Σύμφωνα με την κοινή έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Νοέμβριος 2020) σχετικά με τον αντίκτυπο της κρίσης COVID-19 στις περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις, οι περισσότερες εθνικές κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν ακόμη και σήμερα την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην υγεία και δεν έχουν φτάσει ακόμη στο στάδιο εφαρμογής μέτρων αποκατάστασης. Κατά το χρόνο της έρευνας, το ένα τρίτο των εθνικών κυβερνήσεων δήλωσε ότι παρείχαν ενεργά μέτρα τόνωσης των δημόσιων επενδύσεων και ένα άλλο τρίτο δήλωσε ότι παρείχαν άμεση στήριξη στην οικονομία. Επισημαίνεται, ότι μόνο το 9% έκανε και τα δύο, ενώ σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες στην έρευνα από εθνικές κυβερνήσεις (90%) αναφέρουν ότι ο συντονισμός στο σχεδιασμό και την εφαρμογή μέτρων που σχετίζονται με την κρίση μεταξύ όλων των επιπέδων διακυβέρνησης είναι υψίστης σημασίας για μια επιτυχημένη στρατηγική εξόδου. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η κρίση COVID-19 μπορεί να αναδιαμορφώσει τις προτεραιότητες στην πολιτική περιφερειακής ανάπτυξης. Οι περιφέρειες και οι δήμοι ζητούν μεγαλύτερη εστίαση σε προσιτές και ποιοτικές βασικές υπηρεσίες στην οποία όλοι θα έχουν πρόσβαση, συμπεριλαμβανομένης και της υγείας σε όλες τις περιοχές (76%), της ανθεκτικότητας των περιφερειών (69%) και της μείωσης των διαφορών ψηφιακής πρόσβασης μεταξύ των περιφερειών (68%). Επιπροσθέτως, περισσότερα από τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων από τους δήμους και τις περιφέρειες δηλώνουν ότι η μετάβαση σε μια βιώσιμη ανάπτυξη με διατήρηση χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα πρέπει να διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό τη μακροπρόθεσμη πολιτική περιφερειακής ανάπτυξης.
Η πανδημία της νόσου του κορωνοϊού 2019 (COVID-19) και οι επιπτώσεις της στην Ελλάδα, έχουν αναδείξει πολλά ευάλωτα σημεία για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις, καθώς και στο τραπεζικό σύστημα. Βεβαίως, η κινητοποίηση της Ευρωπαϊκής επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των εθνικών αρχών ήταν καθοριστική για τον μετριασμό του αντίκτυπου της κρίση στην πραγματική οικονομία και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παρόλα αυτά, οι κίνδυνοι για την πραγματική οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα αυξάνονται στην τρέχουσα συγκυρία. Προς το παρόν, οι εταιρείες/επιχειρήσεις βρίσκονται σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση με δυσμενείς συνέπειες για το κόστος δανεισμού τους. Μια πιθανή επιδείνωση της πιστοληπτικής ικανότητας των εταιρειών θα επηρέαζε αρνητικά τις προσπάθειές να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους και να βρουν νέα κεφάλαια κίνησης. Επιπλέον, ο κίνδυνος επανατιμολόγησης του πιστωτικού κινδύνου από τους επενδυτές είναι πολύ πιθανό να μεταδοθεί στα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών, δημιουργώντας έτσι ένα νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων δανείων (κόκκινων δανείων).
Ως εκ τούτου, το οικονομικό σοκ που προκαλείται από την πανδημία μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη βιωσιμότητα των εταιρειών. Ενώ προς το παρόν, οι πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας υποστηρίζουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την επιδείνωση στην κερδοφορία και την πιστοληπτική ικανότητα των εταιρειών. Για το σκοπό αυτό, η στήριξη της ελληνικής πολιτείας ήταν καθοριστικής σημασίας. Το πλαίσιο των πρωτοβουλιών που ανακοίνωσε πρόσφατα η ελληνική κυβέρνηση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι τράπεζες και οι επενδυτές είναι απρόθυμοι να δανείζουν σε εταιρείες που έχασαν πρόσφατα την βαθμολογία επενδυτικής κατηγορίας, και είναι σε κατηγορία junk (σκουπίδια), μια επανατιμολόγηση κινδύνου θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν δεν αρθούν τα μέτρα στήριξης προτού η ανάπτυξη επανέλθει σε πιο μόνιμη βάση.
Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες στην Ελλάδα πρέπει να καλύψουν το κενό χρηματοδότησης και να αντιμετωπίσουν τις διαρθρωτικές ανεπάρκειες κατά την περίοδο ανάκαμψης μετά τον COVID-19, με ολοκληρωμένα μέτρα, ειδικά για την υποστήριξη και την απασχόληση των τοπικών επιχειρήσεων, την κατασκευή και ανακαίνιση κατοικιών σε προσιτό κόστος και την υποστήριξη σε νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες λόγω της κρίσης. Συγκεκριμένα, οι επενδύσεις θα πρέπει να συνδυάζουν την οικονομική ανάκαμψη με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα με έμφαση σε καθαρές μορφές ενεργειακής απόδοσης.
Η Περιφέρεια Αττικής έχει ήδη συμπεριλάβει 9.600 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις στο πρόγραμμα υποστήριξης 250 εκατομμυρίων ευρώ για επιχειρηματίες, και διέθεσε 8 εκατομμύρια ευρώ για την αναβάθμιση δεξιοτήτων τουλάχιστον 6.000 υπαλλήλων στον ιδιωτικό τομέα, μέσω του προγράμματος ΕΣΠΑ 2014 - 2020. Έχει επίσης χορηγήσει μικροπιστώσεις ύψους 50 εκατομμυρίων και 18 εκατομμύρια για επιχειρήσεις που ασχολούνται με την τουριστική βιομηχανία. Αναφορικά με τις μικροπιστώσεις, υπάρχουν περιοριστικοί παράγοντες σε αυτόν τον τομέα χρηματοδότησης τόσο για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά ειδικότερα για τις μικροεπιχειρήσεις. Οι περισσότερες από αυτές τις μικροεπιχειρήσεις αποτελούνται από αυτοαπασχολούμενους που δεν έχουν πρόσβαση στην απαραίτητη εξωτερική χρηματοδότηση.
Μακροπρόθεσμα, η Περιφέρεια Αττικής θα αναπτύξει σχέδια για μια πιο αποδοτική χρήση των πόρων και πιο βιώσιμα μοντέλα κατανάλωσης και παραγωγής, ιδίως προωθώντας την κυκλική οικονομία για να διατηρήσει την αξία των αγαθών και των προϊόντων στο υψηλότερο επίπεδο, αποτρέποντας την παραγωγή αποβλήτων και ενθαρρύνοντας την επαναχρησιμοποίηση και τη μετατροπή αποβλήτων σε πόρους. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει επίσης επενδύσεις σε «πράσινες» πρωτοβουλίες στην Αττική που όχι μόνο δημιουργούν θέσεις εργασίας και θέτουν τις προϋποθέσεις για μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη, αλλά επίσης μειώνουν τις εκπομπές ρύπων, αυξάνουν την ευαισθητοποίηση για τους κινδύνους που σχετίζονται με το κλιματική αλλαγή και βελτιώνουν την ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος. Ένα από τα πιο εμβληματικά έργα είναι η ανάπλαση του Φαληρικού Δέλτα. Η Περιφέρεια Αττικής έχει υιοθετήσει το έργο αυτό ως απόλυτη προτεραιότητα, δίνοντας οδηγίες σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες να επιταχύνουν τις σχετικές διαδικασίες. Σε αυτό το πλαίσιο, δημιουργήθηκε ένα ειδικό παρατηρητήριο στην Περιφέρεια Αττικής, μέσω του οποίου παρακολουθείται η πρόοδος των έργων βήμα προς βήμα σε καθημερινό πλαίσιο και επιλύονται αμέσως τα προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν.
Η προώθηση της Περιφέρειας Αττικής δεν υποστηρίζεται μόνο για τουριστικούς αλλά και οικονομικούς λόγους. Οι ξένοι επενδυτές θα πρέπει να λάβουν υπόψη ότι η Περιφέρεια Αττικής βρίσκεται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη με γειτνίαση στα ελληνικά νησιά, ενώ συνδέεται με μια ευρύτερη επενδυτική περιοχή που έχει ένα εξειδικευμένο δίκτυο ανθρώπινων πόρων.
Μια πολύ σημαντική παράμετρος είναι η προώθηση των νέων ταλέντων με εξειδίκευση στις τεχνολογικές καινοτομίες (επενδύσεις, διπλώματα ευρεσιτεχνίας). Η χρηματοδότηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας (με οικονομική υποστήριξη από την Περιφέρεια Αττικής και προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα, που σχετίζεται με τη δημιουργία ή την επέκταση των δραστηριοτήτων τους και τη διανομή τεχνολογιών στην Περιφέρεια. Τέτοιες επιχειρήσεις μπορούν στη συνέχεια να χρηματοδοτηθούν ή/και να αποκτηθούν από ξένα ιδρύματα, αυξάνοντας πάρα πολύ την αποτίμησή τους. Μέσω αυτών των μέτρων, η Περιφέρεια Αττικής υποστηρίζει την περιφερειακή οικονομική συνεργασία, η οποία αυξάνει την αποδοτικότητα της παραγωγής, τις οικονομίες κλίμακας και συμβάλλει στην αύξηση της απασχόλησης.