Εκατέρωθεν ευχαριστίες και κάποιες επικρίσεις: η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ αποχαιρέτισε για τελευταία φορά σήμερα τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έναν «σημαντικό εταίρο» τον οποίο συχνά υπερασπιζόταν στους κόλπους της Ευρώπης, χωρίς να κρύψει την κριτική που ασκούσε, ιδίως στα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η καγκελάριος, η οποία κάνει την αποχαιρετιστήρια περιοδεία της έπειτα από 16 χρόνια στο τιμόνι της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας, είχε προσκληθεί να γευματίσει με τον Ερντογάν στα Θεραπειά, σε μια από τις εντυπωσιακότερες προεδρικές κατοικίες, πάνω στον Βόσπορο.
«Κάποιες φορές ήμουν επικριτική για τις εξελίξεις που παρακολουθούσαμε στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών», παραδέχτηκε στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά το πέρας της συνάντησης. «Το μόνο πράγμα που μπορώ να σας πω ότι θα γίνει το ίδιο και με την επόμενη γερμανική κυβέρνηση: η σχέση της Τουρκίας με τη Γερμανία θα συνεχιστεί, με τις καλές και τις κακές όψεις της», προσέθεσε.
Από την πλευρά του, ο Ερντογάν, που ευχαρίστησε δύο φορές την «αγαπητή φίλη» του, την Άγγελα Μέρκελ, εξέφρασε εκ των προτέρων τις ανησυχίες του για το μέλλον: «Δεν είναι ποτέ εύκολο να εργάζεσαι με έναν συνασπισμό» όπως αυτός που διαπραγματεύεται επί του παρόντος για τον σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία, εκτίμησε.
Τα τελευταία 16 χρόνια, παρά τις, κάποιες φορές σοβαρές, πολιτικές διαφωνίες ή ακόμη και τις εντάσεις, όπως αυτή μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 στην Τουρκία, η Μέρκελ φρόντιζε πάντα να διατηρεί ανοιχτή την πόρτα του Βερολίνου για την Άγκυρα και απέτρεψε να κλείσει η Ευρώπη τη δική της. Η Γερμανία, όπου κατοικούν περίπου τρία εκατομμύρια άνθρωποι καταγόμενοι από την Τουρκία –με βάση τις πιο πρόσφατες, επίσημες εκτιμήσεις– παρενέβη πολλές φορές υπέρ της Άγκυρας, όταν επιδεινώνονταν οι σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ. Διαδραμάτισε επίσης σημαντικό ρόλο στην επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Βρυξελλών και Άγκυρας για το μεταναστευτικό, με την ΕΕ να προσφέρει έξι δισεκατομμύρια ευρώ στην Τουρκία ώστε να κρατήσει τους μετανάστες στο έδαφός της.
Ο Ερντογάν είπε σήμερα για το θέμα αυτό ότι η χώρα του έχει γίνει «ξενώνας» για τους πρόσφυγες, καθώς φιλοξενεί περισσότερους από 3,5 εκατομμύρια Σύρους και περίπου 300.000 Αφγανούς.
Η καγκελάριος Μέρκελ χαιρέτισε αυτό το «σημαντικό έργο» και εγγυήθηκε ότι «η ευρωπαϊκή στήριξη προς την Τουρκία θα συνεχιστεί». «Επειδή θέλουμε να βάλουμε τέλος στη διακίνηση ανθρώπων, η στήριξη της ΕΕ είναι αναγκαία: έχουμε ήδη δώσει 4,5 από τα 6 δισεκ. ευρώ» που συμφωνήθηκαν, τόνισε.
«Προσωπικές σχέσεις»
Η ιδιαίτερη σχέση της Γερμανίας με την Τουρκία, που εξαρτάται κατά πολύ από την προσωπικότητα της Μέρκελ και το κύρος της στην ευρωπαϊκή σκηνή, μπορεί να κινδυνεύσει με τη νέα κυβέρνηση που θα αναλάβει στο Βερολίνο, εκτιμά ο Γκύντερ Ζόιφερτ, ερευνητής στο γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας.
Οι δύο ηγέτες είχαν ασφαλώς «δύσκολες προσωπικές σχέσεις σε πολλά θέματα αλλά κατάφερναν πάντα να διαφυλάξουν μια ατμόσφαιρα συνεργασίας και εργασίας. Η Γερμανία δεν έκλεισε ποτέ την πόρτα της, άφηνε πάντα έναν δίαυλο ανοιχτό», σχολίασε ο ερευνητής μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Χάρη στη Μέρκελ, οι σχέσεις της Τουρκίας παρέμειναν καλύτερες με τη Γερμανία απ’ ότι με τις ΗΠΑ ή τη Γαλλία. Όμως το μέλλον προμηνύεται σαφώς δυσκολότερο για τις δύο χώρες, ιδίως σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του μεταναστευτικού, προέβλεψε ο Ζόιφερτ. «Όποιος και αν είναι ο νέος καγκελάριος, δεν θα έχει στην ευρωπαϊκή σκηνή το κύρος και το βάρος της Μέρκελ. Θα του είναι επομένως πιο δύσκολο να συντονίζει την ευρωπαϊκή πολιτική όπως το έκανε εκείνη», κατέληξε.