Με αυξημένη προσοχή παρακολουθούν εξειδικευμένοι επιστήμονες την έντονη σεισμική ακολουθία στην περιοχή των Κυκλάδων τα τελευταία 24ωρα η οποία έχει προκαλέσει ανησυχία στους κατοίκους του νοτιοδυτικού Αιγαίου. Οι σεισμολόγοι είναι επιφυλακτικοί για την πορεία του πρωτόγνωρου αυτού για την περιοχή φαινομένου, χωρίς να καθησυχάζονται.
Στην κοινή συνεδρίαση που είχαν σήμερα, Δευτέρα η Επιτροπή της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και η Επιτροπή Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ, η οποία διήρκησε για πάνω από 3 ώρες, οι επιστήμονες κατέληξαν στα πρώτα συμπεράσματα αποσυνδέοντας πρωτίστως τις διαδοχικές δονήσεις από την ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή. Ωστόσο, συνεχίζουν να είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι από το μπαράζ σεισμικών δονήσεων άνω των 4 Ρίχτερ μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού επισημαίνοντας πως το φαινόμενο είναι πιθανό να μην έχει εκτονωθεί ακόμα και να διαρκέσει εβδομάδες ακόμα και μήνες.
«Η ακολουθία δεν παρουσιάζει αποκλιμάκωση, μάλλον το αντίθετο, υπάρχει αύξηση και στη συχνότητα. Σε αυτή την περίπτωση δεν μπορούμε να είμαστε καθησυχαστικοί απλά είμαστε σε κάποια επιφυλακή» δήλωσε χαρακτηριστικά μετά το τέλος της συνεδρίασης των δύο επιτρόπων ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου της Αθήνας Βασίλης Καραστάθης.
Στη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή των Κυκλάδων και ειδικά στην περιοχή της Σαντορίνης και της Αμοργού, αναφέρθηκε ο Ευθύμιος Λέκκας, πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), που βρίσκεται στη Σαντορίνη, μιλώντας το απόγευμα της Δευτέρας 3/2 στο ΕΡΤΝews και τονίζοντας ότι δεν πρόκειται για ενεργοποίηση του ρήγματος που είχε δώσει τον μεγάλο σεισμό του 1956.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η σεισμική δραστηριότητα παραμένει αμείωτη και σήμερα, έχουμε αρκετά μεγάλα μεγέθη, της τάξεως των 4 έως 5 βαθμών. Είναι μεγέθη τα οποία γίνονται έντονα αισθητά στους κατοίκους του νησιού και βεβαίως αυτή η δραστηριότητα αναπτύσσεται προς τα βορειοανατολικά πια, δηλαδή κοντά στην Αμοργό.
Έτσι λοιπόν φαίνεται ότι έχουμε την ενεργοποίηση ρηγμάτων τα οποία δεν αντιστοιχούν στο ρήγμα που έδωσε τον μεγάλο σεισμό του 1956. Ούτως ή άλλως δεν μπόρεσε αυτό το ρήγμα να δώσει μεγάλο σεισμό γιατί έχει εκτονώσει πολύ μεγάλη ενέργεια του το 1956 και να γεμίσει πάλι ενέργεια. Θα πρέπει να περάσουν χιλιάδες χρόνια. Έχουμε λοιπόν την ενεργοποίηση μικρότερων ρηγμάτων προς τα βορειοδυτικά του ρήγματος της Αμοργού».
Διαφορές μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης
Συνέχισε λέγοντας πως: «Η δραστηριότητα περιορίζεται κοντά στην Αμοργό, συνεπώς αυτό είναι ένα θετικό στοιχείο, γιατί η Σαντορίνη είναι ιδιαίτερα ευάλωτη και τρωτή σε σχέση πάντα με την Αμοργό. Η Αμοργός έχει βραχώδεις σχηματισμούς, έχει λίγα κτίρια, δεν έχουμε μεγάλη έκταση, συνεπώς δεν ανησυχούμε, εάν τα επίκεντρα αυτά ήταν κοντά στην Σαντορίνη, η Σαντορίνη χαρακτηρίζεται από τους εντελώς αντίθετους παράγοντες και παραμέτρους.
Συνεπώς είναι ένα θετικό στοιχείο. Όπως επίσης θετικό στοιχείο είναι το γεγονός αυτό που αναλύσαμε και στην Επιτροπή, ότι η παρούσα σεισμική δραστηριότητα δεν έχει καμία μα καμία σχέση με τις εξελισσόμενες σεισμοηφαιστειακές διεργασίες στην Καλντέρα και στο Κολούμπο. Δεν συνδέονται αυτές οι δύο δραστηριότητες, είναι τελείως διαφορετικά πράγματα, τουλάχιστον μέχρι στιγμής.
Δεν υπάρχει σοβαρός λόγος ανησυχίας, βεβαίως είναι άνθρωποι που φοβούνται τους σεισμούς και αυτοί είναι φυσικό να απέρχονται από το νησί. Είναι εργαζόμενοι οι οποίοι εργάζονται κατά περιόδους στο νησί, οπότε και αυτοί φεύγουν από το νησί, ένας αριθμός.
Αλλά εγώ πιστεύω ότι το σύνολο των κατοίκων του νησιού, εκτός αν είναι σε ειδική κατηγορία, είναι πολύ ψύχραιμοι και συμπεριφέρονται πολύ καλά στους σεισμούς. Μάλιστα κατά τη διάρκεια της ημέρας είχαμε τέσσερις αρκετά μεγάλος σεισμός της τάξεως των 4,8 που έγιναν ιδιαίτερα αισθητοί. Η αντίδραση ήταν πολύ φυσιολογική και πολύ ψύχραιμη θα έλεγε κανένας».
Εκτόνωση του φαινομένου και οδηγίες
Ο κ. Λέκκας δήλωσε ότι: «Εάν είχαμε έντονο σεισμικό φαινόμενο θα υπήρχε γρηγορότερη απόσβεση, εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με έναν κύριο σεισμό ο οποίος είναι αρκετά πιο μεγάλος από τους υπόλοιπους και θα πηγαίναμε σε μία φάση γρήγορης απόσβεσης της σεισμικής δραστηριότητας. Εδώ έχουμε μια μακρόσυρτη ακολουθία με σεισμούς που φτάνουν μέχρι τα 5 Ρίχτερ και αυτό μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες ή αρκετές βδομάδες. Δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε την εξέλιξη της ακολουθίας χρονικά.
Τα δημόσια κτίρια είναι στη φάση ελέγχου, η αρμόδια υπηρεσία θα ελέγξει τα κτίρια. Από κει και πέρα, η Σαντορίνη χαρακτηρίζεται από έναν δομημένο ιστό όπου είναι σε ένα μεγάλο φάσμα. Δηλαδή από τα πολύ παλιά κτήρια, τα ερειπωμένα κτίρια, τα κτίρια που έγιναν τη δεκαετία του 60, του 70, του 80, τα σύγχρονα κτίρια, είναι όλο το φάσμα.
Γι’ αυτό και εμείς έχουμε δώσει την οδηγία προς τους κατοίκους, οι επιτροπές στις δύο επιτροπές έχουνε δώσει την οδηγία να μην κατοικούν μέσα σε σπίτια τα οποία είναι πολύ παλιά ή να μην διέρχονται έξω από ερειπωμένα ή εγκαταλελειμμένα κτίρια. Και βέβαια να προσέχουν να μην διέρχονται από περιοχές όπου έχουμε μορφολογικές ασυνέχειες και είναι δυνατόν να εκδηλωθούν κατoλισθητικά φαινόμενα».
Τα πιθανά σενάρια
Tέλος, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, επισήμανε πως: «Η Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου, η Επιτροπή Εκτίμησης Ηφαιστειακού Κινδύνου θα συνεδριάσει ξανά την Τετάρτη. Έχω κάνει πρόσκληση στα μέλη των δύο επιτροπών, 8 η ώρα το πρωί να συνεδριάσουμε, να δούμε τις εξελισσόμενες διεργασίες και από κει και πέρα δεν μπορούμε να προδιαγράψει τίποτα ως προς τη διάρκεια επαναλαμβάνω, γιατί το μέγεθος έχουμε πει ότι πολύ δύσκολα θα ξεπεράσει τα 5.5.
Ένα απίθανο σενάριο είναι να πάει μέχρι τα 6, όπου είναι η ελάχιστη πιθανότητα να εκδηλωθεί ένας τέτοιος σεισμός. Εγώ πιστεύω ότι μπορεί να έχουμε κάποιο σεισμό λίγο μεγαλύτερο από 5, ο οποίος θα συμβάλει στην ταχύτερη απόσβεση του φαινομένου.
Το λίγο πάνω από το 5 δεν θα έχει επίπτωση στη Σαντορίνη. Υπάρχει ένα σενάριο στα 5.5 όπου μπορεί να υπάρξουν κάποιες μικρές επιπτώσεις και βέβαια το σενάριο των 6 βαθμών, είναι ένα σενάριο που συγκεντρώνει ελάχιστες θα έλεγε κανένας πιθανότητες».
«Η σεισμικότητα είναι τεκτονική»
Η καθηγήτρια Γεωλογίας του ΕΚΠΑ, Εύη Νομικού η οποία βρίσκεται στο νησί της Σαντορίνης και παρακολουθεί το φαινόμενο μαζί με άλλους επιστήμονες μίλησε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΣΚΑΪ επισημαίνοντας ότι αυτή τη στιγμή έχει ενεργοποιηθεί το ρήγμα της Ανύδρου.
«Η Σαντορίνη έχει πολλά υποθαλάσσια ρήγματα. Μεγάλα τμήματα του βυθού μετακινούνται και δίνουν σεισμούς. Διανύουμε ένα τέτοιο φαινόμενο» είπε η κυρία Νομικού επισημαίνοντας ότι έχει ενεργοποιηθεί το ρήγμα της Ανύδρου. «Κοντά σε αυτό υπάρχει ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο ενεργό που λέγεται Κολούμπο» υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι οι επιστήμονες προσπαθούν να ερμηνεύσουν τη σχέση μεταξύ ηφαιστειότητας και τεκτονικής.
Η κυρία Νομικού ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει καμία ενεργοποίηση για το ηφαίστειο της Νέας Καμένης, το ηφαιστειογενές νησί στο κέντρο της καλδέρας της Σαντορίνης. Όσον αφορά το ηφαίστειο Κολούμπο που είναι ένα ενεργό ηφαίστειο που έδωσε μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη το 1650 διευκρίνισε ότι «δεν είμαστε σε θέση να πούμε ότι το ηφαίστειο έχει ενεργοποιηθεί» και συνέχισε λέγοντας ότι «όλοι οι μηχανισμοί γέννησης που έχουμε αναλύσει δείχνουν ότι η σεισμικότητα είναι τεκτονική».
«Μας προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον η περιοδικότητα. Δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν να έχουμε τόσες σεισμικές δονήσεις, κάθε 10-15 λεπτά» είπε η κυρία Νομικού. Επισήμανε επίσης ότι το συγκεκριμένο ρήγμα έχει μήκος περίπου 20 χλμ, άρα δεν μπορεί να δώσει σεισμό πάνω από 6 Ρίχτερ.
Συνολάκης: Δεν αποκλείεται σύνδεση των σεισμών στις Κυκλάδες και του ηφαιστείου στη Σαντορίνη
Μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 ο Κώστας Συνολάκης, καθηγητής Φυσικών Καταστροφών του Πανεπιστημίου Νότιας Καλιφόρνια, πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής για την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής στην Ελλάδα και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, αποκάλυψε ότι η επιστημονική κοινότητα δεν μπορεί ακόμη να απαντήσει ακόμα με βεβαιότητα σε αυτό το ερώτημα, όσο συνεχίζονται οι έρευνες από σεισμογράφους στον βυθό του νησιού.
Ο κ. Συνολάκης ανέφερε ότι στην ανάλογη σεισμική δραστηριότητα του 2011 οι δονήσεις, που κράτησαν περίπου έναν χρόνο, συνέβαιναν μέσα στην Καλδέρα ενώ τώρα οι σεισμοί γίνονται στην νησίδα Άνυδρο, ενώ εντόπισε και μεγάλες διαφορές στην προετοιμασία πληθυσμού και αρχών.
Επισήμανε πάντως ότι είτε υπάρξει μικρή έκρηξη είτε ενεργοποίηση του υποθαλάσσιου ρήγματος Ανύδρου, κατά πάσα πιθανότητα θα ακολουθήσει τσουνάμι, πράγμα που πρέπει να οδηγήσει όσους πολίτες τυχόν βρίσκονται κοντά σε παραλία, να απομακρυνθούν άμεσα από την ακτογραμμή.
Ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών του Πανεπιστημίου Νότιας Καλιφόρνια εκτίμησε ότι παρά τις σύγχρονες αντισεισμικές κατασκευές και τον μικρότερο κίνδυνο καταστροφών υποδομών, το «χειρότερο» σενάριο δόνησης άνω των 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, είναι κάτι «που δεν μπορεί να αποκλειστεί».
«Δεν θα γίνει μεγάλος σεισμός»
Με τη σειρά του ο σεισμολόγος, Θανάσης Γκανάς, μιλώντας το πρωί στον ΣΚΑΪ και στην εκπομπή «Αταίριαστοι» είπε ότι «υπάρχει μια τεκτονική τάφρος η οποία εκτείνεται από τη Σαντορίνη προς την Αμοργό. Η περιοχή της Αμοργού έδωσε το μεγάλο σεισμό του 1956, εκεί δεν υπάρχει κίνδυνος για νέο σεισμό, μεγάλο, δεν θα γίνει τέτοιος μεγάλος σεισμός για αρκετές δεκαετίες».
Επίσης, το γεγονός ότι η σεισμική ακολουθία απομακρύνεται από το νησί της Σαντορίνης προκαλεί ανακούφιση στους σεισμολόγους.