Οι ψηφοφόροι στον Ισημερινό προσέρχονται σήμερα στα εκλογικά κέντρα για τις πρόωρες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, η εκστρατεία ενόψει των οποίων αμαυρώθηκε από τη δολοφονία ενός από τους κυριότερους υποψήφιος για το ανώτατο αξίωμα στη χώρα, και πίσω από το παραβάν, στο φόντο, το κύμα βίας άνευ προηγουμένου που αποδίδεται στην εξάπλωση των καρτέλ των ναρκωτικών.
Οι περίπου 13,4 εκατομμύρια πολίτες με δικαίωμα ψήφου –από τα 18,3 εκατ. κατοίκους της χώρας– καλούνται να προσέλθουν στα εκλογικά κέντρα, που άνοιξαν στις 07:00 και θα κλείσουν στις 17:00 [σ.σ. τοπικές ώρες· 15:00 και 01:00 της Δευτέρα ώρες Ελλάδας αντίστοιχα], για να εκλέξουν τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο, καθώς και τα 137 του Κογκρέσου (κοινοβουλίου), που έχει μόνο ένα σώμα.
Η ψηφοφορία διεξάγεται δώδεκα ημέρες μετά τη δολοφονία στο Κίτο, από ομάδα κολομβιανών πληρωμένων εκτελεστών, του κεντρώου υποψήφιου προέδρου Φερνάντο Βιγιαβισένσιο, πρώην δημοσιογράφου, 59 ετών, που καταλάμβανε τη δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις.
Ο φόνος προκάλεσε βαθύ τραύμα στη χώρα και δεν αποκλείεται να ξαναμοίρασε την τράπουλα ενόψει της αναμέτρησης, στην οποία ουδείς και ουδεμία εκ των οκτώ υποψηφίων μοιάζει να είναι σε θέση να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία (το 50% συν μια ψήφο) που απαιτείται για να κερδίσει από τον πρώτο γύρο και να αποφύγει τον δεύτερο, που είναι προγραμματισμένο να γίνει ανάμεσα στους δυο επικρατέστερους τη 15η Οκτωβρίου.
Για χρόνια όαση ηρεμίας και ειρήνης στη Λατινική Αμερική, φημισμένος για τις μπανάνες του, τις ροζ γαρίδες του και τα νησιά Γκαλάπαγκος, τα τελευταία χρόνια ο Ισημερινός βρέθηκε αντιμέτωπος με τη γιγάντωση του οργανωμένου εγκλήματος και της διακίνησης ναρκωτικών –ιδίως κοκαΐνης από την Κολομβία και το Περού, χώρες με τις οποίες γειτονεύει και οι οποίες παράγουν τις μεγαλύτερες ποσότητες της λευκής σκόνης σε όλο τον κόσμο–, χάρη στη συνεργασία τοπικών συμμοριών με μεξικανικά καρτέλ. Σε βαθμό που απειλείται πλέον η σταθερότητα των θεσμών, καθώς η κατάσταση θυμίζει αυτήν που επικρατούσε στην Κολομβία των χρόνων του 1990, της εποχής του στο μεταξύ θανόντα βαρόνου των ναρκωτικών Πάμπλο Εσκομπάρ.
Αν τα παράλια στον Ειρηνικό –πάνω απ’ όλα το στρατηγικής σημασίας λιμάνι Γουαγιακίλ– ήταν για καιρό το επίκεντρο της βίας, το Κίτο ζει πλέον με τη σειρά του ψύχωση, ενώ ο δείκτης των ανθρωποκτονιών σε εθνική κλίμακα διπλασιάστηκε το 2022 και οδεύει να συντρίψει κάθε ρεκόρ φέτος. Από το 2021, εξάλλου, πάνω από 430 κρατούμενοι έχουν σκοτωθεί σε συγκρούσεις απίστευτης βαρβαρότητας μέσα στις φυλακές, πεδίο μάχης ανάμεσα σε συμμορίες.
Στην κρίση ασφαλείας προστέθηκε η θεσμική κρίση, εξαιτίας της οποίας η χώρα δεν έχει κοινοβούλιο τους τελευταίους τρεις μήνες. Ο αντιδημοφιλής συντηρητικός πρόεδρος Γκιγιέρμο Λάσο αποφάσισε να το διαλύσει και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές για να αποφύγει τη δίκη του στο σώμα για διαφθορά, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην ταπεινωτική παύση του από το αξίωμα.
«Φόβος και απαισιοδοξία»
Οι πολίτες του Ισημερινού πάνε να ψηφίσουν με τρία συναισθήματα», συνόψισε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Σαντιάγο Καουασκί, πολιτολόγος του πανεπιστημίου SEK: «φόβο, λόγω της ανασφάλειας, απαισιοδοξία, λόγω της οικονομικής κατάστασης, και δυσπιστία έναντι της πολιτικής τάξης».
Ο ή η επόμενη πρόεδρος θα αναλάβει την εξουσία για κάτι παραπάνω από έναν χρόνο, ως τον Μάιο του 2025, όταν θα ολοκληρωνόταν η θητεία του κ. Λάσο.
Σοσιαλίστρια δικηγόρος που της αρέσουν τα τατουάζ, σχετικά άσημος δημοσιογράφος που αντικατέστησε την τελευταία στιγμή τον δολοφονημένο φίλο του, καθώς και πρώην ελεύθερος σκοπευτής της λεγεώνας των ξένων του γαλλικού στρατού διεκδικούν την ψήφο των πολιτών μεταξύ των οκτώ υποψηφίων που ζουν με τη μόνιμη ανησυχία πως θα δεχθούν επίθεση και δεν εμφανίζονται πλέον δημόσια παρά με αλεξίσφαιρα γιλέκα και ένοπλους συνοδούς.
Καθώς δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για να τυπωθούν νέα ψηφοδέλτια, το πρόσωπο του δολοφονημένου Βιγιαβισένσιο θα παραμείνει σε αυτά του αντικαταστάτη του, του δημοσιογράφου Κρίστιαν Σουρίτα.
Στενός φίλος και συνάδελφος του εκλιπόντα, ο κ. Σουρίτα συμμετείχε σε έρευνες που έφεραν στο φως υποθέσεις διαφθοράς. Με πιο πολύκροτη αυτή που οδήγησε στην καταδίκη του σοσιαλιστή πρώην προέδρου Ραφαέλ Κορέα (2007-2017) ερήμην σε οκτώ χρόνια κάθειρξη. Ο κ. Κορέα, που ζει στο Βέλγιο, την πατρίδα της συζύγου του, αρνείται πάντα πως παραβίασε τον νόμο.
«Το να πάρω τη σκυτάλη ήταν ηθική ανάγκη (…) θα κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να τιμήσω το λόγο του, του συνείδησή του, τις σκέψεις του, την δεοντολογία του, το ηθικό του ανάστημα», είπε ο 53χρονος υποψήφιος Σουρίτα, που υπόσχεται αν κερδίσει να εφαρμόσει πλήρως το πρόγραμμα του δολοφονημένου φίλου του για την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Αμαζόνιος ή πετρέλαιο
Η βασική αντίπαλός του, η μοναδική γυναίκα στην κούρσα, η Λουίσα Γκονσάλες, 45 ετών, πολιτικός προσκείμενη στον κ. Κορέα, του οποίου υπήρξε για καιρό σύμβουλος, δηλώνει πως εάν κερδίσει θα τον ονομάσει δικό της σύμβουλο.
Η κυρία Γκονσάλες θεωρείτο αδιαφιλονίκητο φαβορί ως τη δολοφονία του υποψηφίου Βιγιαβισένσιο, που έπληξε το κίνημα των κορεϊστών, «επέτεινε το αίσθημα εναντίον του Κορέα», σύμφωνα με τον κ. Καουασκί.
Την κυρία Γκονσάλες και τον κ. Σουρίτα ακολουθούν ο πρώην ελεύθερος σκοπευτής και αλεξιπτωτιστής της λεγεώνας των ξένων Γιαν Τόπικ (δεξιά), ο ιθαγενής ηγέτης Γιάκου Πέρες (αριστερά) και ο πρώην αντιπρόεδρος Ότο Σονενχόλτσνερ (δεξιά), με βάση δημοσκοπήσεις που είχαν δημοσιευτεί στις αρχές Αυγούστου.
Η βραχεία προεκλογική εκστρατεία σημαδεύτηκε εξάλλου από ακόμη τρεις δολοφονίες: του δημάρχου μεγάλου λιμανιού, υποψήφιου βουλευτή και τοπικού στελέχους του κόμματος του κ. Κορέα.
Ο σαραντάρης κ. Τόπικ, που ορισμένοι αποκαλούν «Μπουκέλε του Ισημερινού», παραπέμποντας στον πρόεδρο του Ελ Σαλβαδόρ Ναγίμπ Μπουκέλε, φέρεται να είναι αυτός που κέρδισε τους περισσότερους πολιτικούς πόντους μετά τη δολοφονία Βιγιαβισένσιο, σαγηνεύοντας αρκετούς με τη σκληρή ρητορική του για την πάταξη του εγκλήματος.
Με τη χώρα να ζει πλέον σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για πάνω από μια εβδομάδα, στρατιωτικοί και αστυνομικοί αναπτύχθηκαν σε όλη τη χώρα για τις σημερινές εκλογές.
Τα πρώτα επίσημα αποτελέσματα αναμένονται αργά το βράδυ.
Οι ψηφοφόροι θα εκφραστούν επίσης στο δημοψήφισμα που διεξάγεται ταυτόχρονα σήμερα για τη συνέχιση ή μη της εκμετάλλευσης κοιτασμάτων πετρελαίου στην περιοχή αυτοχθόνων Γιασούνι (βορειοανατολικά), με μοναδική βιοποικιλότητα. Πρόκειται για «ιστορική» δημόσια διαβούλευση για τους υπερασπιστές του περιβάλλοντος και της υπόθεσης των αυτοχθόνων.
ΑΠΕ-ΜΠΕ.