Σε δύσκολη θέση βρίσκεται η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μία μέρα πριν από την ψηφοφορία που θα κρίνει αν θα συνεχίσει να βρίσκεται στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν).
Σύμφωνα με απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τη φον ντερ Λάιεν στο τιμόνι της, δεν έπρεπε να περιορίσει την πρόσβαση του κοινού σε ορισμένες λεπτομέρειες και ρήτρες των συμβολαίων αγοράς εμβολίων κατά της COVID-19 στη διάρκεια της πανδημίας.
H Κομισιόν, απαντώντας στην απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ, τόνισε σε ανακοίνωσή της ότι «γενικά παρέχει την ευρύτερη δυνατή πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα, σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας».
Στις περιπτώσεις που εξέτασε το Δικαστήριο της ΕΕ, η Επιτροπή παραδέχθηκε ότι «χρειαζόταν να βρει μια δύσκολη ισορροπία» μεταξύ του δικαιώματος του κοινού, συμπεριλαμβανομένων των βουλευτών, στην πληροφόρηση και των νομικών απαιτήσεων που απορρέουν από τις ίδιες τις συμβάσεις COVID-19, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αξιώσεις χρηματικής αποζημίωσης σε βάρος των φορολογουμένων.
Η Επιτροπή ισχυρίστηκε ότι είχε παράσχει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (βάσει της Συμφωνίας Πλαίσιο για τις σχέσεις μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων) πλήρεις πληροφορίες σχετικά με τις συμβάσεις εμβολίων κατά της COVID-19. Σύμφωνα με τον θεσμικό της ρόλο, η Επιτροπή υπενθύμισε ότι είναι υπεύθυνη να διασφαλίζει την απουσία σύγκρουσης συμφερόντων και έχει επίσης καθήκον να προστατεύει το απόρρητο και τα προσωπικά δεδομένα των ενδιαφερομένων ατόμων.
Σε αυτό το στάδιο, η Επιτροπή τόνισε ότι επιφυλάσσεται των νομικών επιλογών της.
Οι εκτιμήσεις για την ψηφοφορία
Το Reuters αναφέρεται στην προσπάθεια της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να πείσει για τη δεύτερη θητεία της στην προεδρία της Κομισιόν.
Μια μέρα πριν από την ψηφοφορία, που βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού, πολλοί έχουν δηλώσει ότι δεν έχουν αποφασίσει ακόμη αν θα την υποστηρίξουν.
Η φον ντερ Λάιεν χρειάζεται την υποστήριξη τουλάχιστον από 361 από τους 720 βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η υποστήριξη όλων των βουλευτών του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), των σοσιαλιστών και των φιλελευθέρων θα της έδινε 401 ψήφους, αλλά πρόκειται για μυστική ψηφοφορία και ορισμένα μέλη αναμένεται να μην κρατήσουν την επίσημη γραμμή και να μην την ψηφίσουν, σύμφωνα με το Reuters.
Για να εκλεγεί άνετα, μπορεί να χρειαστεί υποστήριξη από τμήματα της 78μελούς ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) ή των Πρασίνων. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι ψήφοι που χρειάζεται η φον ντερ Λάιεν είναι πιο πιθανό να προέλθουν από τους Πράσινους λόγω των πολιτικών διαιρέσεων στην ευρωομάδα ECR.
Το να κερδίσει και τις δύο παρατάξεις είναι απίθανο, γράφει το Reuters, δεδομένων των αντίθετων αιτημάτων τους. Για παράδειγμα, οι Πράσινοι θέλουν να διασφαλιστούν οι πολιτικές για το κλίμα. Η ευρωομάδα ECR θέλει την αποδυνάμωσή τους.
Η φον ντερ Λάιεν δεν βρέθηκε στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσινγκτον την περασμένη εβδομάδα για να συνεχίσει την καμπάνια της για να επανεκλεγεί, όμως καμία από τις δύο προαναφερόμενες παρατάξεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν έχουν ανακοινώσει ότι θα την υποστηρίξουν. Αντίθετα, κάποιοι βουλευτές έχουν δηλώσει ότι δεν θα το κάνουν.
«Λανθασμένες αποφάσεις»
«Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν», δήλωσε ο Άνταμ Μπίλαν, επικεφαλής των 18 Πολωνών βουλευτών της ECR, μετά από συνάντηση μαζί της την Τρίτη, επικαλούμενος «λανθασμένες αποφάσεις» για τη μετανάστευση και την κλιματική αλλαγή.
Η ομάδα «Αδέλφια της Ιταλίας» της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, η οποία ανήκει στην ECR, δεν έχει επιβεβαιώσει αν οι 24 βουλευτές της θα υποστηρίξουν τη φον ντερ Λάιεν.
Δεν υπάρχει, όμως, και εναλλακτικός υποψήφιος που να συγκεντρώνει την υποστήριξή τους αν δεν το πράξει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σημειώνει το Reuters.
Ορισμένα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου λένε ότι ενδεχόμενη αποτυχία της φον ντερ Λάιεν θα ενθάρρυνε τους ευρωσκεπτικιστές βουλευτές – οι οποίοι έχουν δεσμευτεί να της αντιταχθούν – αφού θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι τα ενισχυμένα ποσοστά τους μετά τις εκλογές του περασμένου μήνα τους έδωσαν τη δυνατότητα να διαταράξουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
«Θα θεωρηθεί ως νίκη, ιδίως για την ακροδεξιά», δήλωσε ο βουλευτής του ΕΛΚ Σον Κέλι, ο οποίος σχεδιάζει να την υποστηρίξει.
«Έχει χάσει την εμπιστοσύνη της Ευρώπης – Δεν αξίζει μια δεύτερη θητεία»
Πάντως τις τελευταίες ώρες υπάρχουν κι άλλες φωνές που τάσσονται κατά της επανεκλογής της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Χαρακτηριστική είναι η άποψη του καθηγητή Δικαίου της ΕΕ, Αλμπέρτο Αλεμάνο που φιλοξενείται στον Guardian.
Το άρθρο του τιτλοφορείται ως εξής: «Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει χάσει την εμπιστοσύνη της Ευρώπης. Δεν της αξίζει δεύτερη θητεία».
Ο ίδιος υπενθυμίζει ότι ορισμένοι βουλευτές από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το κόμμα της 65χρονης Γερμανίδας πολιτικού, τους σοσιαλιστές και τους φιλελεύθερους έχουν ήδη ανακοινώσει ότι δεν θα την υποστηρίξουν, ενώ και αυτός στέκεται στο γεγονός ότι η ψηφοφορία είναι μυστική και άρα κανείς δεν μπορεί να θεωρείται σίγουρος.
Ανάμεσα σε άλλα, ο Αλεμάνο σημειώνει ότι: «Η φον ντερ Λάιεν έχει απλωθεί υπερβολικά, υποσχόμενη κάτι σε όλους αλλά χωρίς να ικανοποιεί πλήρως κανέναν. Αυτή η πολιτική αμφιθυμία είναι σκόπιμη και τακτική, αλλά μπορεί να έχει βλάψει την υποστήριξή της στο κοινοβούλιο και να έχει θέσει σε κίνδυνο τις πιθανότητες επανεκλογής της».
«Πράγματι, μια αρνητική ψήφος για τη φον ντερ Λάιεν θα ήταν πρωτοφανής. Ωστόσο, δεν θα δημιουργούσε απαραίτητα συνταγματική κρίση. Αντίθετα, θα αποτελούσε απόδειξη της δημοκρατικής φύσης του συνταγματικού συστήματος της ΕΕ, στο οποίο ο υποψήφιος πρόεδρος πρέπει να εκπροσωπεί μια πλειοψηφία ικανή να κατευθύνει ένα σαφώς καθορισμένο σύνολο πολιτικών προτεραιοτήτων.
Η συγκρότηση μιας ισχνής και ασυνεπούς πλειοψηφίας ανίκανης να την υποστηρίξει μόνιμα για τα επόμενα πέντε χρόνια θα ήταν συνταγή καταστροφής. Η ΕΕ χρειάζεται ένα σαφώς καθορισμένο σύνολο πολιτικών προτεραιοτήτων και μια μόνιμη πλειοψηφία ικανή να τις προωθήσει για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις πολλές αυξανόμενες προκλήσεις εντός και εκτός των συνόρων της. Οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να αρκεστούν σε κάποιον που οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να υποστηρίξουν ελλείψει καλύτερου υποψηφίου», υποστηρίζει ο ίδιος.