Το θέμα της ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία παίρνει για μια ακόμη φορά τεράστιες διαστάσεις.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι με νόμο επιχειρεί να θέσει εκτός νόμου την υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας η οποία υπάγεται στο Πατριαρχείο Μόσχας. Η συγκεκριμένη δομή είναι αντίθετη με την αναγνωρισμένη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Εκκλησία με επικεφαλής τον μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνειο.
Ο κ.Ζελένσκι επιχειρεί να βάλει φρένο, όπως λέει, στις αντιπατριωτικές κινήσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας που υπάγεται στη Μόσχα, θέτοντας την εκτός νόμου εφόσον συνεχίσει να υπακούει τις εντολές της Ρωσίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας αντιτάχθηκε επίσημα στον πόλεμο, και αποστασιοποιήθηκε από το Πατριαρχείο Μόσχας, ωστόσο το Κίεβο ανησυχεί ότι ενεργεί για τη διείσδυση Ρώσων πρακτόρων στα μετόπισθεν.
Ο λόγος που η κυβέρνηση αντιδρά με τον τρόπο αυτό είναι οτι τον τελευταίο μήνα οι ουκρανικές υπηρεσίες ασφαλείας πραγματοποίησαν εφόδους και έρευνες σε ορθόδοξες μονές και θρησκευτικά ιδρύματα, αναζητώντας δολιοφθορείς μεταξύ των ιερωμένων. Η ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας SBU έχει ανακρίνει δεκάδες ανώτατους κληρικούς, υποβάλλοντας ορισμένους από αυτούς σε ηλεκτρονικό τεστ αληθείας.Σύμφωνα με το πόρισμα της υπηρεσιών εντοπίστηκε έντυπο υλικό που αρνείται την ύπαρξη γηγενούς ουκρανικού πληθυσμού, ουκρανικής γλώσσας και αμφισβητεί το δικαίωμα της Ουκρανίας να υπάρχει σαν κράτος». Περισσότεροι από 30 ιερείς έχουν συλληφθεί από τον Φεβρουάριο για διοχέτευση πληροφοριών σε Ρώσους εισβολείς.
Σε τηλεοπτικό διάγγελμά του ο Ουκρανός πρόεδρος είπε ότι το νομοσχέδιο «θα καταστήσει αδύνατο σε θρησκευτικές οργανώσεις, που διατηρούν δεσμούς με κέντρα επιρροής στη Ρωσική Ομοσπονδία, να λειτουργούν στο ουκρανικό έδαφος. Θα εγγυηθούμε την πνευματική ανεξαρτησία και δεν θα επιτρέψουμε στη Ρωσία να χειραγωγεί τους Ουκρανούς και να υποσκάπτει εκ των έσω τη χώρα μας. Δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να χτίσει αυτοκρατορία μέσα στην ουκρανική ψυχή».
Η αντίδραση της Ρωσίας ήταν έντονη. Ένας εκπρόσωπος της ρωσικής εκκλησίας, ο Βλαντιμίρ Λεγκόιντα, έγραψε στο Telegram ότι η πρόταση του Ζελένσκι παραβιάζει τόσο το διεθνές δίκαιο όσο και την κοινή λογική. Ο Μεντβέντεφ ανέφερε «οι σημερινές ουκρανικές αρχές έχουν γίνει ανοιχτά εχθροί του Χριστού και της ορθόδοξης πίστης».
Να θυμίσουμε οτι ο Ονούφριος παρά τα φιλορωσικά του αισθήματα λόγω της εισβοής φρόντιασε να διαφωρίζει τη θέση του ζήτησε από τον Ρώσο Πρόεδρο να αποσυρθούν σε μια ασφαλή ζώνη οι στρατιωτικοί και οι πολίτες από τον τόπο των εχθροπραξιών στην Μαριούπολη.
«Είναι ποιμαντικό μου καθήκον να σας ζητήσω να δώσετε σε όλους που θέλουν να φύγουν από την πόλη της Μαριούπολης - και πολίτες και στρατιωτικούς - μια ευκαιρία» - τονίζει ο Μητροπολίτης Ονούφριος.
Περίπου τα δύο τρίτα των Ουκρανών προσδιορίζονται ως ορθόδοξοι χριστιανοί στις έρευνες κοινής γνώμης. Το ποσοστό αυτό δεν έχει αλλάξει πολύ εδώ και δεκαετίες, αλλά κατανέμεται διαφορετικά. Σταθερά λιγότεροι δηλώνουν πίστη στην εκκλησία που υπάγεται στη Μόσχα και ένας αυξανόμενος αριθμός προσεγγίζει την νέα αυτοκέφαλη ουκρανική εκκλησία. Την ίδια στιγμή πολλοί δηλώνουν απλώς ορθόδοξοι χωρίς να εκφράζουν προτίμηση σε κάποια από τις δύο εκκλησίες.