Έντονο προβληματισμό έχει προκαλέσει στο Φανάρι η πρόταση του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας για σύγκληση της Πανορθοδόξου Συνόδου προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που έχουν προκύψει μεταξύ Μόσχας και Φαναρίου.
Η πρόταση ,σε μια περίοδο όπου πολλές ορθόδοξες Εκκλησίες ακολουθούν παράλληλες πορείες ,σύμφωνα με ιεράρχες, δεν πρόκειται να λύση κανένα πρόβλημα. Το αντίθετο θα προκαλέσει νέους τριγμούς καθώς είναι βέβαιο οτι θα απέχουν όλες οι Εκκλησίες οι οποίες είναι κοντά στο Πατριαρχείο Μόσχας. Και αυτό γιατί Πανορθόδοξη Σύνοδο συγκαλεί μόνο ο Οικουμενικός πατριάρχης.
Άλλωστε υπάρχει και το προηγούμενο με τη Σύνοδο του 2016 στην Κρήτη από την οποία απουσίαζαν η Μόσχα και τα Πατριαρχεία Αντιόχειας, Βουλγαρίας και Γεωργίας. Επί της ουσίας από τότε οριστικοποιήθηκε και το σχίσμα μεταξύ της ρωσικής Εκκλησίας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Το τελευταίο διάστημα η Αρχιεπισκοπή Αλβανίας τηρεί αποστάσεις από το Φανάρι προσπαθώντας να κρατήσει ισορροπίες.Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν έχει αναγνωρίσει την Εκκλησία της Ουκρανίας.
Ο 88χρονος Ιεράρχης, όπως αναφέρεται και στη σχετική ανακοίνωση της Αρχιεπισκοπής Αλβανίας, προτείνει την Πανορθόδοξη προκειμένου να λυθούν τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το ουκρανικό και την εισπήδησηστην Αφρική.
Η ανακοίνωση εκδόθηκε, όπως διευκρινίζεται, μεαφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα στο διαδίκτυο, η Εκκλησία της Αλβανίας διευκρινίζει ότι δεν πρόκειται να παρασυρθεί στη μέθοδο των αντεγκλήσεων, αναιρέσεων, προσβολών, ανακριβειών και μομφών, όπως επιχειρείται από αναρμοδίους λαϊκούς σε διαδικτυακούς τόπους.
Πιο συγκεκριμένα η αρχιεπισκοπή Αλβανίας επισημαίνει:
«Η κατ' Αλβανίαν Ορθόδοξος Εκκλησία, λοιπόν, δηλώνει προς πάσαν κατεύθυνσιν ότι δεν είναι διατεθειμένη να διαλαλεί στο διαδίκτυο και γενικά στα μέσα μαζικής ενημερώσεως τις απόψεις και τις κρίσεις της, σχετικά με τη στάση και τη συμπεριφορά άλλων τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και των Προκαθημένων τους.
»Τα επώδυνα εκκλησιαστικά προβλήματα που έχουν ανακύψει τα τελευταία χρόνια και προσφάτως στην Αφρική, με συνέπεια τις σαφείς ρωγμές στις σχέσεις των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και τη διάχυτη ανησυχία των 0ρθοδόξων πιστών, δεν λύνονται με τη μέθοδο των αλυσιδωτών αντιποίνων από συγκεκριμένες Εκκλησίες και με τη συλλογή συναινέσεων από τις υπόλοιπες δια των μέσων μαζικής ενημερώσεως.
»Η υπεύθυνη άποψη της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας διατυπώνεται στην επίσημη εκκλησιαστική αλληλογραφία, στις ανακοινώσεις της Αρχιγραμματείας και ευθέως θα κατατεθεί στο αρμόδιο όργανο, την Πανορθόδοξο Σύνοδο ή Σύναξη, η οποία, συμφώνως προς την αρχή της συνοδικότητος, είναι η μόνη δυναμένη να επιλύει βασικά προβλήματα και να εξασφαλίζει την ενότητα και την ειρήνη της ανά τον κόσμον Ορθοδόξου Εκκλησίας.
»Καθώς εντείνεται η πρωτοφανής συμφορά της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία και η ανείπωτη οδύνη των Ορθοδόξων πιστών κορυφώνεται, επιβάλλεται το ταχύτερον δυνατόν πανορθοδόξοςαντιμετώπισις. Πανορθόδοξος Σύνοδος, ως γνωστόν, συγκαλείται από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, συνέρχεται και ενεργεί, έστω και αν ορισμένες τοπικές Εκκλησίες απουσιάζουν, όπως συνέβη και με την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Κρήτη το 2016».
Η σύγκληση της Πανορθοδόξου Συνόδου ποτέ δεν ήταν μια εύκολη υπόθεση για το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Η πρώτη πραγματοποιήθηκε πριν από 100 χρόνια, το 1923 στην Κωνσταντινούπολη. Και ακολούθησε η Σύνοδος στο Άγιο Όρος το 1930. Το 1961, το 1963 και το 1964 πραγματοποιήθηκαν τρείς σύνοδοι στη Ρόδο.
Στη συνέχεια έγινε μία ακόμη το 1968 στο Ορθόδοξο Κέντρο του Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ της Ελβετίας.
Από τότε χρειάστηκε να περάσουν 48 χρόνια ώστε να καταλήξουμε στην Σύνοδο της Κρήτης τον Ιούνιο του 2016 όπου η Μόσχα επιχείρησε να την ασπαξιώσει.
Τότε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ,λόγω της στάσης ορισμένων Εκκλησιών είχε υποστηρίξει οτι δεν πρόκειται να συγκαλέσει άλλη φορά Πανορθόδοξη.