Ο επικεφαλής του πυρηνικού παρατηρητηρίου του ΟΗΕ δήλωσε ότι ένας πύργος ψύξης στον κατεχόμενο από τη Ρωσία πυρηνικό σταθμό της Ουκρανίας στη Ζαπορίζια είχε υποστεί σοβαρές ζημιές από την πυρκαγιά τον περασμένο μήνα και θα πρέπει να κατεδαφιστεί.
Ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, έκανε το σχόλιο αυτό την Τετάρτη (4 Σεπτεμβρίου) κατά την πέμπτη επίσκεψή του στο εργοστάσιο, το οποίο κατελήφθη από τις ρωσικές δυνάμεις αμέσως μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Η Μόσχα και το Κίεβο έχουν κατηγορήσει τακτικά η μία την άλλη για επίθεση στο εργοστάσιο και για τον κίνδυνο πυρηνικού ατυχήματος.
Ο Γκρόσι δημοσίευσε μάλιστα ένα βίντεο στο X, όπου αξιολογεί τις ζημιές ενώ βρίσκεται μέσα στον πύργο.
«Μέχρι σήμερα, δεν είχαμε καταφέρει να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, ψηλά στον πύργο, ώστε να μπορούμε να εκτιμήσουμε με πολύ καλύτερο τρόπο τις ζημιές που προκλήθηκαν», δήλωσε ο Γκρόσι. «Αυτή η μεγάλη δομή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον, οπότε πιθανότατα θα κατεδαφιστεί κάποια στιγμή».
Η πυρκαγιά ξέσπασε στον πύργο στις 11 Αυγούστου, με τη Ρωσία και την Ουκρανία να αλληλοκατηγορούνται για το ποιος ή τι προκάλεσε την πυρκαγιά.
Ο Γκρόσι περιέγραψε τότε το περιστατικό ως μία από τις πολυάριθμες «απερίσκεπτες επιθέσεις», αλλά δεν απέδωσε ευθύνες.
Ο σταθμός Ζαπορίζια στη νοτιοανατολική Ουκρανία, ο μεγαλύτερος της Ευρώπης με έξι αντιδραστήρες, βρίσκεται σε «ψυχρή διακοπή λειτουργίας» και δεν παράγει ηλεκτρική ενέργεια. Χρειάζεται εξωτερική ενέργεια για να διατηρηθεί το πυρηνικό υλικό δροσερό και να αποφευχθεί ένα ατύχημα.
Το βίντεο δείχνει επίσης τον Γκρόσι να επιθεωρεί ένα αντλιοστάσιο για την παροχή νερού, με σαφώς μικρότερη ποσότητα μετά την καταστροφή πέρυσι του φράγματος Καχόβκα στη νότια Ουκρανία. Επισκέφθηκε επίσης και μια εγκατάσταση αποθήκευσης πυρηνικών καυσίμων.
Ο Γκρόσι συναντήθηκε με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Κίεβο την Τρίτη και δήλωσε ότι τα πράγματα είναι «πολύ εύθραυστα» στη Ζαπορίζια, όπου έχουν εγκατασταθεί επιθεωρητές του ΙΑΕΑ από τα μέσα του 2022.
Ο Γκρόσι επισκέφθηκε την περασμένη εβδομάδα το πυρηνικό εργοστάσιο του Κουρσκ στη νότια Ρωσία και δήλωσε ότι υπάρχει κίνδυνος πυρηνικού ατυχήματος εκεί, καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις, οι οποίες εξαπέλυσαν εισβολή στην περιοχή του Κουρσκ τον περασμένο μήνα, βρίσκονταν μόλις σε απόσταση 40 χιλιομέτρων.