Η κρίση της πανδημίας που βυθίζει την ελληνική οικονομία σε ύφεση έχει ανατρέψει πλήρως το τοπίο και στην αγορά ακινήτων. Οι αγοραπωλησίες πάγωσαν, οι πλατφόρμες τύπου Airbnb κατέρρευσαν και οι ιδιοκτήτες ακινήτων βλέποντας την τουριστική σεζόν να χάνεται και τα εισοδήματά τους να εξανεμίζονται επιστρέφουν στη βραχυχρόνια μίσθωση με την αγορά να γεμίζει ξανά ενοικιαστήρια.
Τα σημάδια της πανδημίας στην ελληνική κτηματαγορά άρχισαν να φαίνονται στις τιμές των ενοικίων, οι οποίες έχουν αρχίσει να ξεφουσκώνουν ιδιαίτερα σε περιοχές που οι τιμές είχαν εκτιναχθεί στα ύψη. Η μείωση αυτή, όπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου Κτηματομεσιτών Ε-Real Estates, αποτελεί στιγμιαία αντίδραση των ιδιοκτητών, οι οποίοι χρειάζονται άμεσα εισόδημα για να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους ενώ πολλοί σπεύδουν να προλάβουν να μισθώσουν το ακίνητό τους πριν έρθουν αντιμέτωποι με μεγάλες μειώσεις.
Μια πρώτη έρευνα στις τιμές των ενοικίων στη μετά κορωνοϊό εποχή σε 35 περιοχές της Αττικής δείχνει μειώσεις που υπερβαίνουν ακόμη και το 15%.
Στην Ανω Κυψέλη η ζητούμενη τιμή ενοικίασης μιας κατοικίας 100 τ.μ. από 8,4 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο που ήταν τον Φεβρουάριο προσγειώθηκε στα 7 ευρώ το τετραγωνικό τον Απρίλιο καταγράφοντας μείωση της τάξης του 16,6%. Στο Περιστέρι πριν ξεσπάσει η πανδημία η ζητούμενη τιμή ενοικίου έφθανε τα 8 ευρώ το τετραγωνικό. Τώρα το ενοίκιο που ζητούν κατά μέσο όρο οι ιδιοκτήτες έχει μειωθεί στα 6,8 ευρώ το τετραγωνικό σημειώνοντας πτώση 14,6%. Ιδια εικόνα παρατηρείται και στην Κάτω Ηλιούπολη με το ζητούμενο ενοίκιο να φθάνει στα 7 ευρώ το τετραγωνικό από 8 ευρώ το τετραγωνικό που ήταν η τιμή πριν από την επέλαση του κορωνοϊού.
Σύμφωνα με τον Θεμιστοκλή Μπάκα, οι περιοχές που θα καταγράψουν τις πρώτες μειώσεις ενοικίων στη μετά κορωνοϊό εποχή είναι κυρίως περιοχές του κέντρου της Αθήνας όπως, ο Αγιος Νικόλαος, η Ανω Κυψέλη, τα Ανω Πατήσια, το Πεδίον του Αρεως, η Πλατεία Αμερικής, η Πλατεία Αττικής, το Γκύζη, ο Κολωνός, η Κυψέλη, τα Σεπόλια καθώς και πολλές γειτονιές της Καλλιθέας και του Νέου Κόσμου που δεν συνορεύουν με το Κουκάκι.
Πτώση των ενοικίων αναμένονται και σε:
-- Περιοχές που δεν αποτελούν κορυφαίους προορισμούς και μπήκαν τελευταίοι στην αγορά του Airbnb. Οι περισσότεροι από τους ιδιοκτήτες των ακινήτων αυτών θα επιστρέψουν άμεσα στις μακροχρόνιες – συμβατικές μισθώσεις ή/και θα προχωρήσουν σε πώληση του ακινήτου τους μετά τη μεγάλη χασούρα που έρχεται από το 2019 και κορυφώνεται το 2020.
-- Πολλές περιοχές της Αττικής όπου ήδη τα ενοίκια βρίσκονται στο ανώτερο επίπεδο τιμών όπως στα νότια προάστια και συγκεκριμένα Παλαιό Φάληρο, Νέα Σμύρνη, Γλυφάδα, Αλιμος και Βούλα.
Οι ειδικοί της αγοράς εκτιμούν ότι όσο περισσότερα ακίνητα επιστρέψουν σύντομα στις μακροχρόνιες μισθώσεις τόσο εντονότερη θα είναι η μείωση των ζητούμενων ενοικίων, ιδιαίτερα μετά την αύξηση στα φέσια από ενοίκια που παρατηρείται από το καλοκαίρι του 2019.
Επίσης πολλά funds που έχουν επενδύσει σε αγορά κατοικιών ή/και αλλοδαποί επενδυτές που δεν προγραμματίζουν να επισκεφτούν τη χώρα μας κυρίως Κινέζοι (golden visa) θα διαθέσουν τα ακίνητά τους προς μίσθωση για να μπορούν να έχουν μια απόδοση στην επένδυσή τους και να μπορούν να πληρώνουν τα έξοδα ιδιοκτησίας στην Ελλάδα.
Aπό την έκρηξη στην πτώση
Την τελευταία διετία η αύξηση των ενοικίων ήταν εκρηκτική. Το 2018, το μέσο ενοίκιο στην περιοχή της Αττικής αυξήθηκε κατά 7%, ενώ το 2019 εκτιμάται ότι η αγορά έτρεξε με ετήσιο ρυθμό αύξησης της τάξης του 10%. Ειδικά στο κέντρο της Αθήνας τα ενοίκια έκαναν άλμα της τάξης του 20% – 30% κατά μέσο όρο την τελευταία διετία ενώ στις περιοχές εκτός του κέντρου το κοντέρ έδειξε αυξήσεις του 10% – 15%. Στην προ κορωνοϊού εποχή, η ενοικίαση ενός διαμερίσματος κατάλληλο για οικογένεια 90 τ.μ. – 110 τ.μ., σε περιοχές των ανατολικών, βορείων και νοτίων προαστίων, κόστιζε από 650 ευρώ έως 850 ευρώ, δηλαδή σχεδόν όσο ένας μέσος μηνιαίος μισθός.
Μάλιστα, όπως μας λέει ο Θεμιστοκλής Μπάκας, «δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις ιδιοκτητών ακινήτων που η μισθωτική σύμβαση με τον εκμισθωτή έληξε εντός του 2018 και παρατάθηκε σιωπηρά για 12 μήνες και για να δεχθούν την περαιτέρω ανανέωση του συμβολαίου ζήτησαν από τον εκμισθωτή να δεχθεί μια αύξηση ακόμη και 35% – 40% σε σχέση με την αρχική μίσθωση προ τριών – τεσσάρων ετών».
Πριν ξεσπάσει η πανδημία οι ειδικοί της αγοράς εκτιμούσαν ότι οι τιμές των ενοικίων θα παρέμεναν σε ανοδική τροχιά και το πρώτο εξάμηνο του 2020, αλλά στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, σύμφωνα με τους ίδιους, «θα βλέπαμε τις πρώτες μειώσεις καθώς σε πολλές περιπτώσεις βρισκόμασταν ήδη στο ανώτερο σημείο των τιμών και αναμέναμε την ρύθμισή τους». Ομως η επέλαση του κορωνοϊού που οδήγησε σε lockdown ανέτρεψε πλήρως το τοπίο στην αγορά των ακινήτων.
Στη Θεσσαλονίκη
Πτωτικές τάσεις στις τιμές των ζητούμενων ενοικίων παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα στη Θεσσαλονίκη και στις μεγάλες πόλεις. Τα στοιχεία της αγοράς δείχνουν μειώσεις που φθάνουν ακόμη και το 18%. Ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη στο κέντρο οι τιμές ενοικίασης διαμερισμάτων 90-100 τ.μ. κατασκευής από το 2000 και μετά είναι μειωμένες κατά 16,6% σε σχέση με τον Φεβρουάριο, πριν ξεσπάσει η πανδημία, στη Νέα Παραλία τα ζητούμενα ενοίκια καταγράφουν πτώση 18%, στον Λευκό Πύργο η μείωση φθάνει το 11,29% και στην Ανω Πόλη το 10%.
Στο κέντρο της Πάτρας οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης κατοικιών εμφανίζονται μειωμένες έως και 15%, στην Καλαμάτα καταγράφεται πτώση 12%, στη Λαμία 10% και στο Ηράκλειο Κρήτης η μείωση αγγίζει το 12%.