Οι ευρωπαϊκές προσπάθειες για τη δημιουργία πλέγματος ασφαλείας για την Ουκρανία μετατοπίζονται από την αποστολή χιλιάδων στρατιωτών σε άλλες εναλλακτικές, καθώς αντιμετωπίζουν πολιτικούς και υλικοτεχνικούς περιορισμούς αλλά και την προοπτική Ρωσία και ΗΠΑ να αντιταχθούν στα σχέδιά τους, δήλωσαν αξιωματούχοι στο Reuters.
Η Γαλλία, η οποία συνεργάζεται στενά με τη Βρετανία για να βρει επιλογές στο θέμα αυτό, θα φιλοξενήσει 30 ηγέτες και αντιπροσωπείες από περίπου 30 χώρες την Πέμπτη, στο πλαίσιο του «συνασπισμού των πρόθυμων» σε μια προσπάθεια να συγκεκριμενοποιηθούν ορισμένες ιδέες.
«Κάνουν ένα βήμα πίσω από τα χερσαία στρατεύματα και προσπαθούν να επαναοριοθετήσουν αυτό που έκαναν σε κάτι που θα μπορούσε να έχει περισσότερη λογική», σχολίασε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Ένας άλλος ανέφερε χαρακτηριστικά: «όταν η Ουκρανία ήταν σε καλύτερη θέση, η ιδέα της αποστολής στρατευμάτων ήταν ελκυστική. Αλλά τώρα, με την κατάσταση στο πεδίο και την αμερικανική κυβέρνηση όπως είναι, δεν είναι πολύ… σέξι».
Η Ουκρανία έχει πει εδώ και καιρό ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία θα απαιτούσε σταθερές εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση για να αποτραπεί οποιαδήποτε επανάληψη επιθέσεων από τη Ρωσία, η οποία ξεκίνησε την πλήρη εισβολή της το 2022.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, που επισκέφτηκαν αμφότεροι τον Λευκό Οίκο τον περασμένο μήνα, έχουν προτείνει ο καθένας τους να συνεισφέρει χιλιάδες στρατιώτες σε μια μελλοντική δύναμη. Αλλά και μέχρι στιγμής έχουν αναζητήσει άκαρπα κάποια μορφή «εγγύησης» από την Ουάσιγκτον, χωρίς να διευκρινίζουν τι συνεπάγεται αυτό.
Η Μόσχα διαμηνύει ότι δεν θα συμφωνήσει ποτέ σε οποιαδήποτε πρόταση των κρατών του ΝΑΤΟ να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος άλλαξε απότομα την πολιτική των ΗΠΑ προς την αποδοχή της αφήγησης της Ρωσίας για τον πόλεμο, αρχικά επαίνεσε τις βρετανικές και γαλλικές προτάσεις για αποστολή στρατευμάτων, και είπε ότι πίστευε ότι η Ρωσία θα συμφωνούσε με αυτές.
Όμως πρόσφατα οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ακούγονται πιο επιφυλακτικοί. Σε μια συνέντευξη με τον συντηρητικό δημοσιογράφο Τάκερ Κάρλσον την περασμένη εβδομάδα, ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, χλεύασε τις ευρωπαϊκές προτάσεις ως «θεατρινισμούς».
«Μπουφέ… ασφαλείας»
Αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι συζητήσεις στη συνάντηση στο Παρίσι θα επικεντρωθούν σε μια σειρά θεμάτων, όπως το πώς να ενισχυθεί στρατιωτικά η Ουκρανία για να αποτρέψει μελλοντικές επιθέσεις και πώς να επιτηρούνται περιορισμένης διάρκειας εκεχειρίες σε θαλάσσιους στόχους και ενεργειακές υποδομές, όπως συζητήθηκε στις συνομιλίες υπό τις ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα στη Σαουδική Αραβία.
«Οι εγγυήσεις ασφαλείας είναι ένα είδος διηπειρωτικού πρωινού σε μπουφέ, στον οποίο έχετε 1.000 δευτερεύοντα γεύματα», δήλωσε χαρακτηριστικά ένας ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος. «Στο τέλος όλα θα εξαρτηθούν από τον βαθμό ειλικρίνειας στην κατάπαυση του πυρός, και δεν είμαι αισιόδοξος».
Ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος της άμυνας διευκρίνισε ότι παρότι το κέντρο βάρους απομακρύνεται από την ιδέα των ευρωπαϊκών χερσαίων δυνάμεων, «αυτό δεν σημαίνει ότι μεμονωμένες χώρες δεν θα αναπτύσσουν στρατιώτες στην Ουκρανία για να παρέχουν εκπαίδευση και άλλη υποστήριξη».
Αλλά ακόμα κι αν μια μεγάλη ευρωπαϊκή χερσαία δύναμη δεν θεωρείται πιθανή τώρα, εξακολουθούν να γίνονται σχέδια για να διατηρηθούν οι επιλογές ανοιχτές. Ένα πρωτότυπο έγγραφο για τη σύνοδο κορυφής που περιήλθε σε γνώση του Reuters αναφέρεται σε μια πιθανή μελλοντική δύναμη στην Ουκρανία «ως μέρος μιας μελλοντικής ειρηνευτικής διευθέτησης και με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών».
Ένας αξιωματούχος της γαλλικής προεδρίας είπε ότι στις συνομιλίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι αξιωματούχοι έδειξαν ενδιαφέρον για μια «σταθερή ευρωπαϊκή συνεισφορά» μόλις τεθεί σε ισχύ μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός.
Ορισμένοι Ευρωπαίοι σύμμαχοι αποδοκίμασαν την προοπτική αποστολής στρατευμάτων χωρίς σταθερές εγγυήσεις των ΗΠΑ και διεθνή εντολή. Ανησυχούν για το κόστος, για τις ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού και εξοπλισμού και, τελικά, για την προοπτική να οδηγηθούν σε πόλεμο με τη Ρωσία.
Ευρωπαίοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ακόμη και αν υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να μην αναπτυχθεί καμία δύναμη, οι συζητήσεις εξακολουθούσαν να δημιουργούν δυναμική και να δείχνουν ότι η Ευρώπη μπορεί να δράσει.
Εάν η Ευρώπη δεν πρόκειται να στείλει μεγάλη δύναμη στην Ουκρανία, θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο ενεργώντας ως εφεδρική δύναμη για μια χωριστή στρατιωτική αποστολή με δράση εντός της Ουκρανίας στο πλαίσιο μιας υποθετικής ειρηνευτικής συμφωνίας, ενδεχομένως με έγκριση από τα Ηνωμένα Έθνη.
Ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας Ειρηνευτικών Επιχειρήσεων του ΟΗΕ Ζαν-Πιέρ Λακρουά είπε πάντως στους δημοσιογράφους την Τρίτη ότι οι εικασίες για πιθανή μελλοντική αποστολή επιτήρησης του ΟΗΕ στην Ουκρανία είναι «πολύ υποθετικές» και ότι οποιοσδήποτε σχεδιασμός θα απαιτούσε εντολή, αν και «το ερώτημα τίθεται πιο συχνά».
Διπλωμάτες σχολίασαν ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να βρει ρόλο με την ενίσχυση στρατευμάτων σε γειτονικές χώρες όπως η Ρουμανία, ενισχύοντας πιθανώς τις υπάρχουσες δυνάμεις Ενισχυμένης Προώθησης Παρουσίας του ΝΑΤΟ (EFP) στην Ανατολική Ευρώπη.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι σημείωσε ότι ενώ η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι εκτός «τραπεζιού» για το Κίεβο, οι όροι της συνθήκης αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να επεκταθούν για να διασφαλιστεί ότι τα μέλη της θα βοηθήσουν την Ουκρανία σε περίπτωση επίθεσης. Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ σχολίασε ότι αυτή η πρόταση ήταν ανοιχτή για συζήτηση.