Μια τυπική ανάγνωση του Συναξαριστού μας φανερώνει μεταξύ των ονομάτων που παρελαύνουν και αυτά των Ουαλεντίνου και Βαλεντίνου. Η συχνότητα του πρώτου ονόματος έναντι του δεύτερου, φανερώνει ότι το δεύτερο όνομα αποτελεί παραφθορά του πρώτου. Επίσης απαντώνται αμφότερα τα ονόματα στον Δυτικό κόσμο και όχι στον Ανατολικό. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αποτελούν Αγίους της Εκκλησίας, αφού προ του Σχίσματος διακρατείται η ενιαία Εκκλησία, και οι Άγιοι Ανατολικού και Δυτικού κόσμου αμφότεροι είναι κοινώς αποδεκτοί.
Στις 14 Φεβρουαρίου απαντώνται δύο Άγιοι οι οποίοι φέρουν το όνομα Ουαλεντίνος. Ο πρώτος των Αγίων που φέρει το όνομα Ουαλεντίνος ήταν Πρεσβύτερος της Ρωμαϊκής Εκκλησίας, ο οποίος στα πλαίσια της διαδόσεως του Χριστιανισμού ασκούσε την ιερολογία του γάμου σε ζευγάρια που ένα πρόσωπο δεν είχε ενταχτεί στην χριστιανική λατρεία, ώστε μετά την ιερολόγηση του μυστηρίου να κατηχεί αυτά τα μέλη, και με αυτόν τον τρόπο να εδραιώνει την χριστιανική λατρεία σε οικογένειες. Μαρτύρησε στην πόλη της Ρώμης κατά τον διωγμό που εξεπόνησε κατά των Χριστιανών ο Αυτοκράτορας Κλαύδιος. Ο δεύτερος Άγιος που φέρει το όνομα Ουαλεντίνος είναι Επίσκοπος της πόλεως του Τέρνι. Σύμφωνα με τον βίο του ο Έπαρχος της πόλεως του Τέρνι παρουσίασε στον Άγιο Επίσκοπο την θυγατέρα του η οποία ήταν τυφλή, επιθυμώντας να δοκιμάσει την παρρησία του έναντι του Θεού των Χριστιανών. Η προσευχή του Επισκόπου Ουαλεντίνου είχε ως συνέπεια την θεραπεία της θυγατρός του Επάρχου, η οποία με το που άνοιξε τα μάτια της ερωτεύτηκε την μορφή του λυτρωτή της Επισκόπου. Όταν ο Έπαρχος της πόλεως του Τέρνι ζήτησε από τον Επίσκοπο της πόλεως να του ανταποδώσει το καλό που του έκανε, ο τελευταίος ζήτησε από τον Έπαρχο μέσα σε τρεις ημέρες να γκρεμίσει τα είδωλα και να επιβάλει ανεξιθρησκία στην πόλη του Τέρνι. Ο Έπαρχος όχι μόνο πραγματοποίησε την έκλυση του Επισκόπου, αλλά κατηχήθηκε και βαπτίστηκε και αυτός και η οικογένειά του. Ο Επίσκοπος του Τέρνι μαρτύρησε στην Ρώμη και αυτός κατά τις ημέρες του διωγμού του Αυτοκράτορος Κλαυδίου, και στο μαρτύριο του τον ακολούθησε και του συμπαραστάθηκε η θυγατέρα του Επάρχου, η αναβλέψασα χάριτι της προσευχής του Αγίου. Ο διωγμός του Κλαυδίου έλαβε χώρα τον 2ο αι. μ.Χ., και ήταν ένας από τους γενικούς διωγμούς που στιγμάτισαν την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο Μεσαίωνας στην Ευρώπη, και το ιστορικό στίγμα που αυτή δέχτηκε, αποτελεί τον προπομπό της κοσμικής εορτής του Αγίου Βαλεντίνου, όπως αυτή σήμερα νοείται. Στην Ευρώπη του Μεσαιώνος η οικογένεια επαναπροσδιορίζεται χάριτι της πανώλης που έφερε την ονομασία Μαύρος Θάνατος και χάριτι του κοινωνικού πλαισίου δημιουργίας της οικογενείας. Στην Ευρώπη του Μεσαιώνος απουσιάζει ο έρωτας, αφού η συμβαλλόμενη οικογένεια δεν πρέπει να υπερβαίνει την κοινωνική τάξη. Αντίστοιχα η ασθένεια που έχει μείνει στην ιστορία ως Μαύρος Θάνατος ήταν η αιτία της διαλύσεως της δυσκόλως δημιουργηθείσης οικογένειας. Η πανώλη του Μαύρου Θανάτου αποδεκάτισε τα δύο τρίτα του πληθυσμού της Δυτικής Ευρώπης με τους τοπικούς τροβαδούρους να δημιουργούν τραγούδια, στα οποία τοποθετείται ο σύζυγος να εύχεται να ζήσει αυτός και όχι η γυναίκα του, ενώ οι κοινωνίες που δεν είχαν θιγεί από την πανώλη ήσαν μισούμενες υπό πάντων. Αντιστάθμισμα στην χειμαζόμενη Ευρώπη του Μεσαιώνος έμενε να είναι το πρόσωπο του Αγίου Ουαλεντίνου ή Βαλεντίνου, με σκοπό την αναζήτηση του έρωτα και της οικογενειακής κανονικότητος. Αυτό το κομβικό σημείο αποτελεί την αρχή της εκοσμικεύσεως του προσώπου του Αγίου Βαλεντίνου, ένα πρόσωπο – αντιστάθμισμα σε μια ύστατη μορφή δυστυχίας.
Και εάν την εποχή του ευρωπαϊκού Μεσαιώνος το πρόσωπο του Αγίου Βαλεντίνου αποτελούσε παρηγοριά για τον άνθρωπο, σήμερα κάνουμε λόγο για την πλήρη εκοσμίκευση και την πλήρη εμποροποίηση του προσώπου του Αγίου Βαλεντίνου. Κάρτες, γλυκά, λουλούδια, εσώρουχα, γεύματα, εκπλήξεις, και οτιδήποτε άλλο μπορεί να δεχτεί η ανθρώπινη διανόηση, γίνονται τα μέσα ώστε την ημέρα της 14ης Φεβρουαρίου να πιστοποιηθεί ένα ανθρώπινο συναίσθημα που φέρει δύο ανθρώπους κοντά, και όλα αυτά σε μία παγκόσμια κλίμακα. Συνέπεια τούτου; Η κοινωνική αλλά και η θρησκευτική αλλοτρίωση. Η μεν κοινωνία αλλοτριώνεται διότι καταβαραθρώνει πρότυπα, η δε θρησκεία διότι αφήνεται στην υποτίμηση. Συνέπεια τούτου είναι ένα τόσο πολύ απλό συναίσθημα που φέρει κοντά δύο ανθρώπους, να διέρχεται από άλλες διελκυστίνδες βαλαντιακού χαρακτήρος. Και τούτο διότι, όταν ο έρωτας υπόκειται στην φθορά της οικονομίας, τότε συρρικνώνεται και υπόκειται στην μυωπικότητα. Και αυτό συμβαίνει σε κάθε μορφή έρωτα, αφού ο έρωτας αυτός από μόνος του καθίσταται πολυδιάστατος στη ανθρώπινη πορεία.
Αγαπητοί αναγνώστες του ανά οθόνης εντύπου, ο Ιερός Αυγουστίνος, Επίσκοπος Ιππώνος, για τα δεδομένα της εποχής του αναφέρει κάτι το πολύ πρωτοποριακό. Στην Πολιτεία του Θεού αναφερόμενος στην παρθενία των γυναικών, διατρανώνει ότι ακόμα κι αν διαρρηχθεί υπό το βάρος του μαρτυρίου ο παρθενικός υμένας των γυναικών, η ηθική στην υπόσταση υφίσταται, ενώ αντιθέτως η διολίσθηση του πνεύματος, είναι αρκετή να φέρει την διολίσθηση σε ολόκληρη την ανθρώπινη υπόσταση. Και μπορεί ο Άγιος Επίσκοπος της Ιππώνος, Αυγουστίνος, να αναφέρεται στην λαγνεία, αλλά και λαγνεία αποτελεί και η διολίσθηση στο χρήμα ώστε η ανθρώπινη υπόσταση να διολισθήσει στην διαφθορά.
Ατέχνως / του Αρχιμανδρίτη π. Ναθαναήλ Ι. Μπαρούση
Πηγή: