Τις πρώτες ώρες μετά την καταστολή του πραξικοπήματος στην Τουρκία, ο πρόεδρος της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χαρακτήρισε την αιματηρότερη εξέγερση στην ιστορία της χώρας ως "δώρο Θεού" που θα του επιτρέψει να "προχωρήσει σε εκκαθαρίσεις στον στρατό". Στον μήνα που ακολούθησε ο Ερντογάν επεδίωξε να "καθαρίσει" κάθε θεσμό, ο οποίος βρίσκεται κάτω από την εξουσία του.
Βίντεο ντοκουμέντο από την επίθεση ελικοπτέρου πραξικοπηματιών κατά της ΜΙΤ
Περίπου 60.000 άνθρωποι--στρατιωτικοί, δικαστικοί, ακαδημαϊκοί, καλλιτέχνες, ακόμα και αθλητές--απολύθηκαν, παύθηκαν των καθηκόντων τους ή φυλακίστηκαν. Ο Ερντογάν είπε ακόμα πως θα επαναφέρει την θανατική ποινή, κίνηση που θα εμπόδιζε κάθε προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στην ΕΕ.
Ο Τούρκος πρόεδρος και οι υποστηρικτές του ήλπιζαν και ελπίζουν ακόμα--αν όχι πιστεύουν--πως οι σαρωτικές εκκαθαρίσεις θα θωρακίσουν το στρατό εναντίον κάθε μελλοντικού πραξικοπήματος, όμως είναι πολύ πιθανόν το μόνο που θα καταφέρουν είναι να τον αποδυναμώσουν και να απομακρύνουν ακόμα περισσότερο την Τουρκία από τις ΗΠΑ, σύμμαχό τους στο ΝΑΤΟ και στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.
"Η άποψη ότι ο στρατός μπορεί να γίνει αλεξίσφαιρος στα πραξικοπήματα, απλώς δεν λειτουργεί και το μόνο που καταφέρνει είναι να κατακερματίζει και να διχάζει τις ένοπλες δυνάμεις", τονίζει ο 'Ααρον Στάιν ειδικός του Ατλαντικού Συμβουλίου (think tank με έδρα την Ουάσινγκτον). "Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα στράτευμα που είναι βαθειά πληγωμένο στην ηγεσία του".
Και πως να μην είναι όταν το 46% των ανώτατων αξιωματικών--325 στρατηγοί και ναύαρχοι--εκδιώχθηκαν και πολλοί από αυτούς βρίσκονται στην φυλακή. Ακόμα και με τις προαγωγές 99 αξιωματικών, 50 ανώτατες θέσεις παραμένουν κενές.
Οι εκδιώξεις και οι προαγωγές των ημερών μετά το πραξικόπημα συμβαίνουν μόλις λίγα χρόνια μετά την υπόθεση Εργκένεκον (υποτιθέμενη μυστική, κοσμική και υπερεθνικιστική οργάνωση στην Τουρκία, η οποία πιθανώς διατηρεί δεσμούς με τις στρατιωτικές δυνάμεις και δυνάμεις ασφαλείας της χώρας, και οι μέτοχοι στην ομάδα αυτή έχουν κατηγορηθεί για τρομοκρατία). Μέχρι το 2015 όλοι οι κατηγορούμενοι ότι ανήκαν στην οργανωση αυτή αθωώθηκαν από τα δικαστήρια και αποκαταστάθηκαν.
Οι κατηγορίες στην υπόθεση Εργκένεγκον είχαν ενορχηστρωθεί από οπαδούς του Γκιουλέν, τοτε συμμάχου του Ερνταγάν, του ίδιου ανθρώπου που τώρα ο Τούρκος πρόεδρος κατηγορεί ότι είναι ο ιθύνων νους πίσω από το πραξικόπημα του Ιουλίου.
Το παράδοξο είναι πως τώρα οι οπαδοί του Γκιουλέν βρίσκονται στο στόχαστρο του Ερντογάν και αρκετοί από τους αξιωματικούς που βρέθηκαν στη φυλακή για την υπόθεση Εργκένεγκον είναι ανάμεσα σε αυτούς που προήχθησαν.
"Τώρα ο κύκλος επαναλαμβάνεται. Είναι το ίδιο πράγμα για μια ακόμα φορά και σίγουρα δημιουργεί προβλήματα στο ηθικό των στρατιωτικών σε όλες τις βαθμιδες", επισημαίνει ο Στάιν