Εν μέσω διεθνούς κατακραυγής και στον απόηχο των πυρηνικών απειλών Πούτιν Άρχισαν σήμερα, Παρασκευή, τα «δημοψηφίσματα» για προσάρτηση στη Ρωσία των κατεχόμενων περιοχών της Ουκρανίας. Την ώρα μάλιστα που οι τέσσερις εμπλεκόμενες περιοχές (Λουχάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα - – οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 15% του ουκρανικού εδάφους) παραμένουν στην καρδιά των πολεμικών συγκρούσεων.
Για τα δημοψηφίσματα, που αρχίζουν σήμερα στα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη, ο Λαβρόφ, μιλώντας στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, επέρριψε την ευθύνη στους …ίδιους τους Ουκρανούς και προσωπικά στον πρόεδρο της χώρας Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Το απόγειο της ρωσοφοβίας εκδηλώθηκε στις 5 Αυγούστου του περασμένου χρόνου, όταν ο Ζελένσκι, σε μία συνέντευξή του, κάλεσε όλους όσους 'αισθάνονται Ρώσοι' να πάνε στη Ρωσία, για το καλό των παιδιών τους και των εγγονών τους, όπως είπε. Και πιστεύω ότι οι αποφάσεις για δημοψήφισμα που υλοποιούνται αυτές τις ημέρες, αποτελεί απάντηση σε εκείνες τις παραινέσεις»
Στην πραγματικότητα όμως, τα δημοψηφίσματα είναι ένα από τα τρία βήματα που κάνει η Ρωσία σε μια προσπάθεια να αλλάξει τη δυναμική των εξελίξεων υπέρ της. Με την προσάρτηση άλλου ενός 15% των εδαφών της Ουκρανίας η Μόσχα θα μπορεί να ισχυριστεί ότι εδάφη της δέχονται επίθεση με όπλα που παρείχαν το ΝΑΤΟ και άλλες δυτικές χώρες στην Ουκρανία.
Ανησυχία έχει προκαλέσει το γεγονός ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανέφερε ότι θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να «προστατέψει τη Ρωσία». Παρομοίως, ο αναπληρωτής πρόεδρος του συμβουλίου ασφαλείας της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ξεκαθάρισε ότι είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν πυρηνικά όπλα για να προστατευτούν οι προσαρτημένες περιοχές.
Με τη μερική επιστράτευση ελπίζει ότι θα μπορεί να υπερασπιστεί ένα μέτωπο μήκους χιλίων χιλιομέτρων, ενώ η Μόσχα έχει ποινικοποιήσει τη λιποταξία, την παράδοση, τις αδικαιολόγητες απουσίες στη διάρκεια της επιστράτευσης και την άρνηση εκτέλεσης διαταγών.
Το μοντέλο που ακολουθεί η Ρωσία με τα αποσχιστικά δημοψηφίσματα είναι γνωστό από την περίπτωση της Κριμαίας το 2014, η προσάρτηση της οποίας ακολούθησε μετά από ένα τέτοιο δημοψήφισμα, το οποίο κατήγγειλε ως παράνομο και στημένο η διεθνής κοινότητα, όπως και αυτά που διεξάγονται τώρα στην ανατολική και νότια Ουκρανία.
Η διαδικασία
Η διαδικασία, που ξεκίνησε στις 08:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) και αναμένεται να διαρκέσει ως τις 27 Σεπτεμβρίου, διεξάγεται στις αυτονομιστικές, φιλορωσικές επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ (στην ανατολική Ουκρανία) καθώς και στις περιοχές που βρίσκονται υπό ρωσική κατοχή στις επαρχίες Χερσώνα και Ζαπορίζια.
Η εκλογική επιτροπή των φιλορώσων αυτονομιστών του Ντονέτσκ, στα ανατολικά, διευκρίνισε ότι «για λόγους ασφαλείας», το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί κατ’ ουσίαν από πόρτα σε πόρτα, «μπροστά στα σπίτια» και θα διαρκέσει τέσσερις ημέρες. Τα εκλογικά τμήματα θα λειτουργήσουν μόνο την τελευταία ημέρα, δηλαδή στις 27 Σεπτεμβρίου. Εκείνη την ημέρα, εκατοντάδες εκλογικά κέντρα είναι προγραμματισμένο να ανοίξουν, με ψηφοφόρους να μπορούν επίσης να ψηφίσουν σε άλλες περιοχές. Επίσης προβλέπεται πως ακόμη και πρόσφυγες θα έχουν δικαίωμα ψήφου σε… εδάφη της ίδιας της Ρωσίας.
Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας θεωρείται προαποφασισμένο και θα οδηγήσει σε μια de facto προσάρτηση των περιοχών από τη Ρωσία. Το 2014, στο αντίστοιχο δημοψήφισμα στην Κριμαία το 97% των ψηφοφόρων δήλωσε υπέρ της προσάρτησης.
Η Ρωσία θεωρεί ήδη το Λουχάνσκ και το Ντονέτσκ ως ανεξάρτητα κράτη. Η Ουκρανία και η Δύση, από την άλλη πλευρά, θεωρούν ότι όλα τα τμήματα της Ουκρανίας που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των ρωσικών δυνάμεων έχουν καταληφθεί παράνομα.
Η Μόσχα δεν ελέγχει πλήρως καμία από τις τέσσερις περιοχές τις οποίες αναμένεται να προσπαθήσει να προσαρτήσει, με περίπου μόνο το 60% της περιοχής του Ντονέτσκ και το 66% εκείνης της Ζαπορίζια να κατέχονται από τον ρωσικό στρατό.
Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας και «υπ’ αριθμόν 2» στο Συμβούλιο Ασφαλείας της χώρας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, δήλωσε μέσω του Telegram ότι οι αυτονομιστικές επαρχίες του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ, που συναποτελούν τη λεκάνη του Ντονμπάς, καθώς επίσης και η Χερσώνα και η Ζαπορίζια «θα ενσωματωθούν στη Ρωσία».
Ο Μεντβέντεφ δήλωσε πως τα δημοψηφίσματα θα λάβουν χώρα και πως «δεν υπάρχει επιστροφή». «Οι δημοκρατίες του Ντονμπάς (το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ) και άλλα εδάφη θα γίνουν δεκτές στη Ρωσία».
Πρόσθεσε πως η προστασία όλων των εδαφών θα ενισχυθεί σημαντικά από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις και πρόσθεσε: «Η Ρωσία έχει ανακοινώσει πως όχι μόνο δυνατότητες επιστράτευσης, αλλά και οποιαδήποτε ρωσικά όπλα, περιλαμβανομένων στρατηγικών πυρηνικών όπλων και όπλων τα οποία βασίζονται σε νέες αρχές, μπορούν να χρησιμοποιηθούν γι’ αυτή την προστασία».
Το Κίεβο αναφέρει ότι η Ρωσία σκοπεύει να παρουσιάσει τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων ως ένα δείγμα λαϊκής στήριξης και μετά θα τα χρησιμοποιήσει ως πρόσχημα για να προχωρήσει στην προσάρτηση των εδαφών, όπως έγινε και με την Κριμαία.
Ο δήμαρχος του Λουχάνσκ Σεργκέι Χαϊντάι υποστήριξε σε μια ανάρτησή του στο Telegram ότι οι ρωσικές δυνάμεις εξαναγκάζουν τους κατοίκους των υπό ρωσική κατοχή περιοχών να ψηφίσουν, ενώ παράλληλα τους απαγορεύουν να απομακρυνθούν από την περιοχή μεταξύ 23 και 27 Σεπτεμβρίου.
«Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουμε, οι κατακτητές δημιουργούν ένοπλες ομάδες για να περιφέρονται στα σπίτια και να αναγκάζουν τους ανθρώπους να συμμετάσχουν στο λεγόμενο «δημοψήφισμα»», είπε.
Μάλιστα όπως αναφέρει ο δήμαρχος του Λουχάνσκ, σε οριμένες περιοχές, τους απειλούν ότι όσοι δεν λάβουν μέρος στα δημοψηφίσματα θα απολυθούν αυτόματα από τις εργασίες τους.
Σε κάθε περίπτωση, το Κίεβο θεωρεί ότι δεν θα αλλάξει τίποτα και ότι οι δυνάμεις του θα απελευθερώσουν εν τέλει τις επαρχίες αυτές. Ο αναλυτής Αλεξάντερ Βαούνοφ εκτίμησε ότι δύσκολα θα σταματήσει ο ουκρανικός στρατός, παρότι οι κατεχόμενες περιοχές θα αποκαλούνται πλέον ρωσικές. Σίγουρα, πάντως, η Μόσχα στέλνει ένα μήνυμα για τις προθέσεις της στους ανθρώπους που μένουν σε αυτές.
ΝΑΤΟ: Καταδικάζουμε με τον πιο έντονο τρόπο τα λεγόμενα «δημοψηφίσματα»
Ανακοίνωση στην οποία καταδικάζει «με τον πιο έντονο τρόπο το σχέδιο διεξαγωγής των λεγόμενων “δημοψηφισμάτων” για την προσχώρηση στη Ρωσική Ομοσπονδία στις ουκρανικές περιοχές που ελέγχονται εν μέρει από τον ρωσικό στρατό» εξέδωσε το ΝΑΤΟ, τονίζοντας πως «καμία εδαφική απόκτηση που προκύπτει από την απειλή ή τη χρήση βίας δεν αναγνωρίζεται ως νόμιμη».
1. Καταδικάζουμε με τον πιο έντονο τρόπο το σχέδιο διεξαγωγής των λεγόμενων “δημοψηφισμάτων” για την προσχώρηση στη Ρωσική Ομοσπονδία των ουκρανικών περιοχών που ελέγχονται εν μέρει από τον ρωσικό στρατό. Όπως επαναβεβαίωσε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στο ψήφισμά της “Επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας” που εγκρίθηκε στις 2 Μαρτίου 2022, καμία εδαφική απόκτηση που προκύπτει από την απειλή ή τη χρήση βίας δεν αναγνωρίζεται ως νόμιμη. Οι σύμμαχοι δεν αναγνωρίζουν και δεν θα αναγνωρίσουν ποτέ την παράνομη και παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Τα εικονικά δημοψηφίσματα στις περιοχές Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα της Ουκρανίας δεν έχουν καμία νομιμότητα και θα αποτελούν κατάφωρη παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δεν θα αναγνωρίσουν την παράνομη και αθέμιτη προσάρτησή τους. Αυτά τα εδάφη είναι η Ουκρανία. Καλούμε όλα τα κράτη να απορρίψουν τις κατάφωρες προσπάθειες της Ρωσίας για εδαφική κατάκτηση.
2. Αυτές οι ρωσικές αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένης της μερικής στρατιωτικής κινητοποίησης, αποτελούν περαιτέρω κλιμάκωση του παράνομου πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Συνεχίζουμε να απορρίπτουμε την ανεύθυνη πυρηνική ρητορική της Ρωσίας. Η Ρωσία φέρει την πλήρη ευθύνη για τον πόλεμο, τα τεράστια δεινά που η επιθετικότητά της προκαλεί στον ουκρανικό λαό, καθώς και το κόστος του πολέμου της, συμπεριλαμβανομένου του ρωσικού λαού που τώρα κινητοποιείται. Είναι στο χέρι της Ρωσίας να τερματίσει τη σύγκρουση. Η Ρωσία πρέπει να σταματήσει αμέσως αυτόν τον πόλεμο και να αποχωρήσει από την Ουκρανία.
3. Επαναβεβαιώνουμε την ακλόνητη υποστήριξή μας στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της και στο εγγενές δικαίωμα της Ουκρανίας στην αυτοάμυνα. Οι Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ παραμένουν αποφασισμένοι να παρέχουν πολιτική και πρακτική υποστήριξη στην Ουκρανία, καθώς συνεχίζει να υπερασπίζεται τον εαυτό της ενάντια στην επιθετικότητα της Ρωσίας.
4. Το ΝΑΤΟ είναι μια αμυντική Συμμαχία και θα συνεχίσει να αγωνίζεται για την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα σε ολόκληρη την ευρωατλαντική περιοχή. Είμαστε ενωμένοι για να υπερασπιστούμε και να προστατεύσουμε κάθε σπιθαμή του συμμαχικού εδάφους.
Παράλληλα, τα δημοψηφίσματα έχουν καταδικάσει διεθνείς ηγέτες όπως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, όπως επίσης και το ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, έκανε λόγο για «επικίνδυνη κλιμάκωση», επαναλαμβάνοντας τη θέση της Ουάσιγκτον ότι η Ουκρανία έχει δικαίωμα να υπερασπίζεται τον εαυτό της. Ακόμα και η Τουρκία, η οποία έχει πάρει τον ρόλο του διαμεσολαβητή μεταξύ των δύο εμπόλεμων χωρών, έχει καταδικάσει τα δημοψηφίσματα.