Βλάντιμιρ Πούτιν μπορεί να πιέζεται από την αιφνιδιαστική εισβολή της Ουκρανίας στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας νωρίτερα αυτόν τον μήνα, αλλά αυτό το Σαββατοκύριακο αναμένεται να γιορτάσει εδαφικά κέρδη πιο δυτικά, στη Γερμανία.
Σύμφωνα με ανάλυση του Politico, τα φιλικά προς τη Ρωσία κόμματα σε τρία ανατολικά γερμανικά κρατίδια, το Βρανδεμβούργο, τη Σαξονία και τη Θουριγγία, πρόκειται να σημειώσουν σημαντικά κέρδη στις περιφερειακές εκλογές τον Σεπτέμβριο, δύο εκ των οποίων έχουν οριστεί για την Κυριακή.
Με τη φιλορωσική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) να έχει μεγάλες πιθανότητες να τερματίσει πρώτη και στα τρία κρατίδια και την προσφάτως συσταθείσα αριστερή «Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW) να κερδίζει έδαφος, η Μόσχα πρόκειται να αποκαταστήσει ισχυρά ερείσματα σε μια ευρεία περιοχή της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, μια περιοχή που κυριάρχησε για δεκαετίες κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Εάν οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν στην κάλπη, τα αποτελέσματα είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν βαθιά ανησυχία σε ολόκληρη τη Γερμανία. Μια εξτρεμιστική κατολίσθηση θα αποκάλυπτε τον βαθμό στον οποίο οι προσπάθειες του πολιτικού κατεστημένου της Γερμανίας να καλύψει το χάσμα Ανατολής-Δύσης της χώρας απέτυχαν και θα κλονίσει τον ήδη εύθραυστο τριμερή συνασπισμό του Βερολίνου.
Παράλληλα, η εξέλιξη θα σήμαινε μια προσωπική νίκη για τον Πούτιν: Η δράση του Ρώσου ηγέτη στη Δρέσδη ως κατάσκοπος της KGB τη δεκαετία του 1980, αποτέλεσε για αυτόν μια εμπειρία και διατηρεί το ενδιαφέρον του για όλες τις γερμανικές εξελίξεις. Ένας βιογράφος τον αποκάλεσε «ο Γερμανός στο Κρεμλίνο».
Συνολικά, τα φιλικά προς τη Μόσχα κόμματα, τα οποία εκτείνονται στην ακροδεξιά και αριστερά του πολιτικού φάσματος, αναμένεται να συγκεντρώσουν τουλάχιστον το 50% των ψήφων σε όλες τις περιφέρειες, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις . Στο κρατίδιο της Θουριγγίας, τα κόμματα προβλέπεται να κερδίσουν ποσοστό έως και 65%, με το AfD να τερματίζει πρώτο με περίπου 30%.
Αν και δεν είναι όλα τα κόμματα τόσο απροκάλυπτα φιλορωσικά όσο το AfD, μοιράζονται δύο κοινές αφηγήσεις που προωθούνται από την ακροδεξιά: ότι το ΝΑΤΟ έχει την ευθύνη για τον πόλεμο στην Ουκρανία και ότι μια ειρηνική λύση θα ήταν μόνο δυνατή αν η Δύση έκανε σοβαρές διπλωματικές προσπάθειες.
Τα κυρίαρχα κυβερνώντα κόμματα της Γερμανίας σε εθνικό επίπεδο — οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), οι Πράσινοι και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες (FDP) — έχουν απολέσει τις δυνάμεις τους, με τις δημοσκοπήσεις να προβλέπουν ότι τα καταλάβουν συνολικά ποσοστό 12% στη Σαξονία και τη Θουριγγία και 27% στο Βραδεμβούργο. Ακόμη και σε αυτό προστεθεί το ποσοστό της μεγαλύτερης κεντρώας δύναμης της Γερμανίας, των συντηρητικών Χριστιανοδημοκράτών (CDU), τα κυρίαρχα κόμματα δεν ξεπερνούν το 50%.
Πρόκειται για τεράστια πτώση για τα κεντρώα κόμματα που έχουν διαμορφώσει την πολιτική ζωή της ανατολικής Γερμανίας από την επανένωση. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι κυρίαρχες δυνάμεις της Δυτικής Γερμανίας κυριάρχησαν στην Ανατολική Γερμανία. Ακόμη και σήμερα, περισσότερο από το 40% της ανώτερης πολιτικής τάξης στα ανατολικά κρατίδια της Γερμανίας προέρχεται από τη Δύση.
Η ταχεία άνοδος του AfD και άλλων λαϊκίστικων κομμάτων στην Ανατολική Γερμανία υποδηλώνει ότι αυτή η προσέγγιση απέτυχε. Τόσο οι Πράσινοι όσο και το FDP , το μικρότερο από τα τρία κόμματα στον εθνικό συνασπισμό της Γερμανίας, αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να αποκλειστούν και από τα τρία κρατικά κοινοβούλια, σύμφωνα με την πρόσφατη δημοσκόπηση. Για να κερδίσουν έδρες, τα κόμματα πρέπει να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 5% των ψήφων.
«Τα δημοκρατικά κόμματα — το SPD, το CDU, ακόμη και οι Πράσινοι — ποτέ δεν κατάφεραν να εδραιωθούν στην Ανατολική Γερμανία με τον ίδιο τρόπο που έκαναν στη Δύση και αυτό καθιστά πολύ πιο εύκολο φυσικά για ένα κόμμα όπως το AfD να κερδίσει ένα πλεονέκτημα σε ένα πιο ασταθές εκλογικό σώμα», δήλωσε ο Johannes Kieß, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας.
Παρόλο που η επανένωση μεταμόρφωσε θεμελιωδώς την οικονομία της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, ανεβάζοντας το βιοτικό επίπεδο, η δυσαρέσκεια για την de facto κατάληψη της χώρας από τη Δυτική παραμένει. Από την επανένωση, η περιοχή έχει χάσει το 15% του πληθυσμού της, καθώς πολλοί πρώην Ανατολικογερμανοί, ιδίως γυναίκες, μετακόμισαν δυτικά.
Δεκαετίες αντιδυτικής προπαγάνδας
Ακόμα κι αν οι περισσότεροι Γερμανοί στην Ανατολική Γερμανία δεν έχουν αυταπάτες για τον Πούτιν, δεν έχουν ξεπεράσει ακόμη δεκαετίες αντιδυτικής προπαγάνδας. Για πολλούς, η Μόσχα δεν είναι χειρότερη από την Ουάσιγκτον, την οποία οι λαϊκιστές πολιτικοί κατηγορούν ότι εργάζεται στα παρασκήνια για να επιδιώξει τους δικούς της στόχους στην Ουκρανία.
«Οι ΗΠΑ είναι μια υπερδύναμη σε παρακμή που αγωνίζεται να διατηρήσει την παγκόσμια ηγεμονία της», δήλωσε τον περασμένο μήνα η Σάρα Βάγκενκνεχτ, που ηγείται της ομώνυμης BSW .
Ως επί το πλείστον, οι αριστεροί πολιτικοί στα ανατολικά της χώρας συμμετέχουν στις τάξεις του BSW και του Αριστερού κόμματος, τον διάδοχο του πρώην κομμουνιστικού κόμματος της Ανατολικής Γερμανίας, και είναι λιγότερο υπέρ του Πούτιν παρά υπέρ της ειρήνης.
Χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική τάξη που να περιλαμβάνει τη Ρωσία», δήλωσε αυτόν τον μήνα ο Μπόντο Ράμελοου, ο σημερινός πρωθυπουργός της Θουριγγίας και μια από τις πιο επικριτικές φωνές προς τη Ρωσία στο κόμμα της Αριστεράς. «Όλες οι χώρες που συμμετέχουν θα πρέπει να συμφωνήσουν σε ένα σύμφωνο μη επίθεσης και να δημιουργήσουν μια κοινότητα άμυνας».
Οι επικριτές απορρίπτουν τέτοιες εκκλήσεις από την αριστερά ως αφελείς. Το να πιέζεται η Δύση να τερματίσει τις αποστολές όπλων ενώ το να καλείται ταυτόχρονα η Ουκρανία να αναστείλει τον αγώνα της και να εκχωρήσει εδάφη είναι υπέρ της Μόσχας και νομιμοποιεί την εισβολή της στην Ουκρανία, λένε.
Η μεγαλύτερη απειλή, ωστόσο, παραμένει το AfD, το οποίο θα προκαλούσε έναν πολιτικό σεισμό πολύ πέρα από τα σύνορα της Γερμανίας εάν το κόμμα κερδίσει και στα τρία κρατίδια, μια προοπτική που ορισμένοι λένε ότι είναι πιο πιθανή μετά την επίθεση με μαχαίρι της περασμένης εβδομάδας στο Σόλινγκεν που φέρεται να διέπραξε Σύρος άνδρας με ύποπτους δεσμούς με το Ισλαμικό Κράτος.
Οι σύνδεσμοι του AfD με τη Μόσχα είναι ισχυροί. Πριν από τις ευρωεκλογές τον Ιούνιο, οι γερμανικές αρχές αποκάλυψαν επιχείρηση επιρροής της Ρωσίας στην οποία εμπλέκεται ένας από τους κύριους υποψηφίους του AfD . Ακόμα κι έτσι, το κόμμα τερμάτισε δεύτερο με 16% και είχε ιδιαίτερα καλή επίδοση στα ανατολικά της χώρας.
Πολλά ανώτερα στελέχη του AfD δεν κρύβουν τους δεσμούς τους με το αυταρχικό καθεστώς του Πούτιν.
Ο Björn Höcke, ο ηγέτης του AfD στη Θουριγγία, τον οποίο πολλοί θεωρούν ως πνευματικό νονό του κόμματος, έχει πει ότι αν γίνει ποτέ καγκελάριος της Γερμανίας, το πρώτο του ταξίδι θα είναι στη Μόσχα.
Προτού οι σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Βερολίνου επιδεινωθούν, ο Πούτιν επισκεπτόταν συχνά τη Γερμανία - συμπεριλαμβανομένης της πρώην Ανατολικής.
«Θα είμαι ειλικρινής, έρχομαι στη Δρέσδη με ένα ιδιαίτερο συναίσθημα», είπε στο κοινό κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στην πόλη το 2009 για να λάβει το παράσημο του Αγίου Γεωργίου, ένα βραβείο για να εξέχουσες προσωπικότητες που «πολεμούν για το καλό στον κόσμο».
«Αυτό είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα κέντρα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, μια πόλη πλούσια σε ιστορία με τη δική της ιδιαίτερη γοητεία», είπε ο Πούτιν.