Σαν ένα αντικείμενο που ανεβαίνει προς την επιφάνεια, αλλά ακόμα παραμένει κάτω από το νερό, τα πρώτα οστά ενός ειρηνευτικού σχεδίου για την Ουκρανία αρχίζουν να διαμορφώνονται.
Παρά τη σχετική σιωπή στις ανακοινώσεις για αυτόν τον πόλεμο από μια κατά τα άλλα λαλίστατη κυβέρνηση Τραμπ, τις επόμενες δύο εβδομάδες ενδέχεται να υπάρξουν δημόσια τα ίχνη ενός οδικού χάρτη. Το αν θα υπάρξει ανταπόκριση από το Κρεμλίνο παραμένει ακόμα ασαφές σχολιάζει το CNN.
Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διόρισε επίσημα τον 80χρονο απόστρατο στρατηγό Κιθ Κέλογκ ως ειδικό απεσταλμένο του στην Ουκρανία και τη Ρωσία. Σχεδόν το πρώτο πράγμα που έκανε ο Κέλογκ ήταν να ανακοινώσει ότι θα συζητούσε το κοινό τους όραμα για την ειρήνη στην Ουκρανία με τους συμμάχους στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου, στις 14-16 Φεβρουαρίου. Στη συνέχεια, τέσσερις ημέρες αργότερα, θα επισκεφθεί το Κίεβο, για το πρώτο, πολυαναμενόμενο ταξίδι του εκεί, σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Ουκρανίας.
Κάθε λέξη του Κέλογκ αναλύεται από ένα ανήσυχο Κίεβο. Απάντησε στις προτάσεις ότι στη διάσκεψη του Μονάχου θα αποκαλυφθεί δημόσια το περίγραμμα ενός ειρηνευτικού σχεδίου, λέγοντας στο Newsmax: «Το πρόσωπο που θα παρουσιάσει το ειρηνευτικό σχέδιο είναι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, όχι ο Κιθ Κέλογκ». Ο Τραμπ θα κάνει τη μεγάλη αποκάλυψη, όπως φαίνεται, μετά τις διαβουλεύσεις του Κέλογκ με τους συμμάχους στη Γερμανία.
Ο Τραμπ προσπάθησε να ξεκινήσει τη διαδικασία, όπως φαίνεται τις τελευταίες ημέρες, λέγοντας στη New York Post το Σάββατο ότι είχε μιλήσει με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου, αλλά δεν παρείχε λεπτομέρειες. Το Κρεμλίνο αρνήθηκε να επιβεβαιώσει αυτή την τηλεφωνική κλήση, αλλά ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ είπε στο CNN: «Μπορεί να υπάρχει κάτι που δεν ξέρω».
Μπορεί να περιμένετε μια περίπλοκη διπλωματική συμφωνία για τον τερματισμό του μεγαλύτερου πολέμου στην Ευρώπη από τη δεκαετία του 1940. Αντίθετα, δημόσια τουλάχιστον, στο «διπλωματικό καραόκε» οι «παίκτες» δύσκολα καταφέρνουν να μην είναι παράφωνοι.
Ο Τραμπ έχει απροσδόκητα εκφράσει την ανάγκη τερματισμού της σύγκρουσης, αλλά δεν κομίζει ιδέες στο τραπέζι. Υποστήριξε την ιδέα να συναντηθεί με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι αυτή την εβδομάδα. Ωστόσο, δεν έχει οριστεί ημερομηνία, και τα σχόλια του Τραμπ έμοιαζαν σαν μια παρορμητική απάντηση σε μια ερώτηση σχετικά με το εάν ο φιλόδοξος αντιπρόεδρός του Τζέι Ντι Βανς θα συναντούσε τον Ζελένσκι στο Μόναχο. Στην πραγματικότητα, δεν ξέρουμε πόσα συμβαίνουν πίσω από τις κάμερες. Το Κρεμλίνο άφησε να εννοηθεί «εντατικοποιημένες» συζητήσεις και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Μάικ Βαλτς μίλησε για ιδιωτικές προσπάθειες.
Παραδόξως, το σχέδιο της Κέλογκ για την ειρήνη έχει δημοσιοποιηθεί από τον Απρίλιο. Εν ολίγοις, προβλέπεται ότι η Ουκρανία θα λάβει περισσότερη στρατιωτική βοήθεια υπό τον όρο των διαπραγματεύσεων, και μιας κατάπαυση του πυρός, ακολουθούμενη πιθανόν από ανάπτυξη ευρωπαϊκών ειρηνευτικών δυνάμεων κατά μήκος της πρώτης γραμμής.
Ο Κέλογκ έχει επίσης αφήσει να εννοηθεί ότι μια αρχική κατάπαυση του πυρός μπορεί να σημάνει την ώρα για εκλογές στην Ουκρανία, εάν μπορεί να επιτευχθεί κάποια εκεχειρία. Ένα υποτιθέμενο χρονοδιάγραμμα για οποιαδήποτε συμφωνία εμφανίστηκε στα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης αυτή την εβδομάδα, προτείνοντας κατάπαυση του πυρός γύρω στο Πάσχα, στα τέλη Απριλίου, μια ειρηνευτική διάσκεψη και μια ευρύτερη συμφωνία τον Μάιο, και προεδρικές εκλογές για τη χώρα τον Αύγουστο. Αυτή η πληροφορία απορρίφθηκε κατηγορηματικά ως ψεύτικη από την ουκρανική προεδρία. Όμως, οι διαρροές, είτε παραποιημένες είτε όχι, θα συνεχίσουν να βγαίνουν στην επιφάνεια, καθώς όλες οι πλευρές προσπαθούν να κομίσουν ή να απορρίψουν ιδέες.
Το κάλεσμα για εκλογές είναι δύσκολο να μην ερμηνευτεί ως ένας τρόπος να παραμεριστεί σταδιακά ο Ζελένσκι και ίσως αποτελεί το «τυράκι» για να κάτσει στο τραπέζι το Κρεμλίνο. Η εχθρότητα του Ουκρανού ηγέτη απέναντι στον Πούτιν είναι ανυπέρβλητη, καθώς η ρωσική εισβολή έχει καταστρέψει εκτεταμένες περιοχές της Ουκρανίας και ο Ρώσος πρόεδρος φέρεται να έχει διαπράξει εγκλήματα πολέμου κατά των πολιτών της. Ο Ζελένσκι και ο πρόεδρος των ΗΠΑ είχαν επίσης μια δύσκολη σχέση κατά την πρώτη του θητεία λόγω της απαίτησης του Τραμπ να ερευνήσει την οικογένεια Μπάιντεν για σκάνδαλα στην Ουκρανία.
Ο Ζελένσκι μπαίνει τώρα σε μια νέα φάση, όπου και οι δύο πιο ισχυρές φωνές σε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία δεν συμμερίζονται τον θαυμασμό που απολάμβανε στη Δύση εδώ και τρία χρόνια.
Η συζήτηση για τις εκλογές έχει πυροδοτήσει ανεξέλεγκτες εικασίες στο Κίεβο για το μέλλον του Ζελένσκι. Έχει παραχωρήσει μακροσκελείς συνεντεύξεις την περασμένη εβδομάδα, εμφανιζόμενος κατά καιρούς θυμωμένος και ανήσυχος ότι η Ουκρανία μπορεί να μην είναι στο επίκεντρο οποιωνδήποτε συνομιλιών. Την Πέμπτη ήταν «σίγουρος» ότι δεν υπήρχε επίσημο σχέδιο ειρήνης «ακόμα». Και πρόσθεσε: «Αυτό που υπάρχει σε ορισμένες δημοσιεύσεις, πάλι, είμαι σίγουρος, ίσως κάνω λάθος, αλλά είμαι σίγουρος ότι αυτό δεν είναι επίσημο σχέδιο του προέδρου Τραμπ». Τα ανώτερα στελέχη του μίλησαν με τους Κέλογκ και Βαλτς τις τελευταίες ημέρες, όπως είπαν. Όμως ο Ζελένσκι δεν είναι πλέον μια «ανυπέρβλητη φιγούρα». Σε ορισμένες δημοσκοπήσεις που γίνονται στο πλαίσιο μελλοντικών προεδρικών εκλογών στην Ουκρανία, προηγείται ο Βάλερι Ζαλούζνι, ο στρατιωτικός ηγέτης που καρατόμησε πέρυσι ο Ζελένσκι. Ο Ζαλούζνι είναι προσώρας Ουκρανός πρέσβης στο Ηνωμένο Βασίλειο και φωτογραφήθηκε πρόσφατα με τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι στο Κίεβο.
Οι εκλογές στην Ουκρανία καθυστερούν επί του παρόντος ως μέρος του στρατιωτικού νόμου, με βάσιμο επιχείρημα ότι η χώρα – υπό συνεχείς βομβαρδισμούς, με εκατομμύρια ανθρώπους της να βρίσκονται σε πόλεμο ή πρόσφυγες στο εξωτερικό καθώς αντιμετωπίζει έναν επιθετικό γείτονα που αναμειγνυόταν για δύο δεκαετίες στα εσωτερικά της – δεν μπορεί να έχει ελεύθερες και δίκαιες εκλογές μέχρι να υπάρξει ειρήνη. Αλλά μια αρχική κατάπαυση του πυρός θα μπορούσε να προσφέρει αυτή την ηρεμία, ακόμη και μια ευκαιρία στον Ζελένσκι να κάνει πίσω και να δώσει μια ευκαιρία σε ένα νέο πρόσωπο, χωρίς το «δύσκολο» ιστορικό που έχει ο σημερινός ηγέτης της Ουκρανίας με την πρώτη θητεία του Τραμπ, για να διαπραγματευτεί μια ευρύτερη συμφωνία. Στο σενάριο ενός όχι και τόσο τέλειου διακανονισμού με τη Μόσχα, ο Ζαλούζνι θα μπορούσε να κρατήσει τις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας συσπειρωμένες.
Αλλά πολλά θα μπορούσαν να πάνε πολύ στραβά. Το εκλογικό χάος μπορεί να προκαλέσει ένα ατελές ή αμφισβητούμενο αποτέλεσμα. Περισσότερο φιλορωσικό αίσθημα μπορεί να εκδηλωθεί στο ψηφοδέλτιο, μέσω χάκινγκ ή άλλων παράνομων μεθόδων. Η απειλή των ερευνών για διαφθορά κάνει πολλούς αξιωματούχους να ανησυχούν για τη μοίρα τους. Είναι ακριβώς η άσχημη αβέβαιη κατάσταση θα περιμένατε σε καιρό πολέμου, και ο λόγος που οι εκλογές θα μπορούσαν να είναι πολύ περίπλοκες.
Από την άλλη πλευρά, ο Ζελένσκι έχει παρομοιαστεί με έναν σύγχρονο Ουίνστον Τσόρτσιλ, παρέχοντας στη Δύση τα κότσια που δεν ήξερε ότι χρειαζόταν. Θα ήταν σύμφωνο με τις απρόβλεπτες και εξωφρενικές διακυμάνσεις του πολέμου να παραμερίσει τη στιγμή που η Ουκρανία θα ήταν πιο ευάλωτη από ποτέ.
Ένα άλλο εμπόδιο για την ειρήνη είναι αν τη θέλει το Κρεμλίνο ή όχι. Αυτή τη στιγμή οι Ρώσοι κερδίζουν στο πεδίο της μάχης – όχι αστραπιαία, αλλά καταλαμβάνουν εδάφη. Οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται ότι κατέλαβαν την πόλη Τορέτσκ και ενδέχεται σύντομα να καταλάβουν το Ποκρόβσκ, βαθύτερα στην περιοχή του Ντόνετσκ της Ουκρανίας. Αυτό θα τους άφηνε επίσης σχετικά ανοιχτό έδαφος μέχρι τις σημαντικές πόλεις Ντνίπρο και Ζαπορίζια. Δεν είναι σαφές γιατί η Ρωσία θα επιδιώξει να παγώσει την πρόοδό της στην πρώτη γραμμή όταν η Ουκρανία, σύμφωνα με τα λόγια ενός στρατιώτη της πρώτης γραμμής στο CNN, «δεν έχει πολλά να πει γι' αυτό».
Αυτή την εβδομάδα θα δούμε θραύσματα του περίφημου, παρορμητικού ή όχι, σχεδίου για την ειρήνη να αναδύονται στη δημόσια σφαίρα. Κάθε «απόχρωσή» του θα επηρεάσει τις ζωές εκατομμυρίων Ουκρανών και θα υπαγορεύσει την ασφάλεια στην Ευρώπη για δεκαετίες. Ακόμη και η Ταϊβάν θα είναι ασφαλέστερη αν δεν ενθαρρυνθεί η Ρωσία. Καθώς η σιλουέτα ενός σχεδίου παρασύρεται προς την επιφάνεια, όλοι μπορούν μόνο να ελπίζουν για τη σοβαρότητά του.