Η δουλεία καταργήθηκε στις ΗΠΑ το 1865, ωστόσο ο ρατσισμός έναντι των μαύρων πολιτών επιβιώνει. Στην πολιτεία της Καλιφόρνιας το ζήτημα των αποζημιώσεων σε απογόνους θυμάτων της δουλείας παραμένει ανοιχτό.
Πριν από 400 χρόνια οι ισχυροί λευκοί έφεραν μαύρους σκλάβους στις Ηνωμένες Πολιτείες από την Αφρική. Έτσι κάπως ξεκίνησε να γράφεται το πιο μελανό κεφάλαιο της αμερικανικής ιστορίας, το κεφάλαιο της δουλείας. Οι σκλάβοι από την Αφρική θα έφτιαχναν δρόμους, σιδηροδρόμους, θα εργάζονταν στις μεγάλες φυτείες αλλά και ως υπηρέτες στα σπίτια πλούσιων λευκών. Χρειάστηκαν 250 χρόνια για να καταργηθεί επίσημα η δουλεία στις ΗΠΑ, ωστόσο μέχρι σήμερα έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στην αμερικανική κοινωνία.
Οι Αφροαμερικανοί για αιώνες δούλευαν για τον πλούτο τον λευκών. Αυτός είναι ο λόγος που έχει ξεκινήσει μια μεγάλη συζήτηση εδώ και καιρό για το κατά πόσο πρέπει να καταβληθούν αποζημιώσεις σε απογόνους σκλάβων. Η Καλιφόρνια ήταν η πολιτεία που άνοιξε πρώτη το θέμα και θα μπορούσε έτσι να αποτελέσει πρότυπο και για άλλες πολιτείες. Η Σίρλεϊ Βέμπερ, βουλευτής των Δημοκρατικών, που έχει φέρει σχετικό νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο της Καλιφόρνιας αναφέρει: "Εδώ και χρόνια σκέφτομαι αυτό το θέμα. Ερευνώ τις προτάσεις που έχουν γίνει σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Το ζήτημα δεν τραβά όμως την προσοχή. Η Καλιφόρνια είναι μια προοδευτική πολιτεία, κερδίζουν οι Δημοκρατικοί, οπότε μπορούμε να κάνουμε μεγάλα πράγματα που άλλες πολιτείες δεν μπορούν".
Η Καλιφόρνια ανοίγει ξανά τον "φάκελο" αποζημιώσεις
Ο προοδευτικός κυβερνήτης της Καλιφόρνιας από τους Δημοκρατικούς Γκέιβιν Νιούσομ υποστηρίζει επίσης το νομοσχέδιο της Βέμπερ. Μάλιστα έχει συστήσει ομάδα που εξετάζει πώς ακριβώς θα μπορούσαν να καταβληθούν αποζημιώσεις σε απογόνους θυμάτων της δουλείας. Σε αντίθεση όμως με το Τέξας, το Τενεσί ή τη Φλόριντα, η Καλιφόρνια δεν είναι μια πολιτεία ιδιαίτερα γνωστή για πρακτικές εναντίον σκλάβων.
Ένας από τους λόγους είναι ότι η Καλιφόρνια ήταν μια από τις τελευταίες πολιτείες που προστέθηκαν στην ομοσπονδία των ΗΠΑ το 1850 και η δουλεία καταργήθηκε το 1865. Ωστόσο και εκεί υπήρχαν σκλάβοι, εξηγεί η Σούζαν Άντερσον από το Μουσείο Αφροαμερικανικής Ιστορίας στο Λος Άντζελες. "Αρχικά στην κυβέρνηση της Καλιφόρνιας υπήρχαν κυρίως λευκοί, που υποστήριζαν την δουλεία. Υπήρχαν ιδιοκτήτες σκλάβων αλλά και δικαστήρια που δεν αναγνώριζαν το καθεστώς σκλάβων που είχαν ελευθερωθεί. Σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις αυτό είχε επιτραπεί", αναφέρει η αμερικανίδα ειδικός.
Κατάλοιπα της δουλείας υπάρχουν μέχρι σήμερα
Για τους υποστηρικτές των αποζημιώσεων, το ζήτημα έχει ευρύτερες προεκτάσεις. Δεν αφορά μόνο τη δουλεία αυτή καθαυτή αλλά και τα παρεπόμενά της, μετά την επίσημη κατάργησή της, όπως τη σειρά νόμων που επέτρεπαν τις διακρίσεις και τον ρατσισμό. Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι Αφροαμερικανοί δεν είχαν ίσα δικαιώματα στην εκπαίδευση, την εργασία, τις απολαβές.
Η Σίρλεϊ Βέμπερ ζητά μια πιο ολιστική αντιμετώπιση των συνεπειών της δουλείας. "Έχουμε γενεές επί γενεών που διαμορφώθηκαν από την ρατσιστική πολιτική. Επομένως πρέπει να δούμε όλες αυτές τις αδικίες και να αναρωτηθούμε γιατί ακόμη λίγοι μαύροι κατέχουν ακίνητη περιουσία και πώς θα γίνει πιο απλό να μπορούν να μεταβιβάζουν και αυτοί στα παιδιά τους περιουσία και πλούτο", αναφέρει χαρακτηριστικά.
Αξίξει τέλος να σημειωθεί ότι στην πρόσφατη αμερικανική ιστορία έχουν καταγραφεί περιπτώσεις αντίστοιχων αποζημιώσεων, πχ. το 1988 για τους επιζώντες των αμερικανικών στρατοπέδων φυλάκισης Ιαπώνων που ζούσαν στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Σχεδόν 62.000 άνθρωποι έλαβαν αποζημιώσεις ύψους 20.000 δολαρίων ανά άτομο. Εντούτοις ο αριθμός των απογόνων σκλάβων είναι πιθανό να είναι κατά πολύ υψηλότερος.
Πηγή: DW