Εντονο είναι το διπλωματικό παρασκήνιο ενόψει της σημερινής κρίσιμης Συνόδου στο Βερολίνο για τη λιβυκή κρίση, με όλες τις πλευρές να ασκούν πιέσεις για την προώθηση των θέσεων και ανομολόγητων συμφερόντων τους. Στόχος σύμφωνα με το προσχέδιο του ΟΗΕ, να υπάρξουν δεσμεύσεις για εκεχειρία ώστε να τερματιστεί ο εμφύλιος.
Μια διάσκεψη όπου θα εκφραστούν οι ανταγωνισμοί στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου για το ξαναμοίρασμα πηγών και οδών Ενέργειας, αγορών και γεωστρατηγικών σφαιρών. Μόνο που καμία πλευρά δεν μιλά ανοιχτά για τα πραγματικά της συμφέροντα.
Από την άλλη, η Ελλάδα έμεινε έξω από τη διάσκεψη γιατί όπως διατείνεται το Βερολίνο, το μνημόνιο για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών δεν θα τεθεί επί τάπητος, καθώς εκείνο που θα αποτελέσει το βασικό θέμα είναι η επίτευξη εκεχειρίας στη Λιβύη.
Αυτό που απασχολεί, ωστόσο, την ελληνική πλευρά από τη Διάσκεψη του Βερολίνου είναι η συμφωνία που υπέγραψε προ μηνών για τον καθορισμό θαλάσσιων συνόρων στην Ανατολική Μεσόγειο ο Ταγίπ Ερντογάν με τον Φαγέζ Αλ Σάρατζ.
Παρ’ ότι, όπως έχουν διαμηνύσει τόσο το Βερολίνο όσο και η ΕΕ, το ζήτημα δεν πρόκειται να τεθεί επί τάπητος -εξ’ ου και οι «δικαιολογίες της Γερμανίας περί μη κλήσης της Αθήνας στη Διάσκεψη- ο φόβο της Αθήνας είναι ο εξής: εφόσον στο Βερολίνο δεν τεθεί ζήτημα ακυρότητας των δυο μνημονίων, τότε ακόμη κι αν εμπράκτως το μνημόνιο για τη στρατιωτική συνεργασία με την Τουρκία αδρανοποιηθεί, το άλλο μνημόνιο για τις θαλάσσιες ζώνες θα διατηρηθεί με το επιχείρημα ότι υπάρχει «συνέχεια» του κράτους και το μνημόνιο υπογράφτηκε από de jure και διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της χώρας.
Από τις δυνάμεις που θα μετέχουν στη Διάσκεψη του Βερολίνου, κοινή θέση με την Ελλάδα κατά του τουρκολιβυκού μνημονίου έχουν εκφράσει επισήμως η Αίγυπτος, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν και ο Λίβυος στρατάρχης Χαφτάρ.
Το μνημόνιο στηρίζουν οι δυνάμεις που το έχουν υπογράψει, ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν και ο επικεφαλής της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας Φαγέζ αλ Σάρατζ.
Η Γερμανίδα καγκελάριος και ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, δεσμεύονται από τις αποφάσεις της ΕΕ, τις οποίες συμμερίζεται και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον.
Η Διάσκεψη θα ξεκινήσει αύριο Κυριακή, λίγο μετά τις 15:00 ώρα Ελλάδας παρουσία των άμεσα εμπλεκόμενων πλευρών στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης, δηλαδή του επικεφαλής της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Τρίπολης, Φαγέζ Αλ Σάρατζ, καθώς και του στρατάρχη του Εθνικού Λιβικού Στρατού, Χαλίφα Χαφτάρ, δυνάμεων οι οποίες έχουν λόγο για την επόμενη ημέρα της Λιβύης, όπως η Ρωσία, η Γερμανία και οι ΗΠΑ, και άλλες οι οποίες επιδιώκουν με κάθε τρόπο να εδραιωθούν ως εγγυητές της ειρήνευσης και να αποκτήσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη βορειοαφρικανική χώρα –βλέπε Τουρκία.
Η Διάσκεψη αναμένεται να ολοκληρωθεί μετά τις 18:00, ενώ θα ακολουθήσει συνέντευξη Τύπου της Γερμανίδας Καγκελάριου, Άγκελα Μέρκελ με τον γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
ο Ερντογάν διεμήνυσε ότι δεν θα αποχωρήσουν οι δυνάμεις του από τη Λιβύη
Προϋπόθεση, ωστόσο, για κατάπαυση του πυρός είναι και ο τερματισμός της ξένης στρατιωτικής παρέμβασης, γεγονός που η Άγκυρα δεν δείχνει να υπολογίζει. Όμως σε μια ακόμη απόπειρα τουρκικού παζαρέματος και επίδειξης ισχύος, εάν δεν εξασφαλιστούν τα δικαιώματα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
άρθρο του στο Politico ο Ερντογάν
Υπενθυμίζεται ότι και σε σημειώνει μεταξύ άλλων ότι «το να αφήσουμε την Λιβύη στο έλεος ενός ‘πολέμαρχου’ θα είναι ένα ιστορικό λάθος» και διαμηνύει ότι η λύση στη Λιβύη περνάει μέσα από την Τουρκία και διατυπώνει έμμεσες απειλές κατά της Ευρώπης με το μεταναστευτικό και την τρομοκρατία. Δεν διστάζει μάλιστα να δώσει μαθήματα στους Ευρωπαίους ηγέτες λέγοντας πως η Ε.Ε πρέπει να υπερασπιστεί τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, επιτίθεται κατά του Εμανουέλ Μακρόν που στηρίζει τους «πραξικοπηματίες» στη Λιβύη και σημειώνει: «Περιμένουμε από τους Ευρωπαίους να μιλάνε λιγότερο και να πράττουν περισσότερα».
είναι οξύμωρο να δίνει μαθήματα νομιμότητας ο κατεξοχήν παραβάτης
Ο Ερντογάν δεν σταμάτησε εκεί, αλλά επανήλθε το πρωί της Κυριακής, λίγο πριν την αναχώρησή του για το Βερολίνο, σχολιάζοντας, μεταξύ άλλων, και την απουσία της Ελλάδας από τη Σύνοδο. Το τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει τρελάνει την Ελλάδα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης παίζει το παιχνίδι λάθος, τόνισε χαρακτηριστικά.Απαντώντας του το ελληνικό ΥΠΕΞ ότι
Ταυτόχρονα, σοβαρό προβληματισμό πυροδότησε και η δήλωση του Τούρκου ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σύμφωνα με την οποία η.
Μετά το μπαράζ τουρκικών προκλήσεων, ακολούθησε τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στον Τούρκο πρόεδρο και τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ. Η γερμανική πλευρά, σύμφωνα με το Anadolu, επιχείρησε να λάβει δεσμεύσεις για συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη.
Τι αναφέρει το προσχέδιο
Σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο άμεσος τερματισμός των εχθροπραξιών και η πραγματική τήρηση του εμπάργκο όπλων αποτελούν τα βασικά σημεία του εγγράφου των Ηνωμένων Εθνών, επί του οποίου θα επιδιωχθεί η συναίνεση των συμμετεχόντων στη Διάσκεψη.
Παράλληλα, όπως διέρρευσε την Κυριακή, καλούνται όλες τις πλευρές να απέχουν από εχθροπραξίες κατά πετρελαϊκών εγκαταστάσεων. Επίσης η κρατική εταιρεία πετρελαίου NOC που εδρεύει στην Τρίπολη αναγνωρίζεται ως η μόνη νόμιμη οντότητα που επιτρέπεται να πωλεί λιβυκό πετρέλαιο. Το αίτημα αυτό γίνεται αφότου δυνάμεις πιστές στον στρατάρχη Χαφτάρ απέκλεισαν τους κύριους τερματικούς σταθμούς εξαγωγής πετρελαίου στην ανατολική Λιβύη.
Το σχέδιο του τελικού ανακοινωθέντος χωρίζεται σε έξι τομείς, οι οποίοι, εκτός από την κατάπαυση του πυρός και την τήρηση της επανειλημμένα παραβιασθείσας απαγόρευσης εισαγωγής όπλων, αφορούν μεταρρυθμίσεις στους τομείς της οικονομίας και της ασφάλειας. Η σχετική επιστολή των Ηνωμένων Εθνών φέρει την υπογραφή του γενικού γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες και ημερομηνία 15 Ιανουαρίου.
Εμπλοκή Σάρατζ - Χαφτάρ μόνο αν συμφωνηθεί κοινό ανακοινωθέν
Στο Βερολίνο θα βρίσκονται ακόμη ο πρωθυπουργός της Λιβύης Φάγεζ Αλ Σάρατζ αλλά και ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ, οι οποίοι – σύμφωνα με τον σχεδιασμό της γερμανικής κυβέρνησης, όπως περιγράφεται σε δημοσίευμα του περιοδικού Der Spiegel – θα εμπλακούν στις εργασίες της Διάσκεψης μόνο εφόσον οι υπόλοιποι συμμετέχοντες έχουν προηγουμένως συμφωνήσει στο τελικό κοινό ανακοινωθέν.
Όπως αναφέρει το περιοδικό, κατά την διάρκεια των συνομιλιών οι δύο άνδρες θα παραμείνουν πιθανότατα στα ξενοδοχεία τους στο Βερολίνο. Αρχικά, επισημαίνει το δημοσίευμα, οι Σάρατζ και Χάφταρ δεν επρόκειτο να λάβουν μέρος στην Διάσκεψη, το σχέδιο ωστόσο άλλαξε διότι επέμειναν η Ρωσία και άλλοι συμμετέχοντες.
Χάικο Μάας: «Το φυσικό αέριο δεν διαδραματίζει κανέναν ρόλο στη σημερινή Διάσκεψη»
«Το κοίτασμα φυσικού αερίου δεν διαδραματίζει κανένα ρόλο στη Διάσκεψή μας», η οποία αποτελεί μια πολιτική διαδικασία για την Λιβύη, τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας, αναφερόμενος στα μνημόνια που έχει υπογράψει η Τουρκία με την Λιβύη και καλεί όλους «να βγάλουν από το μυαλό τους τα συμφέροντά τους για το κοίτασμα φυσικού αερίου όσο μαίνεται ο εμφύλιος».
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Bild am Sonntag ο κ. Μάας απαντά ακόμη αρνητικά στο ερώτημα αν η Γερμανία υποχώρησε στην πίεση του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και δεν προσκάλεσε την Ελλάδα στη Διάσκεψη του Βερολίνου. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι προσδεδεμένη στη διαδικασία. Και είμαι πολύ σίγουρος ότι όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ενδιαφέρονται για την ειρήνη στη Λιβύη και ως εκ τούτου υποστηρίζουν τη Διάσκεψη», προσθέτει ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών.
Σε ό,τι αφορά τις προοπτικές της σημερινής Διάσκεψης, ο Χάικο Μάας εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι «κατορθώσαμε να συγκεντρωθούν όλοι σε ένα τραπέζι» και επισημαίνει ότι αυτό αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου να καταλήξουμε σε δεσμευτικές συμφωνίες. «Η Διάσκεψη μπορεί να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα για ειρήνη στη Λιβύη», αναφέρει χαρακτηριστικά και προειδοποιεί για τον κίνδυνο η Λιβύη να εξελιχθεί σε «νέα Συρία», αλλά και για την ανάγκη να υπάρχουν στην χώρα λειτουργικές κρατικές δομές, προκειμένου να σταματήσει και η δράση διακινητών μεταναστών και προσφύγων προς την Ευρώπη.
«Δεν χάνουμε την ελπίδα ότι η σύγκρουση θα επιλυθεί», λέει ο Πούτιν, ενώ ο Ερντογάν καλεί τον Χάφταρ να βάλη τέλος στην επιθετική στάση
Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε σήμερα πως ελπίζει ότι η διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη θα μπορέσει να φέρει περαιτέρω πρόοδο και πως οι ειρηνευτικές προσπάθειες της Μόσχας έφεραν τα πρώτα αποτελέσματα.
«Δεν χάνουμε την ελπίδα ότι ο διάλογος θα συνεχισθεί και η σύγκρουση θα επιλυθεί», δήλωσε ο Πούτιν πριν συναντηθεί με τον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της διάσκεψης.
Ο Πούτιν δήλωσε πως η Ρωσία και η Τουρκία έκαναν «ένα πολύ καλό βήμα» όταν κάλεσαν τις λιβυκές παρατάξεις να σταματήσουν τις μάχες και πρόσθεσε πως οι μεγάλες στρατιωτικές ενέργειες έχουν σταματήσει στη Λιβύη.
Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, είπε ότι ο στρατιωτικός διοικητής της ανατολικής Λιβύης Χαλίφα Χάφταρ πρέπει να βάλει τέλος στην επιθετική στάση του ώστε να ανοίξει ο δρόμος για μια πολιτική διαδικασία στη Λιβύη.
«Για να εφαρμοσθούν τα άλλα στάδια της πολιτικής διαδικασίας και της λύσης, η επιθετική στάση του Χάφταρ πρέπει να τερματισθεί», δήλωσε ο Ερντογάν σε σχόλιά του που μεταδόθηκαν από την τουρκική τηλεόραση κατά την έναρξη της συνάντησής του με τον Πούτιν.