Ήταν 6 Απριλίου του 1914. Κυριακή του Πάσχα· όταν ξεκίνησε ένας από τους μεγαλύτερους διωγμούς Ελλήνων του 20ου αιώνα· αυτός των Θρακών. Η Ανατολική Θράκη, που αριθμούσε 300.000 Έλληνες, βρισκόταν υπό την κατοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η παρουσία των Ελλήνων στην περιοχή ενοχλούσε τους Τούρκους οι οποίοι επιθυμούσαν την απομάκρυνσή τους για να αποκτήσουν τον πλήρη έλεγχο της περιοχής. Ενέργειες όπως ο εμπορικός αποκλεισμός, η βαριά φορολογία, οι λεηλασίες και οι τρομοκρατικές επιθέσεις, προηγήθηκαν για την απάλειψη του ελληνικού στοιχείου.
Οι τακτικές τους επικεντρώθηκαν σε όλη τη θρακιώτικη περιφέρεια: στην Ανδριανούπολη, στην Αρκαδιούπολη, αλλά και στη Βιζύη, όπου υπήρχε μεγάλος αριθμός Ελληνορθόδοξων κατοίκων. Παρά τα εξαντλητικά αυτά μέτρα από τους Τούρκους, οι Θράκες παρέμειναν στον τόπο τους, γεγονός που οδήγησε τους πρώτους να εντείνουν τα μέτρα, με δολοφονίες, ομαδικές σφαγές, βασανιστήρια, εκτοπισμούς, και ένταξη σε τάγματα εργασίας. H 6η Aπριλίου του 1914 σηματοδότησε την απαρχή των συστηματικών διώξεων σε βάρος του Θρακικού Eλληνισμού από τους Tούρκους αναγκάζοντας τους Θρακιώτες να εγκαταλείψουν εν τέλει την Ανατολική Θράκη.
Ήταν Kυριακή του Πάσχα, αυτού, που στη μνήμη των Θρακιωτών έμεινε ως το «μαύρο Πάσχα των Θρακών».
Συνολικά 232.000 Θρακιώτες εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές εστίες τους και να καταφύγουν στην ελεύθερη Ελλάδα αλλά και σε χώρες του εξωτερικού. Άλλοι 96.000 οδηγήθηκαν στη Μικρά Ασία, σε τάγματα εργασίας. Από αυτούς, με τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, επέστρεψαν στις εστίες τους μόνο 50.000. Οι υπόλοιποι 46.000 πέθαναν από τις ασθένειες, τον υποσιτισμό και τις κακουχίες.
Τις απαρχές, βέβαια, των διωγμών του Θρακικού Ελληνισμού, τις βρίσκουμε στον χώρο της βόρειας Θράκης (Ανατολικής Ρωμυλίας), το 1906. Τότε που οι Βούλγαροι με την εθνικιστική τους μανία οργάνωσαν τις σφαγές και τις διώξεις στην Αγχίαλο και σε άλλες πόλεις σε βάρος του ελληνικού στοιχείου· που εξανάγκασαν πολλούς Έλληνες να καταφύγουν στην τουρκοκρατούμενη Ανατολική και Δυτική Θράκη, και τους περισσότερους στην ελεύθερη Ελλάδα.
Στο 7ο Παγκόσμιο Συνέδριο Θρακών που πραγματοποιήθηκε στο Διδυμότειχο τον Ιούνιο του 2006, αποφασίστηκε η καθιέρωση της 6ης Απριλίου ως Ημέρας Μνήμης της Γενοκτονίας του Θρακικού Ελληνισμού. Το όνειρο των απανταχού Θρακιωτών έγινε πραγματικότητα. Την 7η Ιουλίου του 2022 ψηφίστηκε σχετική διάταξη από τη Βουλή των Ελλήνων, και οι ψυχές των χιλιάδων Θρακών που θυσιάστηκαν αναπαύτηκαν. Βρήκαν δικαίωση. Αναγνωρίστηκαν οι θυσίες τους. Μια περιπετειώδης προσπάθεια χρόνων της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θρακικών Σωματείων, ολοκληρώθηκε πλέον και ουσιαστικά, με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος υπ’ αριθμ.1/14-01-2025 ΦΕΚ που αφορά στην οργάνωση εκδηλώσεων μνήμης την 6η Απριλίου, ως Ημέρας Μνήμης του Θρακικού Ελληνισμού.
