Αμερικανοί διαπραγματευτές συναντώνται με εκπροσώπους της Ρωσίας στη Σαουδική Αραβία μία ημέρα αφότου πραγματοποίησαν ξεχωριστές συνομιλίες με την ουκρανική πλευρά στο πλαίσιο των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων υπό τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στο επίκεντρο των συνομιλιών βρίσκεται η πρόταση για μερική εκεχειρία στον τριετή πόλεμο στην Ουκρανία.
Η επίτευξη ακόμη και μιας περιορισμένης εκεχειρίας 30 ημερών, την οποία Μόσχα και Κίεβο συμφώνησαν καταρχήν την περασμένη εβδομάδα, αποδεικνύεται δύσκολη, καθώς οι δύο πλευρές συνεχίζουν να επιτίθενται η μία στην άλλη με drones και πυραύλους.
Αφού ολοκληρωθούν οι συνομιλίες μεταξύ των αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και της Ρωσίας, Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι θα έχουν έναν νέο γύρο επαφών, ανέφερε ουκρανική πηγή.
Η ουκρανική αντιπροσωπεία αναμένει ότι θα γίνουν «νέες συνομιλίες» εντός της ημέρας με την αμερικανική ομάδα, αφού γίνουν γνωστά «τα αποτελέσματα της συνάντησης» με τους Ρώσους.
Ρώσοι και Αμερικανοί συζητούν κεκλεισμένων των θυρών, σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο του Ριάντ, μετά τις συνομιλίες που είχαν χθες το βράδυ οι Αμερικανοί με τους Ουκρανούς.
Στην προηγούμενη συνάντηση, τον Μάρτιο στην Τζέντα, η Ουκρανία είχε αποδεχθεί την αμερικανική πρόταση για κατάπαυση του πυρός για 30 ημέρες, την οποία όμως απέρριψε η Ρωσία.
Οι αντιπροσωπείες εξετάζουν τώρα μια πιθανή κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα, ώστε να τεθεί εκ νέου σε ισχύ η συμφωνία για την εξαγωγή σιτηρών από την Ουκρανία, παρά την παρουσία του ρωσικού στόλου στην περιοχή. Η Ρωσία αποσύρθηκε από αυτή τη συμφωνία τον Ιούλιο του 2023, κατηγορώντας τη Δύση ότι δεν τήρησε τις δεσμεύσεις της, που αφορούσαν τη χαλάρωση των κυρώσεων για την εξαγωγή ρωσικών αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων.
Ορισμένα από τα ζητήματα που συζητούν η Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία στις συνομιλίες που στοχεύουν στη δημιουργία προϋποθέσεων για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία είναι τα εξής:
Ενεργειακή υποδομή
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν συμφώνησε στις 18 Μαρτίου με την πρόταση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για την αναστολή των επιθέσεων στις ενεργειακές υποδομές της Ρωσίας και της Ουκρανίας για 30 ημέρες. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία θα υποστήριζε την πρόταση.
Η συμφωνία αυτή δεν περιλάμβανε την πλήρη κατάπαυση του πυρός για 30 ημέρες που ζητούσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και είχε αποδεχτεί η Ουκρανία.
Από τότε, και οι δύο πλευρές αναφέρουν συνεχείς επιθέσεις στις ενεργειακές τους υποδομές.
Πυρηνικοί σταθμοί
Σύμφωνα με ανακοίνωση των ΗΠΑ, ο Τραμπ πρότεινε σε τηλεφωνική συνομιλία με τον πρόεδρο Ζελένσκι στις 19 Μαρτίου ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αναλάβουν τη διαχείριση και ενδεχομένως την ιδιοκτησία των πυρηνικών σταθμών και της ενεργειακής υποδομής της Ουκρανίας.
Ο Ζελένσκι διέψευσε ότι συζητήθηκε το θέμα της ιδιοκτησίας, αλλά δήλωσε ότι ο υπό ρωσική κατοχή σταθμός της Ζαπορίζια στην Ουκρανία, ο μεγαλύτερος πυρηνικός σταθμός στην Ευρώπη, ήταν μεταξύ των θεμάτων συζήτησης. Η Ρωσία και η Ουκρανία αλληλοκατηγορούνται για την πιθανότητα ατυχήματος στον σταθμό λόγω επιθέσεων.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι το Κίεβο θα ήταν έτοιμο να συζητήσει τη συμμετοχή των ΗΠΑ στον εκσυγχρονισμό του σταθμού εφόσον επιστραφεί στην Ουκρανία.
Η ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα
Αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Ρωσίας πραγματοποίησαν συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία στις 24 Μαρτίου στο πλαίσιο πρωτοβουλίας του Τραμπ για κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα.
Η Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη είχαν μεσολαβήσει στην πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά τον Ιούλιο του 2022, η οποία επέτρεψε την ασφαλή εξαγωγή σχεδόν 33 εκατομμυρίων τόνων ουκρανικού σιταριού.
Η Ρωσία αποσύρθηκε μετά από έναν χρόνο, αλλά η έκθεση για τα εμπορεύματα της Παγκόσμιας Τράπεζας από τον Απρίλιο του 2024 ανέφερε ότι τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία συνεχίζουν να εξάγουν σιτηρά χωρίς σημαντικά προβλήματα.
Το Κίεβο έχει κάνει λίγα σχόλια για την πρωτοβουλία του Τραμπ σχετικά με τη Μαύρη Θάλασσα, αν και ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι υποστηρίζει και αυτός την ιδέα μιας ναυτιλιακής ανακωχής. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στη χώρα να χρησιμοποιήσει το λιμάνι της Μικολάιβ, εκτός από τρία άλλα λιμάνια στην περιοχή της Οδησσού, για να εξάγει το σιτάρι, τν σιδηρομετάλλευμα και άλλα εμπορεύματα.
Η Ουκρανία έχει προκαλέσει σοβαρές ζημιές στον Ρωσικό Στόλο της Μαύρης Θάλασσας από το 2022, αναγκάζοντας τη Μόσχα να μετακινήσει πολλά πλοία από τη βάση της στην κατεχόμενη Κριμαία.
Ανταλλαγή αιχμαλώτων
Η Ρωσία και η Ουκρανία αντάλλαξαν 175 αιχμαλώτους πολέμου, όπως δήλωσαν και οι δύο πλευρές στις 19 Μαρτίου, και η Ρωσία παρέδωσε επιπλέον 22 Ουκρανούς αιχμαλώτους σε μια κίνηση καλή θέλησης σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας. Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι οι 22 Ουκρανοί ήταν "βαριά τραυματισμένοι πολεμιστές».
Η ένταξη στο ΝΑΤΟ
Ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι θέλει η Ουκρανία να εγκαταλείψει επίσημα τις φιλοδοξίες της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Η Ουκρανία έχει ορίσει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ ως στόχο στο σύνταγμά της και λέει ότι η συμμετοχή στη συμμαχία θα είναι η καλύτερη μορφή εγγύησης ασφάλειας που μπορεί να λάβει στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ειρήνης.
Τον περασμένο μήνα, ο Τζον Κόαλ, αναπληρωτής απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Ουκρανία, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν απέκλεισαν πιθανή ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ή την επιστροφή της στα σύνορα του 2014, μια προοπτική που ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Πιτ Χέγκσεθ, δήλωσε ότι είναι μη ρεαλιστική.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι δεν πιστεύει ότι η Ρωσία θα "επιτρέψει" την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Η μεταπολεμική ασφάλεια της Ουκρανίας
Με την ένταξη στο ΝΑΤΟ να μην αποτελεί άμεσο στόχο, η Ουκρανία προσπαθεί να ενισχύσει τον στρατό της και να εξασφαλίσει συνεχή υποστήριξη από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ ως μέρος οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας.
Η Βρετανία και η Γαλλία επιδιώκουν τη δημιουργία μιας αποτρεπτικής δύναμης με τη συμμετοχή ξένων στρατευμάτων, πλοίων και αεροπλάνων που θα αναπτυχθούν στην Ουκρανία μετά την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας.
Ορισμένοι Ρώσοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν θα μπορούσαν να δεχτούν τέτοιες δυνάμεις και η Μόσχα ανέφερε ότι μία από τις προϋποθέσεις για επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας είναι η μείωση του στρατού της Ουκρανίας.
Δυτικές κυρώσεις και εκλογές
Ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι επιθυμεί τη χαλάρωση των κυρώσεων της Δύσης στη Ρωσία και τη διεξαγωγή προεδρικών εκλογών στην Ουκρανία.
Η ουκρανική νομοθεσία απαγορεύει τη διεξαγωγή εκλογών κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού νόμου και Ουκρανοί αξιωματούχοι λένε ότι δεν είναι σε θέση η Μόσχα να υπαγορεύει το πότε θα γίνεουν εκλογές.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ηγήθηκαν προσπαθειών για την επιβολή ευρέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας υπό την ηγεσία του Μπάιντεν, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τον περιορισμό των εσόδων από πετρέλαιο και αέριο, όπως το όριο των 60 δολαρίων ανά βαρέλι στις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου.
Πηγές δήλωσαν στο Reuters ότι η κυβέρνηση Τραμπ έχει μελετήσει τρόπους για να χαλαρώσει τις κυρώσεις αν η Μόσχα συμφωνήσει να τερματίσει τον πόλεμο. Αυτό το μήνα, ο Τραμπ ανέφερε επίσης την πιθανότητα επιβολής ευρείας κλίμακας τραπεζικών περιορισμών και δασμών στη Ρωσία μέχρι την επίτευξη ειρήνης.
Τα υπό ρωσική κατοχή εδάφη
Η Ρωσία θέλει να ελέγξει πλήρως τέσσερις, μερικώς κατεχόμενες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας που έχει καταλάβει ως δικές της, καθώς και την Κριμαία, την οποία κατέλαβε και προσάρτησε το 2014.
Η εφημερίδα Kommersant της Ρωσίας επικαλούμενη ανώνυμες πηγές, ανέφερε ότι ο Πούτιν θέλει οι ΗΠΑ να αναγνωρίσουν επισήμως τις τέσσερις περιοχές: Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα ως μέρος της Ρωσίας, μαζί με την Κριμαία.
Η Ουκρανία δηλώνει ότι δεν θα αναγνωρίσει ποτέ την κυριαρχία της Ρωσίας επί των ουκρανικών εδαφών, αλλά αναγνωρίζει ότι θα πρέπει να επιστραφούν διπλωματικά με την πάροδο του χρόνου.
Ο ορυκτός πλούτος της Ουκρανίας
Το Κίεβο και η Ουάσιγκτον συζητούν μια συμφωνία με την οποία οι ΗΠΑ θα έχουν οικονομικό όφελος από την εξόρυξη των φυσικών πόρων της Ουκρανίας, ιδιαίτερα των σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ηλεκτρονικών ειδών.
Οι προσπάθειες για την ολοκλήρωση της συμφωνίας προσέκρουσαν σε εμπόδια μετά την επεισοδιακή συνάντηση Τραμπ και Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο στα τέλη του περασμένου μήνα. Ο Λευκός Οίκος δήλωσε στις 19 Μαρτίου ότι είχε προχωρήσει πέρα από το πλαίσιο της συμφωνίας και επικεντρωνόταν στην επίτευξη μιας μακροπρόθεσμης ειρηνευτικής συμφωνίας. Την επόμενη ημέρα, ο Τραμπ δήλωσε ότι μια συμφωνία για τις σπάνιες γαίες θα υπογραφεί πολύ σύντομα.
Πηγή: skai.gr