
Ο κ. Ζερβάκης επεσήμανε ότι κάποιες ποσότητες της βλέννας αναμενόταν να εμφανιστούν στο Αιγαίο γιατί, όπως σημείωσε, τα επιφανειακά νερά της Μαύρης Θάλασσας καταλήγουν στο Αιγαίο, μεταφέροντας και τις ιδιότητές τους και τις ουσίες και οργανισμούς που τα κατοικούν. Έτσι, νομοτελειακά, ποσότητες της βλέννας αυτής θα εμφανιστούν στο Αιγαίο. Μάλιστα, ήδη από τον Φεβρουάριο του 2021 υπάρχουν καταγραφές τέτοιων περιστατικών, με κορύφωση τον Μάρτιο και Απρίλιο σε παράκτιες περιοχές. Κυρίως επηρεάζονται περιοχές που δέχονται νερά της Μαύρης θάλασσας, όπως βγαίνουν από το Στενό των Δαρδανελλίων (Ελλησπόντου), δηλαδή η Σαμοθράκη, οι ανατολικές ακτές της Λήμνου, οι κόλποι των ακτών Θράκης και Μακεδονίας. Ειδικά αυτήν την εποχή τα νερά της Μαύρης θάλασσας διέρχονται από το στενό μεταξύ Λήμνου και Ίμβρου.
Αναφερόμενος εάν θα πρέπει και πότε να μας ανησυχήσει αυτό το φαινόμενο, ο κ. Ζερβάκης είπε ότι η απλή εμφάνιση τέτοιων περιστατικών κάλυψης παράκτιων περιοχών σε μικρές περιοχές και για σύντομο διάστημα δεν θα πρέπει να μας ανησυχεί ιδιαίτερα. Αντίθετα, η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης ή της έντασης τέτοιων φαινομένων είναι ανησυχητική, γιατί αφενός επηρεάζει την δυνατότητα του θαλάσσιου οικοσυστήματος να «αναπνέει», αφετέρου γιατί είναι δείκτης σημαντικής ανθρωπογενούς παρέμβασης. Ιδιαίτερα η παγκόσμια θέρμανση αναμένεται να επιτείνει τέτοια επεισόδια.
Δεδομένου ότι ο κ. Ζερβάκης ειδικεύεται στη χρήση ραντάρ HF και οργάνων/μεθοδολογιών Lagrangian για τη μελέτη της παράκτιας κυκλοφορίας και τις ανταλλαγές μεταξύ της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας και τον ρόλο των διαδικασιών μικρής κλίμακας στον ωκεανό, τόνισε ότι η Ελλάδα παρακολουθεί τακτικά την ποιότητα των υδάτων της σε ανοιχτή θάλασσα και παράκτιες περιοχές, έχοντας την υποχρέωση αυτή βάσει Ευρωπαϊκών Οδηγιών για τη Θαλάσσια Στρατηγική (Οδηγία 2008/56/ΕΚ), για την ποιότητα των Υδάτων (Οδηγίες 2000/60/ΕΚ και 2008/32/ΕΚ) και του Προγράμματος των Γαλάζιων Σημαιών. Επιπλέον, στα πλαίσια της Εθνικής Ερευνητικής Υποδομής «Ελληνικό Ολοκληρωμένο Σύστημα Παρακολούθησης, Πρόγνωσης και Τεχνολογίας των Θαλασσών και των Επιφανειακών Υδάτων (HIMIOFoTS)» (συντονιζόμενης από το ΕΛΚΕΘΕ, στην οποία συμμετέχει το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, η οποία χρηματοδοτείται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία του ΕΣΠΑ 2014-2020), έχει αναπτυχθεί ένα σύστημα παρακολούθησης αλλά και πρόβλεψης της θαλάσσιας κυκλοφορίας στις ελληνικές θάλασσες, που μας δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθούμε και να προβλέπουμε τη διασπορά των υδάτων της θάλασσας του Μαρμαρά στο Αιγαίο, και έτσι να έχουμε εκτίμηση για ποιες περιοχές απειλούνται περισσότερο. Ειδικά ολόκληρη η περιοχή ανατολικά της Λήμνου παρακολουθείται από σύγχρονο σύστημα τηλεμετρικής καταγραφής της κυκλοφορίας σε μόνιμη και συνεχή βάση.