Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, ολοκλήρωσε ίσως το τελευταίο του ταξίδι στη Μέση Ανατολή ως επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, με στόχο να αποτραπεί το ενδεχόμενο να τεθεί εκτός ελέγχου η κατάσταση στη Συρία μετά την ξαφνική πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ.
Όπως αναφέρει και το Associated Press, ο Μπλίνκεν ήταν ένας από τους πολλούς Αμερικανούς αξιωματούχους που πραγματοποίησαν επίσκεψη στην περιοχή κατά τις τελευταίες εβδομάδες της κυβέρνησης Μπάιντεν, μέσα σε κλίμα βαθιάς αβεβαιότητας σους κόλπους της Ουάσινγκτον σχετικά με το τι προσέγγιση αναμένεται να ακολουθήσει ο Ντόναλντ Τραμπ γύρω από το Μεσανατολικό όταν αναλάβει καθήκοντα στις 20 Ιανουαρίου του 2025.
Ειδικότερα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών πραγματοποίησε συναντήσεις κορυφής στην Ιορδανία, την Τουρκία και το Ιράκ, αποσκοπώντας σε ένα μέλλον γεμάτο συμμαχίες στη μετα-Άσαντ εποχή μεταξύ περιφερειακών εταίρων και συμμάχων, τα συμφέροντα των οποίων διαρκώς συγκρούονται το ένα με το άλλο.
«Γνωρίζουμε πως τα γεγονότα στη Συρία μπορούν να προκαλέσουν ισχυρές συνέπειες πέρα από τα σύνορα, από αστάθεια μέχρι και τρομοκρατικές ενέργειες», όπως δήλωσε σε δημοσιογράφους το Σάββατο στην Άκαμπα της Ιορδανίας. «Όπως και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι δεν πρέπει να υποτιμούμε τις προκλήσεις των ημερών».
Ο πρωταρχικός στόχος των 11 προηγούμενων ταξιδιών του στην περιοχή από την έναρξη του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023 ήταν η εξασφάλιση κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα που θα οδηγούσε στην απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων.
Τώρα, ξαφνικά, αυτό δεν αποτελούσε προτεραιότητά του, καθώς το χειριζόταν ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Μπάιντεν, Τζέικ Σάλιβαν, ο οποίος ταξίδεψε στο Ισραήλ, την Αίγυπτο και το Κατάρ αυτήν την εβδομάδα. Ο Μπλίνκεν είπε ότι χρησιμοποίησε τις δικές του συναντήσεις για να προωθήσει μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.
Πλέον, το ρολόι μετρά αντίστροφα και δεν είναι σύμμαχος του Μπάιντεν για να εδραιώσει μια κληρονομιά στη Μέση Ανατολή, ειδικά αφού του ασκήθηκε ευρεία κριτική ότι έκλεισε τα μάτια στη στρατιωτική συμπεριφορά του Ισραήλ προς τους αμάχους στη Γάζα. Βέβαια, από την άλλη, είναι γεγονός ότι οι ΗΠΑ κατάφεραν πράγματι να δώσουν μια ώθηση για κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, η οποία, αν και εύθραυστη, φαίνεται να διατηρείται.
Χαράζοντας νέα πορεία για τη Συρία
Αν και εξακολουθούν να υπάρχουν ελπίδες για εκεχειρία στη Γάζα μέχρι τη στιγμή που ο Μπάιντεν αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο, η βοήθεια στη διαμόρφωση μιας νέας Συρίας μπορεί να αποδειχθεί χαμηλότερων προσδοκιών.
Ο Μπλίνκεν έφυγε από την Ουάσιγκτον μόλις τρεις ημέρες μετά τη φυγή του Άσαντ για τη Ρωσία. Στόχος του ήταν να πείσει τις χώρες στη Μέση Ανατολή ότι θα πρέπει να δεσμευτούν να υποστηρίξουν την άποψη των ΗΠΑ για το πώς θα έπρεπε να διοικείται η Συρία μετά από δεκαετίες διακυβέρνησης της οικογένειας Άσαντ.
Για τον σκοπό αυτό, εξασφάλισε την υποστήριξη των 12 υπουργών Εξωτερικών από τον αραβικό κόσμο, την Τουρκία και ανώτατους αξιωματούχους από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Ηνωμένα Έθνη που πραγματοποίησαν έκτακτη συνάντηση το Σάββατο στη Συρία.
Συμφώνησαν ότι η νέα συριακή κυβέρνηση θα πρέπει να σεβαστεί τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των γυναικών, να αποτρέψει τις τρομοκρατικές ομάδες από το να επικρατήσουν, να εξασφαλίσει ότι η ανθρωπιστική βοήθεια φτάνει σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη και να καταστρέψει τυχόν εναπομείναντα χημικά όπλα του καθεστώτος Άσαντ.
Σημειωτέον, ο Μπλίνκεν έχει υποσχεθεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναγνωρίσουν και θα υποστηρίξουν μια νέα κυβέρνηση που πληροί αυτές τις αρχές.
Αναζητώντας σταθερότητα για την αποτροπή οργάνωσης Ισλαμικού Κράτους
Η Συρία διχάζεται από κομματικές και σεχταριστικές εσωκομματικές διαμάχες που οδήγησαν από την αρχή στην άνοδο του Ισλαμικού Κράτους.
Η Τουρκία, γείτονας της Συρίας στα βόρεια, είναι βαθιά καχύποπτη με τους Κούρδους της Συρίας και του Ιράκ. Μάλιστα, τους θεωρεί τρομοκράτες, αν και ορισμένοι από αυτούς τους Κούρδους έχουν αποδειχθεί βασικοί Αμερικανοί εταίροι στον αγώνα για την καταστροφή του ΙΚ.
Οι ΗΠΑ βοήθησαν να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των Τούρκων και μιας από αυτές τις κουρδικές ομάδες, τις Συριακές Αμυντικές Δυνάμεις, μετά την αποχώρηση του Άσαντ, αν και δεν είναι σαφές πόσο μπορεί να διαρκέσει αυτό.
Όπως είπε ο Μπλίνκεν σήμερα Σάββατο, «το επείγον τώρα είναι να διασφαλίσουμε ότι η επιτυχία που είχαμε στον τερματισμό του εδαφικού χαλιφάτου του ISIS, παραμένει μια κρίσιμη αποστολή».
Αμέσως μετά την πτώση του Άσαντ, οι ΗΠΑ έπληξαν περίπου 75 στόχους του Ισλαμικού Κράτους στην έρημο της Συρίας σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν την ομάδα από το να ανασυνταχτεί. Οι Αμερικανοί έχουν επίσης περίπου 900 στρατιώτες στη Συρία για να πολεμήσουν την ομάδα.
Αντιμετωπίζοντας την επάνοδο του Τραμπ στην εξουσία
Υπάρχουν ανησυχίες στην περιοχή για το πώς θα χειριστεί η επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ τη Μέση Ανατολή, εκτός από την εμβάθυνση των δεσμών με το Ισραήλ.
Ο Τραμπ ζήτησε την άμεση απελευθέρωση των ομήρων στη Γάζα, απειλώντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι διαφορετικά θα υπήρχε «ΚΟΛΑΣΗ» και προέτρεψε τις ΗΠΑ να μην εμπλακούν στη Συρία.
Παρόλα αυτά, οι σημερινοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ πιστεύουν ότι ο Ρεπουμπλικανός είναι απίθανο να εγκαταλείψει τις αμερικανικές στρατιωτικές θέσεις στη Συρία, όπως ήθελε να κάνει κατά την πρώτη του θητεία. Η πεποίθησή τους πηγάζει από το γεγονός ότι ο Τραμπ συχνά αναλαμβάνει τα εύσημα για την εξάλειψη του ΙΚ.
Η απειλή της πιθανής επιστροφής του ISIS θα ήταν πολύ μεγάλη για τον Τραμπ, σύμφωνα με αυτούς τους αξιωματούχους. Λένε ότι το Ιράκ, το οποίο υπέγραψε συμφωνία με τις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο, βάσει της οποίας ο υπό την ηγεσία των ΗΠΑ συνασπισμός κατά του Ισλαμικού Κράτους θα αποσυρθεί το επόμενο έτος, ήδη υπαινίσσεται ότι οι συνθήκες θα μπορούσαν να επιβάλλουν μια αλλαγή σε αυτό το χρονοδιάγραμμα.