Ήταν 22 Μαΐου του 2005 όταν ήρθε μήνυμα από την μητέρα μου στο κινητό. Το μήνυμα ήταν μόνο τρεις λέξεις που μέσα τους συμπύκνωναν μια ολόκληρη περίοδο και ένα τεράστιο εύρος συζήτησης. «Πέθανε ο Χαρίλαος...» μου έλεγε και προς στιγμήν τα πάντα έγιναν βουβά.
Δεν χρειαζόταν να εξηγήσει ποιος ήταν ο Χαρίλαος. Γιατί όλοι μιλούσαμε για τον Χαρίλαο Φλωράκη πάντα με το μικρό του όνομα. Ένας αγνός αγωνιστής, με τα σωστά και τα λάθη του, αλλά πάντα πιστός. Ο Χαρίλαος Φλωράκης αποχαιρετούσε τον μάταιο τούτο κόσμο και έπαιρνε τον δρόμο για τον Αηλιά...εκεί που θα είχε αγνάντιο. Ακόμα και σήμερα, 12 χρόνια από τον θάνατό του, οι πράξεις του παραμένουν επίκαιρες, για έναν άνθρωπο που δεν δίστασε να υπερβεί των προσωπικών του ιδεοληψιών για χάριν της αποφυγής μιας ακόμη εθνικής καταστροφής. Η συγκυβέρνηση με ΠΑΣΟΚ και ΝΔ το 1989, μπορεί να πλήγωσε ανεπανόρθωτα το ΚΚΕ αλλά βοήθησε στην αποφυγή μιας ακόμη οικονομικής καταστροφής της χώρας.
Μπορεί για κάποιους στα στερνά του να έκανε και λάθη. Ο χρόνος μαλακώνει τους ανθρώπους και όπως συνέβη και με τον μακαρίτη τον παππού μου, κάποτε κουράζεσαι από τον αγώνα. Όμως ακόμα και αυτά τα λάθη δεν ήταν από πονηριά, από οπορτουνισμό. Ούτε φυσικά θα μπορούσαν ποτέ να ακυρώσουν τους αγώνες του για την λευτεριά.
Σε μια εποχή όπου οι απαιτήσεις της θυμίζουν πολύ το σήμερα, ο Χαρίλαος Φλωράκης προχώρησε σε μια κίνηση που έμεινε ιστορική. Το «παιδί» του ο Συνασπισμός μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι για την χώρα, όπως και σήμερα θα προχωρούσε σε συγκυβέρνηση με την και το υπό τον κίνδυνο μιας χρεωκοπίας για την Ελλάδα, υπό την πρωθυπουργία του Ξενοφώντα Ζολώτα.
Οι εκλογές του 1989 δεν επεφύλασσαν κανένα νικητή καθώς κανένα κόμμα δεν έχει πλειοψηφία, ενώ τα πάθη είναι ενταμένα ανάμεσα σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ θυμίζοντας μέρες του παρόντος με τον ΣΥΡΙΖΑ στη θέση του κόμματος του Ανδρέα Παπανδρέου και την ίδια στιγμή τα κρατικά ταμεία είναι άδεια όπως και το 2017.
Το σταθεροποιητικό πρόγραμμα «δημοσιονομικής πειθαρχίας» του 1985 είχε προκαλέσει έντονη κοινωνική δυσφορία και κρίση στο εργατικό κίνημα, το οποίο άρχισε να αποστασιοποιείται από το ΠΑΣΟΚ. Η αποκάλυψη σκανδάλων, Κοσκωτά και άλλων, στα οποία φέρονταν αναμεμειγμένοι ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο στενός συνεργάτης του Μένιος Κουτσόγιωργας, προκάλεσε τη συγκρότηση μετώπου από τη Δεξιά μέχρι την Αριστερά με σύνθημα την «κάθαρση».
Ο Χαρίλαος Φλωράκης κατακεραύνωνε κατακεραύνωνε τα δυο κόμματα που εναλλάσσονταν στην εξουσία, αλλά και τα «ντολμαδάκια της Μαρίκας» είχαν άλλη άποψη..
Και έγινε το θαύµα: τα τρία κόµµατα (ΠAΣΟΚ, Ν∆, Συνασπισµός) συµφώνησαν να σχηµατίσουν «οικουµενική κυβέρνηση», µε πολιτικούς και πρωθυπουργό τον Ξενοφώντα Ζολώτα, να κυβερνήσει ως τον Ιανουάριο, να ξεκινήσουν οι, προφανώς άγονες, ψηφοφορίες για τον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας και αµέσως µετά να διαλυθεί η Βουλή, να προκηρυχθούν εκλογές.
Στόχος του Ξενοφώντα Ζολώτα ήταν να πείσει επιτέλους όλα τα πολιτικά κόμματα να συμφωνήσουν σε ένα ελάχιστο κοινό πρόγραμμα που συμπύκνωνε την έμμονη ιδέα του Καθηγητή από το 1924, όταν και έγινε ο νεότερος στη ιστορία Καθηγητής Οικονομικών.
Νομισματική σταθερότητα μαζί με γρήγορη οικονομική ανάπτυξη και εκβιομηχάνιση. Κάτι που το κατόρθωσε προσωρινά ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας την περίοδο 1955-1967, όταν η Ελλάδα σημείωσε ποσοστά ανάπτυξης του ΑΕΠ με τον «ιαπωνικό» ρυθμό του 6-7% ετησίως.
Σε στενή συνεργασία και με την υποστήριξη του Κων. Καραμανλή που έγινε πρωθυπουργός το 1955, προώθησε ένα επιτυχημένο μείγμα κρατικής παρέμβασης και αγοράς που μόνον η Ιαπωνία και η Νότιος Κορέα κατόρθωσαν να επιτύχουν.
Αποφασίστηκε σε σύσκεψη µε τον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας Χρήστο Σαρτζετάκη των Παπανδρέου - Μητσοτάκη - Φλωράκη, όπως ορίζει το Σύνταγµα: αν τα τριήµερα ανάθεσης διερευνητικών εντολών σε κάθε κόµµα δεν τελεσφορήσουν, τότε καλεί όλους τους αρχηγούς σε σύσκεψη µήπως και προκύψει λύση.
Ευτυχώς για την χώρα θα πουν πολλοί καθώς η κρίση που ερχόταν να τσακίσει την ελληνική οικονομία με μια ακόμη χρεοκοπία είχε πλέον αποφευχθεί με την συμβολή του Χαρίλαου Φλωράκη.
Η περίφημη απάντηση του στον Χρήστο Θεοχαράτο στο πλαίσιο του βιβλίου του. Η στιχομυθία είχε ως εξής:
«Πρόεδρε, μια – μια και ένας – ένας, η γενιά σου φεύγει. Έφυγε ήδη. Μετρημένοι είστε όσοι μένετε. Κι όμως, μετά από κάθε ξόδι, κοιτάς ίσα μπροστά και εκφράζεις την πίστη σου ότι ο σοσιαλισμός βρίσκεται στο δρόμο, ότι έρχεται! Από πού αντλείς την αισιοδοξία σου για την επιτυχία του αγώνα, αφού οι αγωνιστές – οι πολλοί αγωνιστές – βρίσκονται, πια, στο χώμα;».
Και κείνος απαντά:
«Οι ζευγάδες φεύγουν, μωρέ! Η σπορά μένει. Και φουντώνει. Και μεγαλώνει. Και καρπίζει. Και ρίχνει νέους σπόρους στη γη. Και οι κύκλοι επαναλαμβάνονται. Έτσι νόμιζε και η γενιά του 1912-1913 ότι είναι η τελευταία ηρωική γενιά. Και τι θα γίνει ο τόπος μόλις φύγει. Μα ήρθε η γενιά του '40, η νέα σπορά, και ανέβασε πιο ψηλά τη σημαία του αγώνα. Έτσι λέει κάθε γενιά – ταυτίζοντας τον εαυτό της με την ιστορία. Και λησμονά τη σπορά. Που έρχεται πολύ βαθιά από το παρελθόν και πηγαίνει πολύ βαθιά στο μέλλον. Βλέπεις, μωρέ, αυτά τα νιάτα γύρω σου, που νομίζεις πως είναι ξεστρατισμένα και συμβιβασμένα; Κούνια που σε κούναγε. Μόλις υπάρξει μια σπίθα, αυτά τα νιάτα θα γίνουν πυρκαγιά, θα γίνουν ηφαίστειο. Και θα αποδειχθούν καλύτερα από τη γενιά των πατεράδων τους και των παππούδων τους. Και θα σηκώσουν τη σημαία του αγώνα μέχρι τον ήλιο. Είναι η σπορά, σου λέω...» («ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΦΛΩΡΑΚΗΣ – Ο Λαϊκός Ηγέτης», τόμος Β΄, Χρήστου Θεοχαράτου).
Στη ζωή του είδε να καρφιτσώνουν στο πέτο του: Τα μετάλλια τιμής του ΕΛΑΣ και στρατιωτικής αξίας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Επίσης, το βραβείο Φιλίας των Λαών από τον Πρόεδρο του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ, το βραβείο Καρλ Μαρξ από το Συμβούλιο του Κράτους της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας και το βραβείο Δημητρόφ από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας.
Ιδιαίτερη στιγμή, η απονομή του βραβείου Λένιν το Σεπτέμβρη του 1984 από την Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης.
Ο Χαρίλαος Φλωράκης για τους Κομμουνιστές ήταν πάντα απλά ο Χαρίλαος. Ο παππούς που χάριζε την σοφία του μέσα από τα λεγόμενά του. Που άκουγε και συμβούλευε πάντα. Που γέμιζε τα απογεύματά με τις ιστορίες από το αντάρτικο... από τις σκληρές εικόνες του Εμφυλίου. Ένας απλός καθημερινός άνθρωπος που στο βλέμμα του κρυβόταν όλη η σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας και των αγώνων του λαϊκού κινήματος. Ήταν ο παππούς που κάποιοι έχασαν στους πολέμους... στον Χαρίλαο είδαν να ζωντανεύουν οι ιστορίες που έλεγαν οι παππούδες μας και τον έβλεπαν παρέα με τον Άρη, τον "Καβαλάρη" και άλλους...
Το μήνυμα του Χαρίλαου Φλωράκη 13 χρόνια μετά τον θάνατο του όπως και οι πράξεις του παραμένουν επίκαιρα.
Χαρίλαος Φλωράκης: «Ό,τι είχα το έδωσα με τη συγκεκριμένη δράση μου»
Στο αποχαιρετιστήριο σημείωμα που έγραψε ο Χαρίλαος Φλωράκης και παρέδωσε σε ανύποπτη στιγμή στην Αλέκα Παπαρήγα αναφέρει:
«Δεν το ονοματίζω τούτο το χαρτί διαθήκη για το λόγο ότι δεν έχω τίποτα να διαθέσω.
O,τι βιος είχα το έχω δώσει στο Κόμμα, στο Κόμμα στο ΚΚΕ με τα γνωστά σύμβολά του, τη Μαρξιστική - Λενινιστική ιδεολογία του, το πρόγραμμά του και τις αρχές του.
Πολιτικά δεν έχω επίσης τίποτα να αφήσω. O,τι είχα το έδωσα με τη συγκεκριμένη δράση μου. Να αφήσω πολιτικές ορμήνιες δεν το θεωρώ σοβαρό.
Θέλω να επιστρέψω, και να ταφώ στον τόπο που γεννήθηκα στο Παλιοζογλώπι και συγκεκριμένα στον Αηλιά για νάχω αγνάντιο. Ο τάφος να είναι απλός, μόνο να φραχτεί για να μην με ξεχώσουν τα αγρίμια.
Δε θέλω λόγους και στεφάνια. Αυτά να εκφραστούν με βοήθεια στο Κόμμα.
Γεια σας
Χαρίλαος Φλωράκης
Σεπτέμβρης 1994».