Πεδίο για την Τουρκία ώστε να κινηθεί στο Αφγανιστάν και παράλληλα να εκβιάσει τις Βρυξέλλες για ανταλλάγματα όχι άσχετα με τη λεγόμενη θετική ατζέντα, αφήνουν οι αποφάσεις που έλαβε η ΕΕ σε επίπεδο ΥΠΕΞ κατά το άτυπο συμβούλιο στη Σλοβενία.
Η ΕΕ δεν βιάζεται να εμπλακεί και να καλύψει το κενό που άφησε η άτακτη υποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν. Ένα κενό το οποίο σπεύδει να καλύψει η Τουρκία, σε συνεργασία με το Κατάρ.
Η κρίση στο Αφγανιστάν και οι παρενέργειες της στην Ευρώπη κυριάρχησε (99% των συζητήσεων) στο Gymich (άτυπη σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ) που πραγματοποιήθηκε στο Μπρντό της Σλοβενίας. Οι ΥΠΕΞ της ΕΕ συζήτησαν για τις προκλήσεις και τις επιλογές της ΕΕ για δράση προς αντιμετώπιση της κατάστασης.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας κατά την παρέμβασή του ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης υπογράμμισε πως η εμπλοκή της ΕΕ θα πρέπει να γίνει με τρόπο που δεν θα ενθαρρύνει ομάδες εξτρεμιστών στην περιοχή ή αλλού να ακολουθήσουν το παράδειγμα των Ταλιμπάν. Ενώ σημείωσε πως η ενεργός εμπλοκή της ΕΕ στη διαχείριση της κατάστασης που έχει προκύψει λόγω της αποχώρησης των ΗΠΑ είναι σημαντική για να διασφαλιστεί ότι το κενό που έχει δημιουργηθεί δεν θα τύχει εκμετάλλευσης από τους όποιους τρίτους. Την ίδια στιγμή, οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν ενισχύουν ακόμη περισσότερο την ανάγκη για ουσιαστική εμπλοκή της ΕΕ στην περιοχή, επεσήμανε.
Η τοποθέτηση Ν. Χριστοδουλίδη δεν είναι άσχετη:
· Με τις κινήσεις που κάνει η Τουρκία, σε συνεργασία με τον Κατάρ, προκειμένου να εκμεταλλευθεί το ζήτημα του Αφγανιστάν για να αποκομίσει οφέλη και στην ευρωπαϊκή της ατζέντα.
· Με τις προσεγγίσεις ορισμένων χωρών που αντί να στηρίζουν την αναβάθμιση του ρόλου της ΕΕ εμφανίζονται έτοιμες για ικανοποίηση των τουρκικών απαιτήσεων, ώστε η Άγκυρα να αναλάβει να καλύψει το κενό των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν.
Από την όλη συζήτηση στο Gymnich προκύπτει πως εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πάει η ίδια απευθείας να εμπλακεί στο θέμα του Αφγανιστάν τότε αυτό τον ρόλο θα τον αναλάβει η Τουρκία.
Στην παρέμβαση του, ο Ν. Χριστοδουλίδης επεσήμανε ότι το μέλλον του Αφγανιστάν και η στήριξη ολόκληρου του πληθυσμού της χώρας, και ειδικότερα των γυναικών και παιδιών, είναι στοίχημα κομβικής σημασίας για την ΕΕ, επομένως είναι αναγκαίο όπως η ΕΕ εξεύρει τρόπους απευθείας επικοινωνίας με το καθεστώς, πάντοτε υπό αυστηρές προϋποθέσεις, που θα πρέπει μεταξύ άλλων να καλύπτουν το θέμα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με ιδιαίτερη έμφαση στα δικαιώματα των γυναικών, το κράτος δικαίου και την ελευθερία των ΜΜΕ, καθώς και την ανάγκη σύστασης για μεταβατική περίοδο αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης, ευρείας συμμετοχής, μέσω διαλόγου.
Μήνυμα Τσαβούσογλου
Οι προθέσεις της Άγκυρας είναι πολύ εμφανείς και τις κατέγραψε ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλουτ Τσαβούσογλου (Χουριέτ/ΓΤΠ) στη διάρκεια συνάντησής του με την Ολλανδή ομόλογό του Σίγκριντ Κάαγκ. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ ανέφερε ότι η χώρα του δεν μπορεί να χειριστεί μόνη της το μεταναστευτικό πρόβλημα, υπενθυμίζοντας ότι η χώρα του είχε προτείνει στην ΕΕ μια περιεκτική συμφωνία για το μεταναστευτικό. Αναφερόμενος στο προσφυγικό πρόβλημα, ο Τσαβούσογλου υπενθύμισε τη συμφωνία που υπεγράφη με την ΕΕ για το θέμα των Σύρων προσφύγων, υπογραμμίζοντας ότι η Τουρκία έχει εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της στο θέμα αυτό.
«Ο αριθμός των προσφύγων που θα κατευθύνονταν προς την Ευρώπη μειώθηκε κατά 95%. Ωστόσο, η ΕΕ δεν έκανε αυτά που της αναλογούν», ανέφερε ο Τσαβούσογλου, κατηγορώντας την ΕΕ ότι δεν συνεργάστηκε στο θέμα της ανανέωσης της συμφωνίας και μονομερώς αποφάσισε να παραχωρήσει άλλα τρία δισεκατομμύρια ευρώ για τους πρόσφυγες.
«Η προσέγγιση ‘αφήστε εμάς να σας δίνουμε κάποια χρήματα και κρατήστε τους πρόσφυγες δεν λειτουργεί πια’», υπογράμμισε ο Τούρκος υπουργός, καλώντας την ΕΕ να εγκαταλείψει άμεσα αυτή την προσέγγιση όσον αφορά στο θέμα των Αφγανών προσφύγων. «Το μεταναστευτικό πρόβλημα μεγαλώνει συνεχώς. Αυτό το πρόβλημα είναι τόσο πρόβλημα της Τουρκίας όσο και της ΕΕ. Είναι ένα κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα και δεν πρέπει να γίνει αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης. Επομένως, αντί για απλές φόρμουλες θα πρέπει να εφαρμοστεί μια ρεαλιστική λύση», δήλωσε ο Τσαβούσογλου.
Είναι εμφανές από τα όσα δηλώνει ο Μ. Τσαβούσολγου πως η Τουρκία σπεύδει εγκαίρως να καταγράψει τις δικές της αξιώσεις σε σχέση με το Αφγανιστάν, που στην προκειμένη περίπτωση δεν ικανοποιείται μόνο με την παραχώρηση οικονομικής βοήθειας προς αντιμετώπιση των προσφυγικών ροών. Ζητώντας αναθεώρηση της συμφωνίας Τουρκίας-ΕΕ η Άγκυρα ουσιαστικά σκοπεύει σε νέα εργαλειοποίηση του προσφυγικού αυτή τη φορά μέσω της διπλωματικής οδού, η οποία μπορεί να αποδειχτεί περισσότερο παραγωγική.
Οι πέντε προϋποθέσεις που βάζουν οι Βρυξέλλες
Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συζήτησαν μια σειρά προϋποθέσεων βάσει των οποίων η ΕΕ θα αξιολογεί τη συμπεριφορά των Ταλιμπάν και θα αποφασίζει τον βαθμό εμπλοκής με τις Αρχές που ελέγχουν αυτή τη στιγμή τη χώρα, δήλωσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ, μιλώντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Σλοβένο ΥΠΕΞ Ανζέ Λόγκαρ.
Τα πέντε κριτήρια αφορούν: τον βαθμό στον οποίο οι Ταλιμπάν θα δεσμευτούν να μην επιτρέψουν στην εξαγωγή της τρομοκρατίας από τη χώρα, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά των γυναικών, του κράτους δικαίου και της ελευθερίας των ΜΜΕ, τη δημιουργία μιας χωρίς αποκλεισμούς κυβέρνησης που να εκπροσωπεί τους Αφγανούς μέσω πολιτικών διαπραγματεύσεων, την παροχή πλήρους πρόσβασης σε ανθρωπιστικές αποστολές στη βάση των αρχών και των προτύπων της ΕΕ και την τήρηση της δέσμευσης των Ταλιμπάν όπως επιτραπεί η αναχώρηση ξένων υπηκόων και Αφγανών που θέλουν να εγκαταλείψουν τη χώρα στη βάση του ψηφίσματος 2593 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η συζήτηση, η οποία δεν κατέληξε σε επίσημα συμπεράσματα, σύμφωνα με τον κ. Μπορέλ, κινήθηκε σε τρεις πυλώνες: τις προϋποθέσεις για την όποια εμπλοκή της ΕΕ με τους Ταλιμπάν, την προσπάθεια εκκένωσης όσων παραμένουν στο Αφγανιστάν και βρίσκονται σε κίνδυνο, και την οικοδόμηση πολυμερούς συνεργασίας με τους γείτονες της χώρας για σταθεροποίηση της περιοχής.
Όπως σημείωσε ο Σλοβένος ΥΠΕΞ στη δική του παρέμβαση, ο τρίτος πυλώνας αφορά επίσης το πώς θα αποφευχθεί η δημιουργία νέων μεταναστευτικών ροών, ανάλογων με αυτούς που αντιμετώπισε η ΕΕ το 2015.
Υπενθύμισε δεσμεύσεις για Αμμόχωστο
Ο ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης, ζήτησε από τους ομολόγους του στην ΕΕ, αλλά και από την ΕΕ συλλογικά, να εντείνουν τις παρεμβάσεις τους προς την Άγκυρα για αντιστροφή των παράνομων ενεργειών στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου και για επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου λύσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας, κατά την παρέμβαση του στο Gymnich αναφέρθηκε και στο θέμα της Αμμοχώστου υπενθυμίζοντας ότι εάν δεν υπάρξει αντιστροφή ενεργειών, σύμφωνα και με τη δήλωση που ομόφωνα υιοθέτησαν οι 27 στις 27/7/2021, κατά την επόμενη σύνοδο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων οι υπουργοί Εξωτερικών θα κληθούν να εξετάσουν τρόπους συγκεκριμένης αντίδρασης.
Σημείωσε πως εναπόκειται αποκλειστικά στην Τουρκία η πορεία και το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων και για αυτό είναι σημαντικό όπως στο διάστημα που μεσολαβεί συνεχιστεί και ενταθεί η διαβίβαση από όλες τις κατευθύνσεις των κατάλληλων μηνυμάτων προς την Άγκυρα, αφού ο Επίτροπος της ΕΕ για τη Γειτονία και τη Διεύρυνση Olivér Várhelyi θα επισκεφτεί την Τουρκία την ερχόμενη βδομάδα.
Πηγή: