Το τζιτζίκι ή τζίτζικας ή τέττιξ, που μας ξεκουφαίνει αυτή την εποχή με το χαρακτηριστικό του ήχο, ήταν σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία ένας πανέμορφος νέος, ο Τιθωνός, που τον ερωτεύτηκε η Ηώς και για αυτό παρακάλεσε τους θεούς να τον κάνουν αθάνατο.
Ξέχασε όμως να τους ζητήσει να μείνει και νέος για πάντα και έτσι ο Τιθωνός έγινε αθάνατος μεν, αλλά γερνούσε αιώνια, σαν τον Ντέιβιντ Μπόουι στο Ηunger. Κάποια στιγμή ο Δίας τον λυπήθηκε και τον έκανε τζιτζίκι.
To τζιτζίκι είναι πλακουτσό, έχει μήκος 2-5 εκατοστά, έχει 5 μάτια, 2 κανονικά και 3 μικρότερα, τα φτερά του είναι από διάφανη μεμβράνη και τα πόδια του λεπτά και μακριά. Συνήθως το χρώμα του είναι μαύρο. Τρέφεται με το χυμό των βλαστών, τους οποίους τρυπά με μια προβοσκίδα που μοιάζει με έμβολο. Η θηλυκιά γεννάει τα αβγά της τον Ιούλιο-Αύγουστο και τα βάζει σε τρύπες που κάνει σε μαλακούς βλαστούς. Από τα αβγά βγαίνουν προνύμφες στο τέλος του καλοκαιριού, κατεβαίνουν από τα δέντρα, κάνουν τρύπες μέσα στη γη, κοντά στις ρίζες και μένουν εκεί θαμμένες, 4-17 χρόνια! Κάποια στιγμή μετατρέπονται σε πραγματικές νύμφες, σκίζουν το δέρμα τους, από μέσα βγαίνει ένα κανονικό τζιτζίκι που ανεβαίνει στα δέντρα και αρχίζει το τραγούδι του.
Ο ήχος του τζιτζικιού παράγεται από μια ηχητική συσκευή που έχει ανάμεσα στο θώρακα και στην κοιλιά. Είναι δύο μικρά τύμπανα που έχουν στη μέση μια χορδή και όταν αυτή τρίβεται ανάμεσά τους, παράγεται ο γνωστός ήχος τζι-τζι-τζι-τζι από τον οποίο έχει πάρει και το όνομά του.
Είναι γνωστός ο μύθος του Αισώπου για το εργατικό μυρμήγκι και το ρέμπελο τζιτζίκι. Όμως η αλήθεια είναι διαφορετική. Πρέπει εδώ να πούμε ότι τραγουδούν μόνο τα αρσενικά με στόχο να προσελκύσουν τα θηλυκά που βρίσκονται στην περιοχή τους. Μετρήσεις δείχνουν ότι ο ήχος που παράγουν μπορεί να φτάσει τα 90 ντεσιμπέλ και μπορούν να ακουστούν σε απόσταση 800 μέτρων.
Ακόμα και το ίδιο το τζιτζίκι δεν μπορεί να ανεχθεί το θόρυβο που κάνει και ο Πάνσοφος έχει προβλέψει να μπορεί να κλείνει τον ακουστικό του πόρο για να μην κουφαθεί και το ίδιο. Υπάρχουν αρκετά είδη, που το καθένα έχει το δικό του ήχο, αλλά η συχνότητα και η ένταση εξαρτώνται από τη θερμοκρασία και την ώρα της ημέρας.
Το τζιτζίκι λοιπόν τραγουδάει για να προσελκύσει το θηλυκό. Αυτός είναι ο ένας λόγος, ο επιστημονικός. Ο δεύτερος λόγος, ο μεταφυσικός, είναι ότι δεν ζει παραπάνω από 6 εβδομάδες! Για φανταστείτε: μένει θαμμένο μέσα στη γη 17 χρόνια και όταν βγαίνει στην επιφάνεια, ζει μόνο ενάμιση μήνα! Τι να κάνει και αυτό; Το ρίχνει στο τραγούδι μπας και πηδήξει καμιά τζιτζικίνα προτού τελειώσει το καλοκαίρι. Το ίδιο δεν κάνουμε και εμείς στις καλοκαιρινές διακοπές;