Με θέμα την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ασφάλειας με 800 δισ. ευρώ και τον τρόπο που θα στηρίξει πλέον η Ευρώπη την Ουκρανία, συνέρχεται σήμερα στις Βρυξέλλες η Έκτακτη Σύνοδος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρουσία και του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.
Αρχικά ο πρωθυπουργός θα συμμετέχει στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Εκεί υπάρχει μια πρωτοβουλία προκειμένου να υπογραφεί από όλους τους ηγέτες, που συμμετέχουν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, μία διακήρυξη όπου εκεί θα ομονοούν στον χαρακτήρα του κατεπείγοντος για το θέμα της ενίσχυσης της συλλογικής ευρωπαϊκής άμυνας.
Και αυτό γιατί στην σημερινή έκτακτη ευρωπαϊκή Σύνοδο, η οποία και θα ακολουθήσει, θα τεθεί επί τάπητος η αμυντική ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία. Ως προς το πρώτο θέμα, ο πρωθυπουργός αναμένεται να υπογραμμίσει ότι θα πρέπει να ληφθούν τολμηρά φιλόδοξα μέτρα, τα οποία θα συσχετίζονται ακριβώς με αυτόν τον πολύ σημαντικό χαρακτήρα του κατεπείγοντος για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας.
Ένα δεύτερο είναι τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για τις αμυντικές επενδύσεις. Είναι κάτι το οποίο όλο το τελευταίο διάστημα υπενθυμίζει ο κ. Μητσοτάκης στα ευρωπαϊκά συμβούλια. Παράλληλα, αναμένεται να συζητηθεί το σχέδιο, το οποίο έχει καταθέσει η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Και εκεί μια πολύ σημαντική παράμετρο στην οποία εστιάζει η ελληνική πλευρά είναι η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες. Να υπάρχει δηλαδή ισότιμη μεταχείριση των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο θέμα των τελευταίων εξελίξεων για την Ουκρανία αυτό που θα υπογραμμίσει ο κ. Μητσοτάκης είναι ότι θα πρέπει όλοι οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες να έχουν μια ενιαία φωνή, γιατί αυτό ισχυροποιεί την παρεμβατικότητα τους. Και αυτό γιατί και σε προηγούμενες Συνόδους υπήρχαν διαφοροποιήσεις.
Θα υπογραμμίσει ο πρωθυπουργός ότι θα πρέπει να υπάρχει αμερικανική στήριξη στις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και βεβαίως να παραμείνει αυτός ο δίαυλος επικοινωνίας με την αμερικανική πλευρά στο κομμάτι του να επιτευχθεί μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη, αλλά και να συνεχιστεί η στήριξη όλων των κρατών μελών προς την Ουκρανία και παράλληλα στο κομμάτι της αμυντικής θωράκισής της.
Διχασμός στους κόλπους της Ένωσης
Δυσοίωνο είναι το κλίμα στην έκτακτη Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη σκιά του ρήγματος της Ευρώπης με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το ουκρανικό ζήτημα, η ομοφωνία είναι ένα παζλ για δυνατούς λύτες, καθώς παραμένουν τα μόνιμα αγκάθια των αντιδραστικών χωρών, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας. Παράλληλα, φαίνεται πως υπάρχει διαφωνία και στους κόλπους της ιταλικής κυβέρνησης Μελόνι, με δύο υπουργούς να διαφωνούν για το θέμα της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Οι 27 προσέρχονται και πάλι προσπαθώντας να βρουν χρυσή τομή, χωρίς όμως να το πετυχαίνουν, καθώς πέρα από τις χώρες που ήδη γνωρίζουμε ότι έχουν μια φιλορωσική στάση, φαίνεται πως υπάρχουν διαφωνίες και στα εσωτερικά των πολιτικών κομμάτων μέσα στην ίδια τη χώρα, εν προκειμένω στην Ιταλία, όπου ο υπουργός Οικονομικών της χώρας μιλάει για βιαστικό και άνευ λογικής σχέδιο άμυνας της Ευρώπης, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι λέει ότι υπάρχει ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας.
Την ίδια στιγμή, απ’ ό, τι φαίνεται, δεν θα δοθούν συμπεράσματα μέχρι το τέλος. Εάν δηλαδή δεν καταφέρουν να πείσουν με κάποιο τρόπο την Ουγγαρία και τη Σλοβακία και είτε θα υιοθετηθούν συμπεράσματα με υποσημείωση μη αποδοχής τους από δύο κράτη μέλη, είτε ο Αντόνιο Κόστα, ο οποίος ηγείται του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θα προχωρήσει σε δήλωση εκ μέρους των 25, κάτι το οποίο θα γίνει για πρώτη φορά.
Όλοι απεύχονται να γίνει κάτι τέτοιο, δηλαδή τόσο σημαντική διαφοροποίηση, αλλά ο χρόνος πιέζει καθώς οι διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα κάτω από αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες.
Οι θέσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Στο σχέδιο συμπερασμάτων που εκπόνησε το Ευρωπαϊκό Συμβουλίου, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, ως προς την τελική ατζέντα των θεμάτων που θα συζητηθούν, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει εκ νέου τη συνεχή και ακλόνητη υποστήριξή του στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας, τονίζοντας πως «ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει ευρύτερες συνέπειες για την ευρωπαϊκή και διεθνή ασφάλεια. Από την έναρξη του πολέμου, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα μέλη της κράτη έχουν, μαζί με τους εταίρους και συμμάχους τους, υπογραμμίσει την ανάγκη να δοθεί τέλος σε αυτόν μέσω μιας συνολικής, δίκαιης και διαρκούς ειρήνης που θα βασίζεται στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του Χάρτη και του διεθνούς δικαίου». Αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γίνεται γνωστό ότι «ενόψει της νέας δυναμικής των διαπραγματεύσεων που θα πρέπει να οδηγήσουν σε μια τέτοια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία των ακόλουθων αρχών: α) δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία, β) δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις που επηρεάζουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς την Ευρώπη συμμετοχή. Η ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ευρώπης και η παγκόσμια ασφάλεια είναι αλληλένδετες. Η επίτευξη της «ειρήνης μέσω της ισχύος» απαιτεί η Ουκρανία να βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση, με τις δικές της ισχυρές στρατιωτικές και αμυντικές ικανότητες να αποτελούν ουσιαστική συστατικό στοιχείο. Αυτό ισχύει πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου».
Παράλληλα, γίνεται γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτικές και προβλέψιμες οικονομική στήριξη. Το 2025, θα παράσχει στην Ουκρανία 30,6 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το Συμβούλιο εξετάζει τις εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με την παροχή στρατιωτικής υποστήριξης προς Ουκρανία, «ιδίως την παράδοση αντιαεροπορικής άμυνας συστημάτων, πυρομαχικών και πυραύλων, την παροχή της απαραίτητης εκπαίδευσης και εξοπλισμού». Παράλληλα, υπό το πρίσμα των διαπραγματεύσεων «η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη είναι έτοιμα να συμβάλουν περαιτέρω στις εγγυήσεις ασφαλείας που βασίζονται με βάση τις αντίστοιχες αρμοδιότητες και ικανότητές τους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μεταξύ άλλων με τη διερεύνηση της πιθανής χρήσης της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας», με τις εγγυήσεις ασφαλείας να λαμβάνονται σε συνεννόηση με την Ουκρανία, όπως και εταίρους του ΝΑΤΟ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει «ότι κάθε στρατιωτική στήριξη καθώς και οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία θα παρέχονται με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών κρατών μελών».
Στο δεύτερο σκέλος που αφορά την Ευρωπαϊκή Άμυνα, στόχος της Ευρώπης, όπως επισημαίνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και θα συζητηθεί στην αυριανή, έκτακτη Σύνοδο, αλλά και όπως παρουσιάστηκε από το Σχέδιο για τον «επανεξοπλισμό της Ευρώπης», από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λαιεν πρέπει «να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις ποσότητες και στις επιταχυνόμενο ρυθμό που απαιτείται. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην τόνωση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητα». Η Επιτροπή, προσδιορίζει τον ακόλουθο πρώτο κατάλογο τομέων προτεραιότητας για δράση σε επίπεδο ΕΕ στον τομέα δυνατοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη «τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σε σύμφωνα με τις εργασίες που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Οργανισμού και σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ: αεράμυνα και πυραυλική άμυνα- πυροβολικό πυραύλων και πυρομαχικών, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συστήματα κατά των μη επανδρωμένων αεροσκαφών- στρατηγικοί καταλύτες, μεταξύ άλλων σε σχέση με το διάστημα και την προστασία κρίσιμων υποδομών- στρατιωτική κινητικότητα- κυβερνοχώρος- τεχνητά νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος, ενώ υπογραμμίζει ότι η προστασία και η άμυνα των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει επίσης ότι μια ισχυρότερη και ικανότερη Ευρωπαϊκή Ένωση σε στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας «θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική προς το ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας». Καλεί τα κράτη μέλη που είναι επίσης σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ «να συντονιστούν ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με εταίρους εκτός ΕΕ».
Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένει με ενδιαφέρον τη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής Άμυνας, συμπεριλαμβανομένων των περαιτέρω στοιχείων της που αποσκοπούν στην ουσιαστική ενίσχυση της χρηματοδότησης για την ευρωπαϊκή άμυνα και να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάσης, θέματα που θα συζητηθούν στις συνόδους του Μαρτίου και του Ιουνίου.
Με πληροφορίες από ertnews.gr