Η ρωσική ενεργειακή εταιρεία Gazprom ανακοίνωσε σήμερα ότι οι εξαγωγές αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας σταμάτησαν από τις 08:00 (ώρα Μόσχας, 07:00 ώρα Ελλάδας) καθώς εξέπνευσε η ισχύς της συμφωνίας διαμετακόμισης.
Το κλείσιμο της παλαιότερης οδού του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη βάζει τέλος σε μια δεκαετία τεταμένων σχέσεων μετά την κατάληψης της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.
Η Ρωσία εξακολουθεί να εξάγει αέριο μέσω του αγωγού TurkStream που βρίσκεται στο βυθό της Μαύρης Θάλασσας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διπλασίασε τις προσπάθειές της να μειώσει την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια μετά το ξέσπασμα της στρατιωτικής σύγκρουσης στην Ουκρανία το 2022 αναζητώντας εναλλακτικές πηγές.
Η ισχύς της πενταετούς συμφωνίας διαμετακόμισης αερίου ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία εξέπνευσε τις πρώτες ώρες της 1ης Ιανουαρίου 2025 και το Κίεβο έχει επανειλημμένα δηλώσει πως δεν πρόκειται να παρατείνει τη συμφωνία όσο διαρκεί ο πόλεμος.
«Λόγω της επανειλημμένης και σαφώς εκφρασμένης άρνησης της ουκρανικής πλευράς να ανανεώσει αυτές τις συμφωνίες, η Gazprom δεν έχει από την 1η Ιανουαρίου 2025 την τεχνική και νομική δυνατότητα να προμηθεύει αέριο για διαμετακόμιση μέσω του εδάφους της Ουκρανίας», αναφέρει η Gazprom σε δήλωση που δημοσιοποίησε μέσω του Telegram.
«Από τις 8:00 ώρα Μόσχας, η προμήθεια ρωσικού αερίου για μεταφορά μέσω του εδάφους της Ουκρανίας δεν πραγματοποιείται».
Η λήξη της συμφωνίας σηματοδοτεί τη σχεδόν πλήρη απώλεια της άλλοτε ισχυρής επιρροής της Μόσχας στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, έρχεται όμως σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή καθώς τα αποθέματα στην Ευρώπη εξαντλούνται επίσης ταχύτερα απ’ ό,τι συνήθως, καθιστώντας πιο δύσκολη την επίτευξη των στόχων αποθήκευσης για την επόμενη σεζόν. Η διακοπή του εφοδιασμού μέσω της Ουκρανίας αναμένεται να αποτελέσει σημαντικό πλήγμα για τη Μολδαβία. Μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περισσότερο θα επηρεαστεί η Σλοβακία. Η Ουγγαρία θα συνεχίσει να λαμβάνει ρωσικό φυσικό αέριο από το νότο, μέσω του αγωγού TurkStream στη Μαύρη Θάλασσα, αν και ήθελε να διατηρήσει τη διέλευση μέσω της Ουκρανίας.
Από την πλευρά του, το Κίεβο αποποιείται περίπου 800 εκατ. δολάρια ετησίως σε πληρωμές από τη Μόσχα, ενώ η Gazprom θα χάσει περίπου 5 δισ. δολάρια από τις πωλήσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας.
Ταυτόχρονα, οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη αυξάνονται. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg, το φυσικό αέριο παραδόσεως Φεβρουαρίου αυξήθηκε έως και 2,2% την Τρίτη. Ειδικότερα, το ολλανδικό συμβόλαιο για το φυσικό αέριο, που αποτελεί σημείο αναφοράς για την Ευρώπη, ενισχύθηκε κατά 1,1% στα 48,4 ευρώ ανά μεγαβατώρα στις 9:43 π.μ. στο Άμστερνταμ.