Τι θα σημαίνει το 2025 για τη Γάζα, την Ουκρανία, τους εμπορικούς πολέμους και την αφρικανική τεχνολογία; Από τις εκλογές στην ΕΕ έως την προεδρία του Τραμπ και την κλιματική διαταραχή, το 2025 διαμορφώνεται ως μια δύσκολη χρονιά.
Αλλά δεν είναι όλα τα νέα άσχημα...
Άμεση, δραματική αλλαγή επίκειται στις ΗΠΑ
Όχι το νέο έτος, αλλά ο... νέος πρώτος μήνας μπορεί να είναι εξαιρετικά σημαντικός. Ο Ντόναλντ Τραμπ θα γίνει ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ στις 20 Ιανουαρίου - ημέρα ορκωμοσίας - και έχει δεσμευτεί για άμεση, δραματική αλλαγή.
Ο νικητής Τραμπ αναμένεται να υπογράψει πολλές προεδρικές «εκτελεστικές εντολές» την Ημέρα της Ορκωμοσίας. Με το προεδρικό του στυλό, θα υπογράψει ένα σωρό χαρτιά στο μπαλκόνι του κτιρίου του Καπιτωλίου, κυριολεκτικά λίγες στιγμές μετά την ορκωμοσία του. Πιθανόν να αναιρέσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος της κληρονομιάς του Μπάιντεν και να δώσει το στίγμα της Αμερικής για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Είτε υπογράψει εντολές εκείνη τη στιγμή είτε τις επόμενες μέρες, ο Τραμπ έχει πει ότι θα «κάνει τα κεφάλια να γυρίζουν».
Ακόμη και πριν από την ορκωμοσία, το Κογκρέσο θα επιβεβαιώσει ή θα απορρίψει τις επιλογές της κυβέρνησης του Τραμπ. Θα ανακαλύψουμε τι θα γίνει με τις αμφιλεγόμενες επιλογές όπως αυτές των Πιτ Χέγκσεθ για το υπουργείο Άμυνας και Κας Πατέλ ως επικεφαλής του FBI.
Αναμένονται επίσης ριζοσπαστικές νέες μεταναστευτικές πολιτικές. Οι μαζικές απελάσεις που έχει υποσχεθεί θα υπόκεινται σε νομικές μάχες, αλλά αναμένεται ότι την ομάδα του Τραμπ θα αγωνιστεί σκληρά.
Θα υπάρξουν μαζικές αμνηστίες για όσους εμπλέκονται σε διαδηλώσεις, εξεγέρσεις ή ταραχές και πιθανότατα θα κυνηγήσει αυτούς που προσπάθησαν να τον εξοντώσουν.
Στη συνέχεια, οι διεθνείς προεκτάσεις του Trump 2.0: Ουκρανία, Μέση Ανατολή, κλίμα, εμπορικοί δασμοί.
Σχετικά με το κλίμα, η προσδοκία είναι ότι ο Τραμπ θα αποσύρει (και πάλι) τις ΗΠΑ από τις δεσμεύσεις του Παρισιού για το κλίμα, οδηγώντας έτσι την Αμερική στην μη τήρηση των στόχων μείωσης των εκπομπών άνθρακα.
Όσον αφορά στην Ουκρανία, είπε ότι θα μπορούσε να φέρει ειρήνη σε 24 ώρες. Θα δούμε, τελικά, πώς θα γίνει αυτό και σε ποιο βαθμό θα ωφελήσει τη μία ή την άλλη πλευρά.
Σε ό,τι αφορά στη Μέση Ανατολή, ο Τραμπ έχει πει ότι θα «γίνει κόλαση» εάν οι όμηροι δεν απελευθερωθούν από τη Γάζα μέχρι να αναλάβει τα καθήκοντά του. Πώς θα γίνει πράξη αυτή η απειλή; Κανείς δεν ξέρει.
Υπάρχει πιθανότητα ο συνδυασμός χαρακτηριστικών που καθορίζουν τον Ντόναλντ Τραμπ - απρόβλεπτος, συναλλακτικός, απειλητικός, αυθόρμητος - να παράγει αποτελέσματα που φαίνονται ελκυστικά τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Συμφωνίες που ο Μπάιντεν δεν θα μπορούσε ή δεν θα αναλάμβανε να κάνει.
Ας προετοιμαστούμε για έναν μήνα και ένα έτος τεράστιων συνεπειών.
Ευρώπη: Εκλογές, πολιτικές αναταραχές και ανατροπές
Η χρονιά θα ξεκινήσει με τη Γαλλία και τη Γερμανία, τα δύο μεγαλύτερα «θηρία» της Ευρώπης, να αντιμετωπίζουν πολιτική αβεβαιότητα.
Στο Βερολίνο, ο Φρίντριχ Μερτς είναι πιθανό να καταλήξει ως καγκελάριος της Γερμανίας, μετακινώντας τη χώρα του περισσότερο προς τα δεξιά.
Ο ίδιος, όπως και ένας αυξανόμενος αριθμός Ευρωπαίων πολιτικών, θα πει ότι προτεραιότητά του θα είναι ο έλεγχος της μετανάστευσης. Το ακροδεξιό AfD θα μπορούσε κάλλιστα να ακολουθήσει το ίδιο ρεύμα για να έρθει δεύτερο.
Το κοινοβουλευτικό αδιέξοδο της Γαλλίας σημαίνει ότι οι πολιτικοί της χώρας θα σκοντάφτουν σε μια συνεχή κακή διάθεση. Νέες εκλογές φαίνονται σίγουρες.
Ο Εντουάρ Φιλίπ, ο οποίος υπηρέτησε ως Γάλλος πρωθυπουργός υπό τον Μακρόν, θα αρχίσει να τοποθετείται ως διάδοχος του Εμμανουέλ Μακρόν στην προεδρία.
Με ενδιαφέρον θα παρακολουθήσουμε την Τζόρτζια Μελόνι, η οποία μπορείνα εξελιχθεί από μία «απλή» ηγέτης της Ιταλίας σε δίαυλο επικοινωνίας της Ευρώπης με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ένα άλλο άτομο στην κορυφή είναι η Κάγια Κάλλας, πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας, η οποία τώρα είναι επικεφαλής των εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ.
Οι εντάσεις μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου θα εξακολυθήσει, ενώ είναι άξια προσοχής τα σημεία ανάφλεξης στη Μολδαβία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η Ουγγαρία θα προκαλέσει περισσότερες διπλωματικές ταραχές.
Η Βουλγαρία θα υιοθετήσει το ευρώ, η Ρουμανία θα εκλέξει επιτέλους πρόεδρο... Και τα ταξίδια μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ θα γίνουν πιο δύσκολα καθώς ξεκινά το νέο σύστημα ταξιδιωτικών αδειών ETIAS.
Μέση Ανατολή: Κάθε άλλο παρά προβλέψιμες οι εξελίξεις
Αν τα εξαιρετικά γεγονότα του 2024 μας δίδαξαν ή μας θύμισαν κάτι, ήταν ότι η Μέση Ανατολή κάθε άλλο παρά προβλέψιμη είναι.
Το 2025 είναι πιθανό να είναι έτος εδραίωσης για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και το Ισραήλ μετά τα στρατιωτικά κέρδη των τελευταίων 12 μηνών και την απροσδόκητη πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία.
Ωστόσο, η κατάσταση ομηρίας παραμένει μια ανεπίλυτη και βαθιά οδυνηρή κατάσταση για τους Ισραηλινούς, και ο χρόνος τελειώνει εάν το αναφερόμενο αίτημα του Ντόναλντ Τραμπ για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα πραγματοποιηθεί πριν από την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου.
Παρά την πρόσφατη αισιοδοξία σχετικά με τις διαπραγματεύσεις, εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ. Αλλά η κατάπαυση του πυρός παραμένει πιθανή και αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να απελευθερωθούν οι 100 όμηροι που παραμένουν σε αιχμαλωσία.
Οποιαδήποτε εκεχειρία θα είναι πιθανώς προσωρινή, ωστόσο, υπάρχουν όλες οι ενδείξεις ότι οι ισραηλινές δυνάμεις θα παραμείνουν στη Γάζα, με τις εκκλήσεις για μόνιμη κατοχή να αυξάνονται μεταξύ των ακροδεξιών Ισραηλινών πολιτικών.
Υπάρχουν ελάχιστες ελπίδες για επικείμενη ανάπαυλα για τον λαό της Γάζας χωρίς να προτείνεται σχέδιο «επόμενης ημέρας». Και εάν η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα δεν βελτιωθεί δραματικά και γρήγορα, η διεθνής φήμη του Ισραήλ θα συνεχίσει να χειροτερεύει καθώς το Διεθνές Δικαστήριο εξετάζει κατηγορίες για γενοκτονία.
Η πρόσφατη κλιμάκωση των επιθέσεων από τους υποστηριζόμενους από το Ιράν, Χούθι, στην Υεμένη έχουν προκαλέσει μικρή υλική ζημιά στο Ισραήλ, αλλά έχουν δημιουργήσει νέα αβεβαιότητα σε άλλο μέτωπο. Ο Νετανιάχου μπαίνει σίγουρα στον πειρασμό να χτυπήσει ένα αποδυναμωμένο Ιράν, τόσο για να αποτρέψει τους Χούθι όσο και για να υποβαθμίσει το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, αλλά μπορεί να αποθαρρυνθεί αν δεν λάβει υποστήριξη από τον επερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ.
Ωστόσο, αυτός ο πειρασμός μπορεί να γίνει πολύ μεγάλος εάν η Τεχεράνη επιχειρήσει να επιταχύνει το πυρηνικό της πρόγραμμα ως τρόπο αναπλήρωσης της απώλειας του συμμάχου του Άσαντ στη Συρία και την υποβάθμιση της Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Η υγεία και η εξουσία του ηλικιωμένου Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν αποτέλεσαν πηγή πολλών εικασιών τους τελευταίους μήνες, έτσι αυτό είναι κάτι που πρέπει να παρακολουθούμε στενά.
Οι νέοι ηγέτες της Συρίας θα χρειαστεί να σταθεροποιήσουν τη χώρα και να συγκεντρώσουν τις διάφορες θρησκευτικές και μαχητικές φατρίες, διαφορετικά η ευφορική αισιοδοξία που παρατηρείται μετά την ανατροπή του Άσαντ κινδυνεύει με έναν νέο εμφύλιο πόλεμο.
Και τέλος, τόσο ο Τραμπ όσο και ο Νετανιάχου έχουν εκφράσει τις ελπίδες τους για μια συμφωνία εξομάλυνσης Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ και σίγουρα θα ήταν ένα τεράστιο όφελος για τον τελευταίο καθώς προσβλέπει στην επανεκλογή του το 2026.
Ο Τραμπ θα αμφισβητήσει την Κίνα και η Κίνα θα αμφισβητήσει την παγκόσμια τάξη
Η δυναμική στον ανταγωνισμό Κίνας-ΗΠΑ θα μπορούσε πραγματικά να επιταχυνθεί τον επόμενο χρόνο, εάν ο Ντόναλντ Τραμπ εφαρμόσει τις εμπορικές του απειλές.
Πριν οι Αμερικανοί προσέλθουν στις κάλπες, ο Τραμπ απείλησε να επιβάλει δασμούς 60% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα, κάτι που θα μπορούσε να πυροδοτήσει παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο και οικονομική κατάρρευση.
Στις εκλογές, έχει πει ότι σχεδιάζει ένα επιπλέον 10% επιπλέον των υφιστάμενων δασμών στα κινεζικά προϊόντα. Το Πεκίνο προετοιμάζεται για προβλήματα και έχει ήδη εμπλακεί σε αντίποινες εμπορικές ενέργειες με τις ΗΠΑ.
Διπλωματικά, ενώ γίνονται προσπάθειες να ανατραπεί η ταραχώδης σχέση Ηνωμένου Βασιλείου-Κίνας, είναι πιθανό ότι οι κατασκοπευτικές κατηγορίες και οι κατηγορίες για κινεζική πολιτική παρέμβαση -την οποία το Πεκίνο αρνείται κατηγορηματικά- θα συνεχίσουν να δοκιμάζουν και τις δύο χώρες.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Ντέιβιντ Λάμι επισκέφθηκε το Πεκίνο το 2024 και η καγκελάριος Ρέιτσελ Ριβς αναμένεται να έρθει τον Ιανουάριο.
Στην Ασία και σε όλο τον κόσμο, η αυξανόμενη δύναμη της Κίνας παραμένει μείζον ζήτημα. Η επιρροή της φτάνει βαθιά στις χώρες του «Παγκοσμίου Νότου». Πολλοί είναι ανοιχτοί σε κινεζικές πρωτοβουλίες για εμπορική, τεχνική και διπλωματική υποστήριξη.
Στη μέση αυτής της μεγάλης παγκόσμιας αναμόρφωσης, η Κίνα, η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν αμφισβητούν την υπό την ηγεσία των ΗΠΑ παγκόσμια τάξη που βασίζεται σε κανόνες.
Αξίζει να παρακολουθήσουμε το πώς αυτές οι χώρες θα αλληλοβοηθούνται, διπλωματικά, στρατιωτικά και οικονομικά. Μπορεί να έχουν λίγα κοινά. Αλλά όλες έχουν την επιθυμία να δουν μια εναλλακτική στην ηγεμονία της Δύσης.
Οι μάχες στην Ουκρανία θα σταματήσουν οριστικά το 2025
Πολλοί λένε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία θα τελειώσει το 2025. Ή ίσως με μεγαλύτερη ακρίβεια: Οι μάχες θα σταματήσουν και η σύγκρουση θα παγώσει.
Και οι δύο πλευρές έδειξαν πρόσφατα την προθυμία τους να κάνουν παραχωρήσεις προκειμένου να επιτευχθεί μια ειρηνευτική συμφωνία. Ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy είπε στο Sky News ότι θα ήταν πρόθυμος να παραχωρήσει εδάφη, ενώ ο Βλαντιμίρ Πούτιν είπε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να συμβιβαστεί.
Είναι μια δραματική αλλαγή που επέφερε η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Οι συνομιλίες και η συμφωνία φαίνονται αναπόφευκτες. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα βέβαια, η Ρωσία θα το παρουσιάσει ως νίκη.
Το Κρεμλίνο θα ελπίζει να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις πριν από τις 9 Μαΐου, που σηματοδοτεί την 80ή επέτειο από τη νίκη της Σοβιετικής Ένωσης επί της ναζιστικής Γερμανίας. Στόχος θα είναι η διπλή γιορτή.
Όμως τα προβλήματα δεν θα τελειώσουν εκεί για τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Με τον αυξανόμενο πληθωρισμό, τη διολίσθηση του ρουβλίου και την αδύναμη παραγωγικότητα, η οικονομία θα είναι η επόμενη μάχη.
Στην Αφρική, περισσότερες διαμαρτυρίες, περισσότερες κλιματικές καταστροφές και περισσότερη τεχνολογία
Η χρονιά τελειώνει με την οικοδόμηση κινημάτων διαμαρτυρίας στη Μοζαμβίκη, την Αγκόλα και την Κένυα. Οι καταστολές των αντικυβερνητικών διαδηλωτών έχουν οδηγήσει σε θανάτους που τροφοδοτούν περαιτέρω διαφωνίες.
Το καιρικό φαινόμενο Ελ Νίνιο οδήγησε την ξηρασία σε νέα επίπεδα στη νότια Αφρική φέτος και ώθησε μια εποχή κυκλώνων που ξεκίνησε νωρίς με τον θανατηφόρο κυκλώνα τσίντο στη Μαγιότ. Αν και το Ελ Νίνιο εξαφανίστηκε το καλοκαίρι, πολλές χώρες θα συνεχίσουν να υφίστανται τις επιπτώσεις του το νέο έτος λόγω, μεταξύ άλλων και των σοβαρών ελλείψεων τροφίμων.
Η Αφρική φέρει ήδη το κύριο βάρος της κλιματικής αλλαγής, και με τον πλανήτη να γίνεται όλο και πιο ζεστός, σκληρά πιο ακραία καιρικά φαινόμενα είναι στο δρόμο για να χτυπήσουν τα σπίτια, την υγεία και τα μέσα διαβίωσης.
Ωστόσο, δεν είναι όλες οι ειδήσεις αρνητικές.
Η τεχνολογική καινοτομία στην Αφρική αναμένεται να συνεχιστεί καθώς οι νέοι βρίσκουν τρόπους να επιβιώσουν και να εξελιχθούν σε δύσκολες αγορές εργασίας και με αυξανόμενο κόστος ζωής.
Πηγή: skai.gr