Αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει για τα αντίποινα του Ισραήλ στο Ιράν, με το προηγμένο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας THAAD, ένα από τα πιο ισχυρά αντιπυραυλικά όπλα του αμερικανικού στρατού, να βρίσκεται ήδη σε ετοιμότητα, ώστε να είναι επιχειρησιακό ακόμα και απόψε, σύμφωνα με πληροφορίες.
Αμερικανοί αξιωματούχοι που μίλησαν στο CNN αναμένουν ότι το Ισραήλ θα απαντήσει στην ιρανική επίθεση αυτού του μήνα πριν από τις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου. Νωρίτερα, άλλη αμερικανική πηγή είπε στο αμερικανικό δίκτυο ότι το ισραηλινό σχέδιο απάντησης στο Ιράν είναι έτοιμο.
Υπενθυμίζεται ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου φέρεται να δεσμεύτηκε στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την προηγούμενη εβδομάδα με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, κατά την οποία οι δύο ηγέτες συζήτησαν για τα σχέδια του Ισραήλ, να ανταποδώσει την πυραυλική επίθεση που δέχθηκε από το Ιράν την 1η Οκτωβρίου πλήττοντας ωστόσο μόνο στρατιωτικούς στόχους στο Ιράν. Ωστόσο, δεν διευκρινίζεται αν στους στόχους συμπεριλαμβάνονται δολοφονίες, όπως αξιωματούχων του Ιράν.
Το χρονοδιάγραμμα και οι παράμετροι των αντιποίνων του Ισραήλ εναντίον του Ιράν έχουν αποτελέσει αντικείμενο έντονης συζήτησης εντός της κυβέρνησης του Ισραήλ, και δεν σχετίζονται άμεσα με το χρονοδιάγραμμα των αμερικανικών εκλογών, επέμεναν οι αμερικανικές πηγές. Ωστόσο, ο Νετανιάχου - που περιγράφεται από ανώτερους αξιωματούχους της αμερικανικής κυβέρνησης ως «βαθιά εναρμονισμένος» με την αμερικανική πολιτική - φαίνεται πολύ ευαίσθητος σε οποιεσδήποτε πιθανές πολιτικές συνέπειες των ενεργειών του Ισραήλ στις ΗΠΑ, είπαν.
Η κλιμακούμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή έχει αναδειχθεί ως επίμονο ζήτημα στις αμερικανικές εκλογές. Ο πρόεδρος Μπάιντεν και κατ' επέκταση η αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις έχουν αντιμετωπίσει πιέσεις για τον χειρισμό της κρίσης. Εν τω μεταξύ, οι Ρεπουμπλικάνοι - συμπεριλαμβανομένου του τέως προέδρου Ντόναλντ Τραμπ - κατηγόρησαν την αμερικανική κυβέρνηση ότι δεν ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά στην κρίση και «έριξε τον κόσμο στο χάος».
Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές, η αμερικανική κυβέρνηση έχει αρχίσει να ασκεί νέες πιέσεις στο Ισραήλ για να βελτιώσει τις ανθρωπιστικές συνθήκες στη Γάζα. Σε μια αυστηρή επιστολή που αποκαλύφθηκε αυτή την εβδομάδα, ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν και ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν προειδοποίησαν το Ισραήλ ότι η αποτυχία να παραδώσει περισσότερη βοήθεια στον θύλακα θα μπορούσε να προκαλέσει διακοπή της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας. Πάντως, σχολιάζει το CNN, η επιστολή δεν υπογράφηκε από τον πρόεδρο ή την αντιπρόεδρο, ενώ κανένας εκ των οποίων δεν απείλησε δημόσια ότι θα διακόψει τη βοήθεια προς το Ισραήλ, παρά την πίεση από την αριστερά.
Η προθεσμία για να επιτραπεί περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα λήγει μετά τις εκλογές. Και η αμερικανική προειδοποίηση ήρθε την ίδια εβδομάδα που έφτασε στο Ισραήλ Αμερικανικό στρατιωτικό προσωπικό και εξαρτήματα του συστήματος αεράμυνας THAAD.
Ποιες είναι οι χώρες που προμηθεύουν όπλα το Ισραήλ
Η τελευταία προειδοποίηση, σύμφωνα με την οποία το Ισραήλ έχει 30 ημέρες προθεσμία για να βελτιώσει την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα, διαφορετικά κινδυνεύει να παραβιάσει τους νόμους των ΗΠΑ που διέπουν την ξένη στρατιωτική βοήθεια, αποτελεί σημαντική αύξηση της πίεσης στο Ισραήλ, υποδηλώνοντας ότι η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ θα μπορούσε να διακοπεί.
Ακολουθεί μια καταγραφή του CNN για το ποιες χώρες προμηθεύουν με όπλα το Ισραήλ:
ΗΠΑ:
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων στο Ισραήλ. Το 2023, το 69% των εισαγωγών σε όπλα του Ισραήλ προέρχονταν από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με έκθεση για τις διεθνείς μεταφορές όπλων από το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI). Η Γερμανία ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη, παρέχοντας το 30%. Ακολουθεί η Ιταλία με 0,9%, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία έχουν μικρότερες παραδόσεις.
Τα εισαγόμενα από τις ΗΠΑ όπλα «έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις στρατιωτικές ενέργειες του Ισραήλ κατά της Χαμάς και της Χεζμπολάχ», ανέφερε το think tank, σημειώνοντας ότι στα τέλη του 2023, χιλιάδες κατευθυνόμενες βόμβες και πύραυλοι παραδόθηκαν από τις ΗΠΑ στο Ισραήλ. Τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 και F-15 παραδόθηκαν επίσης στο Ισραήλ από τις ΗΠΑ τον Ιανουάριο του 2024.
Η ανάλυση του CNN έχει εντοπίσει πολλές περιπτώσεις που χρησιμοποιήθηκαν πυρομαχικά αμερικανικής κατασκευής καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων κατά τις οποίες σκοτώθηκαν άμαχοι. Πρόσφατα, το CNNi διαπίστωσε ότι βόμβες 2.000 λιβρών αμερικανικής κατασκευής χρησιμοποιήθηκαν πιθανότατα στην ισραηλινή επίθεση που σκότωσε τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα στη Βηρυτό.
Οι ΗΠΑ παρέχουν επίσης στο Ισραήλ οικονομική βοήθεια, πάνω από 130 δισεκατομμύρια δολάρια σε διμερή χρηματοδότηση από το 1948, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ. Το 2019, οι δύο χώρες υπέγραψαν Μνημόνιο Κατανόησης που εξασφάλιζε ότι οι ΗΠΑ θα παρέχουν ετησίως στο Ισραήλ 3,3 δισεκατομμύρια δολάρια από το πρόγραμμα Εξωτερικής Στρατιωτικής Χρηματοδότησης και άλλα 500 εκατομμύρια δολάρια για αντιπυραυλική άμυνα.
Γερμανία:
Ενώ το 2023, η Γερμανία συνεισέφερε το 30% του οπλοστασίου του Ισραήλ, αυτή η προσφορά έχει μειώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια του 2024.
Νωρίτερα φέτος, το Διεθνές Δικαστήριο της Δικαιοσύνης απέρριψε αίτημα της Νικαράγουας να διατάξει τη Γερμανία να σταματήσει να παρέχει στρατιωτική βοήθεια στο Ισραήλ. Ένας από τους βασικούς λόγους τους ήταν ότι η γερμανική στρατιωτική βοήθεια στη χώρα είχε μειωθεί από περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ τον Οκτώβριο του 2023 σε 1 εκατομμύριο ευρώ (1,1 εκατομμύρια δολάρια) μέχρι την έκδοση της απόφασης τον Μάρτιο.
Όμως, στις 10 Οκτωβρίου, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς είπε ότι η χώρα δεν σταμάτησε να παρέχει όπλα στο Ισραήλ, σημειώνοντας ότι η Γερμανία «(έχει) προμηθεύσει όπλα και ότι θα συνεχιστεί η προμήθειά τους». Πρόσθεσε ότι όπλα θα παραδοθούν στο Ισραήλ «στο εγγύς μέλλον».
Η ασφάλεια του Ισραήλ ήταν ιστορικά, προτεραιότητα της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής λόγω του ναζιστικού Ολοκαυτώματος κατά των Εβραίων κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ιταλία:
Η Ιταλία παρείχε ελικόπτερα και όπλα στο Ισραήλ, σύμφωνα με το SIPRI, ενώ είναι εταίρος του προγράμματος μαχητικών αεροσκαφών F-35, στην κατασκευή ανταλλακτικών.
Ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι δήλωσε στα τοπικά μέσα ενημέρωσης στα τέλη Ιανουαρίου ότι η Ιταλία είχε σταματήσει τις αποστολές όπλων στο Ισραήλ από τις 7 Οκτωβρίου πέρυσι. Οποιεσδήποτε συμφωνίες είχαν υπογραφεί πριν από τότε εξακολουθούσαν να τηρούνται, είπε το SIPRI.
Ο ιταλικός οργανισμός Pagella Politica, δήλωσε ότι ιταλικές εταιρείες είχαν πουλήσει όπλα αξίας σχεδόν 129 εκατομμυρίων δολαρίων στο Ισραήλ τη δεκαετία έως το 2022.
Ηνωμένο Βασίλειο:
Η βρετανική κυβέρνηση ανέφερε ότι «οι εξαγωγές στρατιωτικού υλικού στο Ισραήλ είναι χαμηλές». Πρόσθεσε ότι χορήγησε εξαγωγές αξίας 23,42 εκατομμυρίων δολαρίων το 2023. Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο ανέστειλε ορισμένες άδειες εξαγωγών στο Ισραήλ για στρατιωτικό εξοπλισμό τον περασμένο χρόνο.
Συγκεκριμένα ο υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι ανέστειλε περίπου 30 άδειες από τις 350 στο Ισραήλ κατά την ανάληψη των καθηκόντων της κυβέρνησης των Εργατικών τον Ιούλιο, με την επίσημη αξιολόγηση να διαπιστώνει ότι υπήρχε σαφής κίνδυνος ότι τα όπλα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν «για τη διάπραξη ή τη διευκόλυνση μιας σοβαρής παραβίασης του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου...»
Οι περιορισμοί επηρέασαν και την προμήθεια ορισμένων εξαρτημάτων για drones και μαχητικά αεροσκάφη F-35. Ωστόσο, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν ανέστειλε την παροχή υλικού - που δεν χρησιμοποιήθηκε στη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς – για παράδειγμα, για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Ισπανία:
Τον Φεβρουάριο, το ισπανικό Υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε δελτίο Τύπου, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση δεν είχε πραγματοποιήσει πωλήσεις όπλων στο Ισραήλ από τις 7 Οκτωβρίου πέρυσι.
Στις 11 Οκτωβρίου, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσες καταδίκασε ως «απαράδεκτη» ισραηλινή επίθεση στον Λίβανο και προέτρεψε τη διεθνή κοινότητα να σταματήσει τις εξαγωγές όπλων στο Ισραήλ.
«Τονίζουμε την επείγουσα ανάγκη για την ισραηλινή κυβέρνηση να σταματήσει τις εχθροπραξίες που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο εισβάλλοντας σε τρίτη χώρα, στην προκειμένη περίπτωση στον Λίβανο» ανέφερε.
Γαλλία:
Η Γαλλία ενώ ιστορικά παρείχε όπλα στο Ισραήλ, τις τελευταίες εβδομάδες πλέον υπάρχουν τριβές στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών καθώς ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε να σταματήσουν οι εξαγωγές όπλων στο Ισραήλ προκειμένου να πιεστεί για κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο και τη Γάζα.
Νωρίτερα αυτό τον μήνα, στις 5 Οκτωβρίου, ο Μακρόν ζήτησε την πλήρη αναστολή της πώλησης όπλων «που χρησιμοποιήθηκαν στον πόλεμο στη Γάζα» και τόνισε ότι η Γαλλία δεν είχε εμπλακεί στην προμήθεια τους. Σύμφωνα με το SIPRI, τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του δεν δείχνουν γαλλικές εξαγωγές μεγάλων όπλων στο Ισραήλ από το 2019-23, αλλά σημειώνει ότι η Γαλλία προμήθευε εξαρτήματα για όπλα.
Την Κυριακή υπουργικό για την ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα - Νέο επεισόδιο με την UNIFIL
Σε νέα συνεδρίαση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου την Κυριακή παρέπεμψε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου την επέκταση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, μετά την αποψινή έκτακτη συνεδρίαση, όπως δήλωσαν τρεις αξιωματούχοι που συμμετείχαν στη συζήτηση, με τη βοήθεια που ενδέχεται να αυξηθεί σύντομα.
Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ δήλωσε ότι το Ισραήλ έχει λάβει αρκετά μέτρα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα από τότε που η κυβέρνηση Μπάιντεν έστειλε επιστολή προειδοποιώντας ότι η συνεχιζόμενη βοήθεια ασφαλείας βρίσκεται σε κίνδυνο.
Το Ισραήλ ενημέρωσε επίσης τον ΟΗΕ και άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις τις τελευταίες 24 ώρες ότι θα παραιτηθεί για 12 μήνες από τις τελωνειακές διασαφήσεις που απαιτούσε από άτομα να υπογράψουν για να φέρουν αγαθά, σύμφωνα με τον Μίλερ.
Αυτό ακολουθεί ένα αίτημα από ανθρωπιστικές οργανώσεις και ήταν ένα από τα αιτήματα που υπέβαλε η κυβέρνηση Μπάιντεν στην επιστολή της προς το Ισραήλ νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
Ισραηλινό άρμα πυροβόλησε το παρατηρητήριο των ειρηνευτικών δυνάμεων στο Λίβανο
Η αποστολή του ΟΗΕ στο Λίβανο (UNIFIL) λέει ότι οι ειρηνευτικές δυνάμεις της σε μια θέση κοντά στο Kfar Kela του νότιου Λιβάνου παρατήρησαν ένα ισραηλινό άρμα μάχης Merkava να πυροβολεί στο παρατηρητήριο τους την Τετάρτη το πρωί.
Δύο κάμερες καταστράφηκαν και ο πύργος υπέστη ζημιές, αναφέρει η UNIFIL στην ανακοίνωσή της.
«Για άλλη μια φορά βλέπουμε άμεσα και προφανώς σκόπιμα πυρά σε μια θέση της UNIFIL», προσθέτει.
Το Ισραήλ κάλεσε την UNIFIL να εγκαταλείψει τις θέσεις της στο νότιο Λίβανο εν μέσω της χερσαίας εισβολής της με στόχο την εξάλειψη της απειλής που θέτει η Χεζμπολάχ στις βόρειες κοινότητες.