Στις ανατολικές πλαγιές του Βερμίου, πεντέμισι βορειοδυτικά έξω από την πόλη της Βέροιας βρίσκεται η Ιερά Μονή της Παναγίας Δοβρά.
Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και ιδιαίτερα πανηγυρίζει κατά την εορτή της Ζωοδόχου Πηγής, εξαιτίας του περίφημου θαυματουργού Αγιάσματος που υπάρχει στο χώρο απέναντι από το Καθολικό του Μοναστηρίου.
Αποτελεί μία από τις αρχαιότερες μονές της περιοχής και είναι κτισμένη ανάμεσα σε δύο λόφους, περιτριγυρισμένη από πυκνή βλάστηση. Ο χρόνος ιδρύσεως της μονής παραμένει άγνωστος, εικάζεται ότι ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα, ωστόσο οι πρώτες ασφαλείς μαρτυρίες για την λειτουργία της προέρχονται από έγγραφα του 17ου αιώνα. Η μονή έχει λειτουργήσει αδιαλείπτως μέχρι το 1822.
Η αρχική ονομασία έφερε την επωνυμία «Κουκουμητριώτισσα», ενώ αναφέρεται και ως «Ελεούσα» ή «Έξω Παναγιά».
Η μεγαλύτερη ιστορική στιγμή της μονής είναι συνδεμένη με την Ελληνική επανάσταση του 1821 και τους ηρωικούς αγώνες των μακεδόνων οπλαρχηγών και των κατοίκων της περιοχής. Κατά την περίοδο της Επαναστάσεως υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα εθνικά και θρησκευτικά κέντρα της περιοχής.
Εδώ στη Μονή μετά από συνάντηση οπλαρχηγών των περιοχών της Ημαθίας, Πέλλας, Κοζάνης, και Καστοριάς ανακηρύχθηκε ο αρματολός Τάσος Καρατάσος ή Γεροκαρατάσος ως γενικός στρατιωτικός αρχηγός των επαναστατημένων δυνάμεων.
Οχυρωμένοι στις 12 Μαρτίου 1822 ο Καρατάσος μαζί με άλλους συμπολεμιστές του, αγωνίστηκαν επιτυχώς εναντίον των Τούρκων στην μάχη της Δοβρά. Λίγο αργότερα στην εξέγερση του 1822 η μονή λεηλατήθηκε και κάηκε από τους Τούρκους, ενώ ο ηγούμενος της, ιερομόναχος Γεράσιμος, απαγχονίζεται. Ξαναχτίστηκε τελικά το 1844.
Το 1995 η μονή επανιδρύεται και λειτουργεί ως ανδρών μονή. Εντός της έκτασης της μονής λειτουργούν οι κατασκηνώσεις της μητροπόλεως καθώς και το εκπαιδευτικό Κέντρο Βυζαντινών Τεχνών (αγιογραφία, ψηφιδωτό, ξυλογλυπτική και συντήρηση).
Στη Μονή φυλάσσεται η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Δοβρά. Από το 2005 η αδελφότητα του μοναστηριού συνδέθηκε με τον νεοφανή Άγιο της Ρωσικής γης, Άγιο Λουκά τον Ιατρό και Θαυματουργό επίσκοπο Συμφερουπόλεως. Η Ιερά Μονή κατέχει ένα τεμάχιο Ιερού λείψανο του Αγίου.
Τα πολλά θαύματα και η έντονη παρουσία Του στο μοναστήρι και στην γύρω περιοχή έκαναν τον Άγιο αμέσως γνωστό και με την υποστήριξη ευλαβών χριστιανών εγείρεται η πρώτη μεγάλη εκκλησία προς τιμή του αγίου Λουκά του Ιατρού τουλάχιστον στην Ελλάδα μέσα στον χώρο της Ιεράς Μονής.
Κάθε Σάββατο τελείται Θ. Λειτουργία και κάθε Τρίτη το απόγευμα τελείται στον υπό κατασκευή Ιερό Ναό του Αγίου εσπερινός και παράκληση και έχει την ευκαιρία ο κάθε πιστός να προσκυνήσει τα χαριτόβρυτα λείψανά του.