Καθώς λήγει σε λίγες μέρες η προθεσμία για να υποβάλουν οι χώρες τις υποψηφιότητες των επιτρόπων τους, η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν φαίνεται να έχει εγκαταλείψει το όραμά της για μια Επιτροπή ισορροπημένης εκπροσώπησης των φύλων, με τους αναλυτές να το αποδίδουν στην εσωτερική πολιτική και στους τακτικούς ελιγμούς που υπερισχύουν του κοινού ευρωπαϊκού καλού.
Από τα 27 κράτη μέλη, τα 22 έχουν μέχρι στιγμής υποβάλει την επιλογή τους για τους υποψήφιους Επιτρόπους, αλλά μόλις πέντε ημέρες πριν από τη λήξη της επίσημης προθεσμίας, η Πορτογαλία, το Βέλγιο, η Δανία, η Ιταλία και η Βουλγαρία είναι τα πέντε κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη ανακοινώσει τους Επιτρόπους τους.
Από τους 22 υποψηφίους που έχουν ήδη προταθεί, οι 16 είναι άνδρες και οι έξι γυναίκες. Από τους 16 άνδρες, οι 4 είναι ήδη γνωστά πρόσωπα στην Κομισιόν, ο Τιερί Μπρετόν της Γαλλίας, ο Βάλντις Ντομπρόβσκις της Λετονίας, ο Βόπκε Χούκστρα της Ολλανδίας και ο Όλιβερ Βαρχέλι της Ουγγαρίας (όλοι άνδρες), οι οποίοι έχουν κληθεί από τις αντίστοιχες κυβερνήσεις τους να υπηρετήσουν για άλλη μια θητεία.
Αυτό απέχει πολύ από την έκκληση της Φον ντερ Λάιεν για μια ομάδα επιτρόπων με ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων για τη δεύτερη θητεία της.
Σε ερώτηση των δημοσιογράφων την Πέμπτη (23 Αυγούστου) αν η νέα Επιτροπή είναι βέβαιη ότι θα λάβει ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών υποψηφίων, ο επικεφαλής εκπρόσωπος της Επιτροπής, Ερίκ Μαμέρ, απάντησε τα εξής: «Δεν πρόκειται να δώσουμε μια αναλυτική περιγραφή της διαδικασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη».
Όταν η Φον ντερ Λάιεν έκανε την ίδια έκκληση στα κράτη μέλη κατά τον σχηματισμό της πρώτης ομάδας επιτρόπων της το 2019, έντεκα χώρες πρότειναν γυναίκα επίτροπο και η ομάδα πέτυχε σχεδόν την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων όταν συγκροτήθηκε.
Αλλά η σημερινή κατάσταση «αντανακλά μια νέα Ευρώπη στην οποία το εθνικό συμφέρον γίνεται πιο σημαντικό από το ευρωπαϊκό», δήλωσε ο Αλμπέρτο Αλεμάνο, καθηγητής δικαίου της ΕΕ στο HEC Paris, σε συνέντευξή του στο Euractiv.
Αν και ο Επίτροπος υποτίθεται ότι δεν εκπροσωπεί τα συμφέροντα της χώρας, ο διορισμός του βασίζεται σε πολιτικές εκτιμήσεις, όπως η κομματική ένταξη.
Εναπόκειται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να λάβει υπόψη την ισότητα των φύλων κατά την ακρόαση, την έγκριση και την απόρριψη των υποψήφιων Επιτρόπων αυτό το φθινόπωρο, όπως ορίζει ο Κανονισμός του Κοινοβουλίου.
Οι αρνητές
Όσον αφορά αυτούς που δεν έχουν ακόμη ορίσει Επίτροπο, ενδέχεται να έχουν αποφασίσει να αποκρύψουν το όνομα του υποψήφιου Επιτρόπου τους για λόγους τακτικής, σύμφωνα με τον Μαντς Τζεντζίνι, αναλυτή ευρωπαϊκών θεμάτων στο think tank Europa της Κοπεγχάγης.
Το να περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθεί η διαδικασία επιλογής των υποψηφίων θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους οι χώρες που κρατούν στάση αναμονής, πρόσθεσε.
«Τι είδους υποψηφίους έχει ήδη λάβει [η φον ντερ Λάιεν], και πού θα μπορούσε [η εκάστοτε χώρα της ΕΕ] ενδεχομένως να τοποθετηθεί ώστε να θεωρηθεί υποψήφια για κάτι που θέλει [η ίδια];» ρώτησε ο Τζεντζίνι.
Η Ιταλία, για παράδειγμα, έχει εκφράσει έντονα το ενδιαφέρον της για ένα οικονομικό χαρτοφυλάκιο και περιμένει να δει ποια ονόματα προτείνουν οι άλλες χώρες ώστε να κάνει την καλύτερη δυνατή πρόταση.
Η εσωτερική πολιτική μπορεί να είναι ένας άλλος παράγοντας για την στάση αναμονής των κρατών μελών.
Στη Δανία, η κυβέρνηση της Μέττε Φρεντέρικσεν αναμένεται να συνδυάσει τον διορισμό ενός Ευρωπαίου Επιτρόπου με ανασχηματισμό του υπουργικού συμβουλίου και να δημιουργήσει μια θέση υπουργού για ευρωπαϊκά θέματα ενόψει της προεδρίας της χώρας στην ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2025, εξήγησε ο Τζεντζίνι.
Η Βουλγαρία, από την πλευρά της, βρίσκεται εν μέσω μιας πρωτοφανούς πολιτικής κρίσης που έχει αφήσει τη χώρα σε ακυβερνησία και, ως εκ τούτου, χωρίς τη δυνατότητα να επιλέξει νέο επίτροπο.
Το Βέλγιο βρίσκεται σε παρόμοια κατάσταση, με τις κυβερνητικές συνομιλίες να έχουν πρόσφατα καταρρεύσει.
Διαμάχη μεταξύ κρατών μελών και Κομισιόν
Οι δύο εμπειρογνώμονες, όμως, διαφώνησαν σχετικά με το πόση επιρροή έχει η πρόεδρος της Επιτροπής για να πείσει τα κράτη μέλη να προτείνουν τους καλύτερους δυνατούς υποψηφίους.
Σύμφωνα με τον Τζεντζίνι, «η καλύτερη ευκαιρία της [Φον ντερ Λάιεν] είναι να προσπαθήσει να προσαρμόσει ορισμένα από τα χαρτοφυλάκια της Επιτροπής ώστε να διευκολύνει τα κράτη μέλη».
Επισήμανε επίσης την πρόταση της Φον ντερ Λάιεν για έναν επίτροπο στέγασης, κάτι που ζητούν πολύ οι χώρες της Νότιας Ευρώπης.
Όμως, σύμφωνα με τον Αλεμάνο, η Φον ντερ Λάιεν «έχει σχεδόν απεριόριστη επιρροή». Πιστεύει ότι αν η ίδια λάβει σοβαρά υπόψιν της τις αρμοδιότητές της, θα πρέπει να ζητήσει από τα κράτη μέλη να ξανασκεφτούν τις επιλογές τους.
«Η κατάσταση έχει γίνει τόσο αναχρονιστική που, κατά την άποψή μου, η τρέχουσα διαδικασία διορισμού θα πρέπει να αρχίσει από την αρχή», δήλωσε ο ειδικός σχολιαστής.
Μόλις η Φον ντερ Λάιεν έχει τον πλήρη κατάλογο των υποψηφίων, όπως προτείνει ο Αλεμάνο, μπορεί να ζητήσει από τα κράτη μέλη να προτείνουν νέα ονόματα πριν τα υποβάλει στο Κοινοβούλιο για έλεγχο.
Για να περάσει η προτεινόμενη ομάδα της από τη διαδικασία ελέγχου, η Φον ντερ Λάιεν θα πρέπει να λάβει υπόψη της την πολιτική σύνθεση του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πρόσθεσε ο Τζεντζίνι.
Εάν η Φον ντερ Λάιεν αποφασίσει να μην αναδιαμορφώσει τον τρέχοντα κατάλογο υποψηφίων, αναμένεται οι ακροάσεις των υποψήφιων επιτρόπων να πραγματοποιηθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Πηγή: euractiv.gr