Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επισκέπτεται από σήμερα το Παρίσι σε μια σπάνια επίσημη επίσκεψη, με τον Γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν να αναμένεται να τον πιέσει ώστε να περιοριστούν οι εμπορικές διαφορές μεταξύ Κίνας και ΕΕ και να τον πείσει να χρησιμοποιήσει την επιρροή του στη Ρωσία αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Κανένας από τους δύο στόχους δεν φαίνεται να είναι εύκολος, καθώς η επίσκεψη του Σι πραγματοποιείται την ώρα που η ένταση μεταξύ της χώρας του και της ΕΕ οξύνεται.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η φιλικά προσκείμενη στάση της Κίνας και οι κατηγορίες ότι στηρίζει με υλικά τη Ρωσία, έχουν διαμορφώσει σε μία διαφορετική βάση τις σχέσεις της ασιατικής υπερδύναμης με την Ευρώπη, αλλά και τις ΗΠΑ.
Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Το περιβάλλον της Ευρώπης για την Κίνα έχει μετατραπεί σε -σχεδόν- εχθρικό, παρ' ότι οι απόψεις των ευρωποαϊκών κρατών διίστανται, ανάλογα -πάντα- και με τα συμφέροντα. Η σύγκρουση για εμπορικούς λόγους, ιδιαίτερα για τις τεχνολογίες της «πράσινης ενέργειας», είναι πιο πιθανή παρά ποτέ, την ίδια στιγμή που στις ΗΠΑ αυξάνεται η ένταση και οι καταγγελίες περί κινεζικής κατασκοπείας..
Το προηγούμενο διάστημα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε έρευνες για τις ανεμογεννήτριες της Κίνας και την προμήθεια ιατρικού εξοπλισμού και έκανε έφοδο στα γραφεία της κινεζικής εταιρείας κατασκευής εξοπλισμού ασφαλείας Nuctech στο πλαίσιο έρευνας για επιδοτήσεις. Η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο τις τελευταίες ημέρες συνέλαβαν επίσης ή απήγγειλαν κατηγορίες σε τουλάχιστον έξι άτομα για φερόμενη κατασκοπεία και συναφή εγκλήματα που συνδέονται με την Κίνα.
Πίσω από αυτές τις εξελίξεις εντείνονται οι διεργασίες που «οδηγούν» σε ένα συμπέρασμα: Ότι η εμπορική αντιπαράθεση ΕΕ και Κίνας είναι σχεδόν δεδομένη.
Πρώτη στάση η Γαλλια
Το Παρίσι στηρίζει την ευρωπαϊκή έρευνα για τις εξαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων από την Κίνα και τον Ιανουάριο το Πεκίνο ξεκίνησε έρευνα για τις εισαγωγές μπράντι - που κατά κύριο λόγο προέρχεται από τη Γαλλία-μια κίνηση που θεωρήθηκε ευρέως ως αντίποινα στις ευρωπαϊκές έρευνες.
Αυτή είναι η πρώτη επίσκεψη του Κινέζου προέδρου στην Ευρώπη από το 2019 και μετά τη Γαλλία, από την Τετάρτη ως την Παρασκευή, θα επισκεφθεί τη Σερβία και την Ουγγαρία, δύο χώρες που διατήρησαν στενούς δεσμούς με τη Μόσχα μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Τον Σι θα υποδεχθεί στις 16:00 (τοπική ώρα, 17:00 ώρα Ελλάδας) ο Γάλλος πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ.
Αύριο Δευτέρα θα γιορτάσει τα 60 χρόνια διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Γαλλίας και Κίνας και θα έχει συναντήσεις με τον Μακρόν αλλά και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Ολυμπιακή εκεχειρία»
Σε άρθρο του στην οικονομική εφημερίδα La Tribune σήμερα ο Γάλλος πρόεδρος αναγνωρίζει ότι οι Ευρωπαίοι δεν συμφωνούν στην στρατηγική που πρέπει να υιοθετήσουν για να αντιμετωπίσουν τον εμπορικό ανταγωνισμό από την Κίνα, διότι «κάποιοι παράγοντες εξακολουθούν να θεωρούν την Κίνα μια αγορά ευκαιριών», την ώρα που αυτή «εξάγει μαζικά προς την Ευρώπη».
Ο Μακρόν ζητεί επίσης «να προστατευθεί καλύτερα η εθνική μας ασφάλεια», «να είμαστε πολύ πιο ρεαλιστές στην υπεράσπιση των συμφερόντων μας» και να «πετύχουμε την ανταποδοτικότητα».
Εξάλλου ο Γάλλος πρόεδρος σκοπεύει να ζητήσει από την Κίνα να στηρίξει «την ολυμπιακή εκεχειρία» με αφορμή τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι το καλοκαίρι.
Η Γαλλία επιθυμεί τουλάχιστον να διασφαλίσει ότι η Κίνα, βασική σύμμαχος του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, δεν θα στηρίξει ξεκάθαρα τον πόλεμό του εναντίον του Κιέβου.
«Καθώς η Κίνα είναι ένας από τους βασικούς εταίρους της Ρωσίας, στόχος μας είναι να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στη Μόσχα για να αλλάξει τους υπολογισμούς της Ρωσίας και να συμβάλλει στην επίλυση της σύγκρουσης», επεσήμανε το Μέγαρο των Ηλυσίων.
Ο Μακρόν είχε μεταφέρει αυτό το μήνυμα κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Κίνα πέρυσι, με μέτρια αποτελέσματα.
Την Τρίτη ο Γάλλος πρόεδρος θα επισκεφθεί με τον Κινέζο ομόλογό του, μαζί με τις συζύγους τους, τα Πυρηναία, μια περιοχή που του είναι ιδιαίτερα αγαπητή, καθώς είναι ο τόπος καταγωγής της γιαγιάς του από την πλευρά της μητέρας του.
Η κίνηση αυτή αντικατοπτρίζει την απόφαση του Σι να παραστεί με τον Μακρόν σε τελετή τσαγιού στην παλιά οικία του πατέρα του στην πόλη Γκουανγκζού.
Οι συναντήσεις στη Γαλλία
Ο Κινέζος ηγέτης πρόκειται να συναντηθεί τη Δευτέρα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μαζί με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Στις συναντήσεις του, ο Σι Τζινπίνγκ σκοπεύει να δώσει το μήνυμα ότι οι αιτιάσεις κατά της Κίνας είναι επικίνδυνες για την Ευρώπη, απορρίπτοντας τις ευρωπαϊκές ανησυχίες για την υποτιθέμενη πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και τις επιδοτήσεις της Κίνας. Αντ’ αυτού θα τονίσει τον ρόλο που μπορούν να παίξουν τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα στις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προσπάθειες για τη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η στάση του Σι Τζινπίνγκ δεν θα διαφοροποιηθεί σε σχέση με την τελευταία συνάντηση που είχε στο Πεκίνο με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Τότε, μάλιστα, Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν κατηγορήσει τον Σολτς για την ήπια στάση που είχε επιδείξει απέναντι στον Κινέζο πρόεδρο.
Η Φον ντερ Λάιεν αναζητεί τρόπους να αντιμετωπίσει τις εμπορικές στρεβλώσεις πριν από τις κοινοβουλευτικές εκλογές της ΕΕ τον Ιούνιο, λένε οι παρατηρητές.
Καθοριστική θεωρείται η συνάντηση του Σι Τζινπίνγκ με τον Εμανουέλ Μακρόν. «Η Γαλλία έχει χτίσει αυτή τη φήμη ότι είναι ένας αρκετά ανεξάρτητος παράγοντας στην ΕΕ και πρόθυμος να δημιουργήσει χώρο με τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Chong Ja Ian, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης. «Ο Σι μπορεί να θέλει να εργαστεί με τον Μακρόν για να δει αν μπορεί να εξασφαλίσει μεγαλύτερη απόσταση της Ευρώπης από τη Βόρεια Αμερική, καθώς και να ενισχύσει τη σχέση του μετη Γαλλία», είπε ο Τσονγκ.
Οι στάσεις στο 6ήμερο ταξίδι του Σι Τζινπίνγκ
Ο Σι Τζινπίνγκ θα πραγματοποιήσει στάσεις στη Γαλλία, τη Σερβία και την Ουγγαρία. Το Πεκίνο επιθυμεί να περιορίσει τις αντιδράσεις της Ευρώπης στις υποτιθέμενες εμπορικές στρεβλώσεις που εφαρμόζει. Θέλει επίσης να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη δεν θα πλησιάσει περισσότερο τις ΗΠΑ, ειδικά ενόψει των επερχόμενων εκλογών στις ΗΠΑ και των αποτελεσμάτων τους που μπορούν να ανατρέψουν τα δεδομένα (βλέπε εκλογή Τραμπ).
Εκτιμάται ότι ο Σι Τζινπίνγκ δεν είναι διατεθειμένος να ικανοποιήσει τα αιτήματα των Ευρωπαίων, καθώς ακολουθεί ένα συγκεκριμένο σχέδιο και μία συγκεκριμένη εξωτερική πολιτική. Το 6ήμρο ταξίδι του θα μπορούσε αντ 'αυτού να χρησιμεύσει ώστε να υπογραμμιστούν οι διαφορές - όχι μόνο μεταξύ Ευρώπης και Κίνας - αλλά ιδιαίτερα των κρατών εντός της Ευρώπης που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν υπέρ της Κίνας, λένε οι αναλυτές.
Οι στάσεις σε Σερβία και Ουγγαρία
Οι στάσεις του Σι Τζινπίνγκ στη Σερβία και την Ουγγαρία αναμένεται να λειτουργήσουν ως ένα ισχυρό αντιστάθμισμα στη διαφαινόμενη «σκληρή γραμμή» που θα θελήσουν να επιδείξουν Μακρόν και Φον ντερ Λάιεν. Ο Κινέζος πρόεδρος πιθανότατα θέλει να αναδείξει τις εσωτερικές διχογνωμίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να προκαλέσει νέο γύρο συζητήσεων για την ευρωπαϊκή ενότητα.
«Στο Βελιγράδι και τη Βουδαπέστη, ο Κινέζος πρόεδρος δεν θα χρειαστεί να ακούσει την κριτική που ακούει σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες», τονίζουν διεθνείς αναλυτές. «Οι ηγέτες τους καλωσορίζουν τις κινεζικές επενδύσεις και δεν έχουν πρόβλημα με την εμβάθυνση των δεσμών της Κίνας με τη Ρωσία», προσθέτουν.
Η επίσκεψη του Σι στο Βελιγράδι θα συμπέσει με την εβδομάδα της 25ης επετείου από τον βομβαρδισμό του ΝΑΤΟ στην κινεζική πρεσβεία στο Βελιγράδι, όταν σκοτώθηκαν τρεις άνθρωποι. Η επίθεση, μέρος μιας ευρύτερης επιχείρησης του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια την άνοιξη του 1999, οδήγησε σε ένα βαθύ ρήγμα του Πεκίνου με το ΝΑΤΟ, ακόμη και όταν οι ΗΠΑ ισχυρίστηκαν ότι ήταν ατύχημα.
Μία πιθανή αναφορά του Σι Τζινπίνγκ στη συγκεκριμένη περίοδο, θα τόνιζε εκ νέου τη μεγάλη απόσταση, έως και εχθρότητα, της Κίνας με το ΝΑΤΟ.
Ο Σι Τζινπίνγκ μπορεί επίσης να επιδιώξει να τονίσει τις κινεζικές επενδύσεις τόσο στο Βελιγράδι όσο και στη Βουδαπέστη σε ένα μήνυμα προς την υπόλοιπη Ευρώπη.
Στην Ουγγαρία, ο Κινέζος πρόεδρος θα προσπαθήσει να εμβαθύνει τη σχέση του με τον ολοένα και πιο αυταρχικό πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, έναν χρήσιμο σύμμαχο -όπως εκτιμάται- για την Κίνα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ουγγαρία έχει μπλοκάρει ή επικρίνει τις προσπάθειες της ΕΕ να ζητήσει από την Κίνα να λογοδοτήσει για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η χώρα της Κεντρικής Ευρώπης έχει επίσης αναδειχθεί ως ένας ολοένα και πιο σημαντικός κόμβος παραγωγής στην Ευρώπη για Κινέζους προμηθευτές αυτοκινήτων, συμπεριλαμβανομένων κατασκευαστών EV, μια κατάσταση που σύμφωνα με τους αναλυτές θα μπορούσε να βοηθήσει τις κινεζικές εταιρείες να πραγματοποιούν τους ελιγμούς τους γύρω από πιθανούς δασμούς που θέλει να επιβάλει η ΕΕ.
Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις, ο Σι Τζινπίνγκ θα ξεκινήσει από διαφορετική βάση το ταξίδι του και θα καταλήξει σε διαφορετική βάση. Δεν θα ήταν υπερβολή, με δεδομένη τη σπανιότητα των επισκέψεων του Κινέζου ηγέτη στην ευρωπαϊκή ήπειρο, αν εκτιμούσαμε ότι η 6ήμερη περιοδεία, θα καθορίσει τις σχέσεις της Κίνας με την ΕΕ για τα επόμενα χρόνια και πιθανόν τις εξελίξεις στο εμπορικό και επιχειρηματικό επίπεδο.