Το κοινοβούλιο του Λιβάνουσυνέρχεται για να εκλέξει τον πρόεδρο της χώρας, αφού επί διετία οι 128 βουλευτές δεν κατόρθωσαν να ξεπεράσουν τις διαφορές, κυρίως ανάμεσα στην οργάνωση Χεζμπολάχ και τις αντίπαλές της παρατάξεις που εμπόδιζαν την εκλογή αρχηγού του κράτους.
Επικρατέστερος για την ανάδειξή του στο αξίωμα είναι ο αρχηγός του λιβανικού στρατού, ο στρατηγός Ζοζέφ Αούν, ο οποίος δεν έχει καμία πολιτική εμπειρία, αλλά αντλεί το κύρος του ως επικεφαλής ενός από τους πλέον σεβαστούς θεσμούς σε μία χώρα που βρίσκεται στο έλεος χρόνιας πολιτικής και οικονομικής κρίσης.
Ο στρατηγός Ζοζέφ Αούν, ο οποίος δεν έχει καμία σχέση συγγένειας με τον απερχόμενο πρόεδρο Μισέλ Αούν, έχει την υποστήριξη πολλών ξένων δυνάμεων όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σαουδική Αραβία, ηγείται από τον Μάρτιο 2017 του μοναδικού ίσως κρατικού θεσμού που παρέμεινε στο περιθώριο των θρησκευτικών και πολιτικών ερίδων που κατατρώγουν τον Λίβανο.
Ως αρχηγός του λιβανικού στρατού, ο στρατηγός Αούν διαχειρίσθηκε και ξεπέρασε σειρά από κρίσεις και κυρίως την οικονομική κατάρρευση που τον υποχρέωσε να δεχθεί διεθνή βοήθεια για την διαφύλαξη του θεσμού.
Πλέον, έπειτα από την συμφωνία εκεχειρίας ανάμεσα στην φιλοϊρανική οργάνωση Χεζμπολάχ και το Ισραήλ στο τέλος του Νοεμβρίου, ο λιβανικός στρατός έχει επιφορτισθεί με την εποπτεία της τήρησής της.
Οι λιβανικές δυνάμεις αναπτύσσονται σταδιακά στις παραμεθόριες περιοχές του νοτίου Λιβάνου από όπου αποσύρεται ο ισραηλινός στρατός. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να ολοκληρωθεί στις 26 Ιανουαρίου.
Η συμφωνία προβλέπει ότι μόνο οι δυνάμεις του λιβανικού στρατού και οι Κυανόκρανοι του ΟΗΕ θα πρέπει να έχουν παρουσία στον νότιο Λίβανο. Οι δυνάμεις της Χεζμπολάχ οφείλουν να αποσυρθούν προς ζώνες που βρίσκονται βορειότερα και να εγκαταλείψουν τα βαρέα όπλα τους.
Ο αρχηγός του στρατού θα πρέπει να τηρήσει την επικίνδυνη κοινωνική και θρησκευτική ισορροπία που συνθέτει το πολιτικό παίγνιο στον Λίβανο: να μην θιγεί το κίνημα της Χεζμπολάχ, αλλά ούτε και οι αντίπαλοί της.
Ο στρατιωτικός με τον λακωνικό λόγο μπορεί να υπολογίζει στο δίκτυο των υποστηρικτών που διατρέχει ολόκληρο το φάσμα της πολιτικής τάξης του Λιβάνου, αλλά επίσης και τις επαφές του με τις δυτικές ηγεσίες, κυρίως στο Παρίσι και την Ουάσινγκτον.
«Εχει την φήμη του ακέραιου ανθρώπου», σχολιάζει ο πολιτικός αναλυτής Karim Bitar.
«Στις τάξεις του στρατού θεωρείται αφοσιωμένος άνθρωπος, που υπερασπίζεται το εθνικό συμφέρον και προσπαθεί να σταθεροποιήσει τον λιβανικό στρατό, τον μόνο θεσμό που έχει γλιτώσει από τον κονφεσιοναλισμό και συνεχίζει να στέκεται όρθιος».
Ο Mohanad Hage Ali του think-tank Carnegie-Μέση Ανατολή τονίζει τους δεσμούς του με την Ουάσινγκτον, η οποία υποστηρίζει οικονομικά τον λιβανικό στρατό. «Εχει διατηρήσει επαφές με όλους, αλλά έχει επικριθεί από τα μέσα της Χεζμπολάχ για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ», λέει.
Εκτός από τις ΗΠΑ, ο λιβανικός στρατός έχει δεχθεί βοήθεια από το Κατάρ και την Γαλλία.
Διεθνής διάσκεψη που οργανώθηκε στο Παρίσι τον Οκτώβριο επέτρεψε την συγκέντρωση 200 εκατομμυρίων δολαρίων για τον στρατό του Λιβάνου, βοήθεια ζωτικής σημασίας για έναν θεσμό που στην κορύφωση της οικονομικής κρίσης του 2020 χρειάσθηκε να αφαιρέσει το κρέας από τα γεύματα των στρατιωτών του.
«Ολοι αναγνωρίζουν την άψογη διαδρομή του στην ηγεσία του στρατού. Αλλά θα μπορέσει να μετατραπεί σε πολιτικό; Αυτό είναι το θέμα», σχολιάζει δυτικός διπλωμάτης.
Γαλλόφωνος και αγγλόφωνος, ο στρατηγός Αούν είναι πατέρας δύο παιδιών. Είναι χριστιανός μαρωνίτης, κοινότητα από την οποία προέρχεται ο πρόεδρος, όπως ορίζει το σύστημα κατανομής της εξουσίας στον Λίβανο, όπου ο πρωθυπουργός προέρχεται από την κοινότητα των σουνιτών μουσουλμάνων και ο πρόεδρος του κοινοβουλίου από την κοινότητα των σιιτών.
Ακόμη και μεταξύ αυτών που τον σέβονται, πολλοί είναι εκείνοι που δεν επιθυμούν την εκλογή του στην προεδρία, κυρίως διότι προέρχεται από τον στρατό, λέει ο Karim Bitar.
Διότι ορισμένοι πρώην πρόεδροι με αντίστοιχο προφίλ άφησαν «πικρή γεύση» στους Λιβανέζους.
Ο απερχόμενος πρόεδρος Μισέλ Αούν ήταν επίσης αρχηγός των λιβανικών ενόπλων δυνάμεων και τρεις προκάτοχοί του προέρχονταν επίσης από τις τάξεις του στρατού.
«Προσωρινή διέξοδος από την κρίση η εκλογή του Ζοζέφ Αούν»
Σε συνέντευξή του στο Sky News Arabia, ο συγγραφέας και πολιτικός στοχαστής Radwan Al-Sayed πιστεύει ότι η Χεζμπολάχ και το Κίνημα Αμάλ θα μπορούσαν να είχαν ξεπεράσει την κρίση του προεδρικού κενού πριν από μήνες, εάν οι αποφάσεις τους βασίζονταν στον πολιτικό ρεαλισμό αντί να τηρούν άκαμπτες θέσεις.
Σύμφωνα με τον Sayyed, η ηγεσία της Χεζμπολάχ αντιμετωπίζει άνευ προηγουμένου εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις, κυρίως τη μείωση της ιρανικής υποστήριξης υπό το φως των αυξανόμενων διεθνών και περιφερειακών πιέσεων.
Ο Σαγιέντ επισημαίνει ότι η Χεζμπολάχ έχει χάσει τις αποτρεπτικές της ικανότητες στο νότιο Λίβανο από τον πόλεμο του 2006, γεγονός που αντανακλά μια ευρεία στρατηγική επιδείνωση.
Από την άλλη, ο ερευνητής διεθνών σχέσεων Ali Shukr επισημαίνει ότι η εκλογή του προέδρου στον Λίβανο συνδέθηκε πάντα με εξωτερικές πιέσεις, τονίζοντας ότι οι τρέχουσες συνθήκες διαφέρουν από τα προηγούμενα στάδια.
Ο Σουκρ πιστεύει ότι το πρόβλημα του Λιβάνου βρίσκεται στην εσωτερική δομή που επιτρέπει περιφερειακές και διεθνείς παρεμβάσεις, κάτι που αποτυπώθηκε ξεκάθαρα στη συνεχιζόμενη παρεμπόδιση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Με την κλιμάκωση της αμερικανικής, γαλλικής και ακόμη και περιφερειακής πίεσης, η εκλογή του Ζοζέφ Αούν έχει γίνει μια προσωρινή διέξοδος από την κρίση.
Η υποστήριξη του διοικητή του στρατού φαίνεται αποδεκτή από τις διεθνείς δυνάμεις, ιδίως τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γαλλία, επειδή αντιπροσωπεύει τη σταθερότητα στον στρατιωτικό θεσμό, ο οποίος αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της διατήρησης της ασφάλειας του Λιβάνου.
Όμως, όπως επισημαίνει ο Sayyed, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει το σιιτικό δίδυμο είναι πώς να αντιμετωπίσει έναν πρόεδρο που απολαμβάνει ευρείας διεθνούς και περιφερειακής υποστήριξης και είναι πιθανό να είναι λιγότερο ανεκτικός στον ασφαλή και πολιτικό ρόλο της Χεζμπολάχ.
Φθίνει η δημοτικότητα της Χεζμπολάχ
Το κόμμα αντιμετωπίζει μια εσωτερική κρίση νομιμότητας, με αυξανόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια για τις επιδόσεις του και φθίνουσα δημοτικότητα ακόμη και εντός της σιιτικής κοινότητας, πρόσθεσε ο κ. Sayyed.
Η περιφερειακή σκηνή διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στους οικισμούς του Λιβάνου. Η πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία, όπως την περιγράφει ο Σαγιέντ, είναι μια σημαντική καμπή, που επηρεάζει την περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων και αποδυναμώνει την ικανότητα ελιγμών της Χεζμπολάχ.
Ομοίως, ο Shukr επισημαίνει ότι η σχετική ιρανική παρακμή, παρά τη συνεχιζόμενη αμερικανική και ισραηλινή πίεση, δημιούργησε ένα στρατηγικό κενό που οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν για να αναδιαμορφώσουν το σκηνικό στον Λίβανο.
Το επόμενο στάδιο εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα του Αούν να διαχειριστεί τη χώρα εν μέσω της περίπλοκης πολιτικής δομής. Ο Σουκρ πιστεύει ότι η εκλογή νέου προέδρου θα μπορούσε να είναι η αρχή μιας ευρύτερης πολιτικής διευθέτησης που περιλαμβάνει τον σχηματισμό κυβέρνησης και την ανοικοδόμηση του κράτους, αλλά προειδοποιεί ότι η τρέχουσα σεχταριστική και πολιτική σύνθεση θα μπορούσε να εμποδίσει σοβαρές μεταρρυθμίσεις.
Αντίθετα, ο κ. Sayyed δίνει μεγάλη σημασία στην αποκατάσταση του περιφερειακού ρόλου του Λιβάνου, ειδικά υπό το φως των ευκαιριών που υπάρχουν με το τέλος του περιφερειακού ρόλου του Μπασάρ αλ Άσαντ. Τονίζει την ανάγκη εφαρμογής οικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων που αποκαθιστούν την εμπιστοσύνη του λιβανικού λαού στο κράτος του.
Η εκλογή του Τζόζεφ Αούν, εάν πραγματοποιηθεί, θα είναι περισσότερο αποτέλεσμα διεθνούς και περιφερειακής διευθέτησης παρά έκφραση εσωτερικής λιβανικής συναίνεσης. Ωστόσο, παραμένουν θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με την ικανότητά του να αντιμετωπίσει τις συσσωρευμένες κρίσεις, ιδίως υπό το φως του ρόλου της Χεζμπολάχ και της συνέχισης των ξένων επεμβάσεων.
Όπως επισημαίνει ο κ. Wachkar, η μεγαλύτερη πρόκληση βρίσκεται μετά τις εκλογές: Θα μπορέσει ο Λίβανος να ξαναχτίσει το κράτος του σε νέα θεμέλια που θα υπερβαίνουν τη διαφθορά και τις θρησκευτικές ποσοστώσεις; Ή μήπως η εκλογή του προέδρου θα είναι απλώς μια προσωρινή λύση που παρατείνει την κρίση;
Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα θα καθοριστεί υπό το φως της ικανότητας των πολιτικών δυνάμεων να ξεπεράσουν τους στενούς υπολογισμούς τους και να εργαστούν για ένα καλύτερο μέλλον για τον Λίβανο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, skynewsarabia